De uitspraak van Sapin volgde op een vraag van de interviewer van Radio J met betrekking tot François Fillon, oud-minister-president van Frankrijk, die in 2007 zei dat hij “à la tête d’un État qui est en situation de faillite” stond.

De vraag was of Sapin dat toepasselijk vond op de huidige economische situatie in Frankrijk. Ja, beaamde deze, Frankrijk is een staat die totaal failliet is.

Om die reden is het belangrijk, aldus Sapin, dat de huidige regeringsprogramma’s die dienen om de staatsschuld te verminderen, worden voortgezet.

Tot deze programma’s behoort onder andere het plan van president François Hollande om de overheidsuitgaven met 60 miljard euro te verminderen en de belastinginkomsten met 20 miljard euro te doen toenemen.

De ‘rijkentaks’, die jaarinkomens boven de 1 miljoen euro met 75 procent belast, zou onder meer voor die toename van belastinginkomsten moeten zorgen, en heeft ertoe geleid dat bijvoorbeeld acteur Gérard Depardieu besloot zijn fortuin in het buitenland onder te brengen.

Ongepast

De uitspraak van Sapin doet aan deze maatregelen twijfelen: als de plannen van Hollande goed zouden werken, zou het land toch niet ‘totaal failliet’ moeten zijn?

Om de huid van de Franse regering te redden, haastte de Franse minister van Financiën Pierre Moscovici zich te zeggen dat het met de financiën van Frankrijk echt zo slecht niet gaat, en hij noemde uitspraak van Sapin ‘ongepast’.

Ook Sapin zelf corrigeerde zich later en beweerde dat hij de uitspraak enkel ironisch bedoeld had. 

Econoom Nicolas Bouzou zegt in de Franse krant Le Figaro dat Sapin beter over zijn woorden had moeten nadenken. Frankrijk is nog altijd in staat om haar schulden af te betalen, het land is dus niet failliet.  

Het is juist door het begrotingstekort te laten afnemen dat een bankroet voorkomen wordt, aldus Bouzou. Het probleem is nu dat minister Sapin met deze uitspraak een negatief signaal geeft naar investeerders.

Niet in evenwicht

Le Figaro herinnert haar lezers er echter fijntjes aan dat de Franse begroting al sinds 1973 niet meer in evenwicht is. De staatsschuld kent nog steeds een stijgende lijn en zal de 91 procent van het BBP bereiken aan het einde van het jaar (de Europese richtlijn is 60 procent), dit is meer dan 28.000 euro per inwoner.

De handelsbalans van Frankrijk kende in 2011 een tekort van 74 miljard euro en dit liep in 2012 nog meer op – Duitsland had in 2011 een handelsoverschot van 150 miljard euro. Bovendien neemt de werkloosheid al twee jaar lang toe.

Eurostat plaatste het werkloosheidspercentage van Frankrijk eind 2012 op 10,5 procent en volgens cijfers die de Franse regering zelf vrijgaf, waren er eind 2012 3.132.900 werklozen in het land, een toename van 10 procent ten opzichte van het jaar ervoor.

Heel rooskleurig zijn deze cijfers niet, maar andere Europese landen Griekenland, Spanje en Portugal bewijzen dat het toch nog wel een stukje erger kan.

Deze landen keken volgens cijfers van Eurostat eind 2012 aan tegen een werkloosheidspercentage van respectievelijk 26,8, 26,6 en 16,3 procent. Portugal kampte in 2011 met een staatsschuld van 108,1 procent en Griekenland zat in dat jaar zelfs met een staatsschuld van 170,6 procent van het BBP in haar maag.  

De uitspraak van Sapin dat Frankrijk failliet zou zijn, is dus niet zozeer een weergave van de werkelijkheid als wel een aanmoediging voor het besparingsbeleid van president Hollande.