Akkoord, het is wel een goede roman. Omdat de auteur – zelf op zijn zeventiende in het leger en een jaar lang in Irak – laat zien dat oorlog zinloos is en dat dood en geweld een onuitwisbare invloed hebben op de psychè van de jonge soldaten. Omdat auteur Kevin C. Powers de herinnering eert aan de onschuldige slachtoffers van de oorlog. En omdat hij bovenal een mooie schrijfstijl heeft om de benauwende situaties van de oorlog te beschrijven.

“We liepen langs van alles en nog wat dat in brand stond. De dunne, knobbelige bomen en sprietige bloemen zogen het vuur gretig in zich op en ontzoomden de avenue als toortsen uit lang vervlogen tijden, allemaal in vlammen en hun schijnsel werpend op de lijken, verstoringen van de schemer” (p.219).

De gele vogels heeft een filmische structuur. Soepel wisselt de auteur fragmenten uit Bartles aanwezigheid in Irak af met zijn psychische problemen na zijn terugkeer in VS. De passages in Irak worden gekenmerkt door de groeiende onverschilligheid voor het geweld. Maar bij de terugkeer in de States, verwordt deze onverschilligheid verder tot een algemene ontheemdheid.

Toch laat de auteur zich net iets teveel inspireren door de oorlogsfilms die hij gezien heeft.

Neem nu de aankondiging van de dood van de soldaat aan zijn ouders. De beschrijving ervan lijkt zo uit een Spielbergfilm te komen: “Ze vertelde me dat er toen in december een zwarte sedan door het stadje had gereden. Een vriendin van haar had gebeld om te waarschuwen dat ze eraan kwamen. De vrouw had gezien dat de man op de passagiersplaats een gala-uniform droeg. Ze had verteld dat de auto langzaam reed, dat de inzettenden verdaald leken, maar ze konden er elk moment zijn. Ik probeerde me meneer en mevrouw Murphy voor te stellen,in afwachting van de auto, zij aan zij voor het keukenraam”. (p.327-328)

Herinner je je Saving Private Ryan? Ook de personages herinneren aan die uit een oorlogsfilm. Niet alleen de jonge, onervaren rekruten, maar vooral hun haat-liefde verhouding tot de brutale sergeant, die hen voortdurend angst inboezemt maar tegelijkertijd ook aanspoort om hun angst te overwinnen. Ook Kubricks Full Metal Jacket of Oliver Stones Platoon zijn niet veraf.Jammer, want zo gaat een brok authenticiteit verloren.

Aan aangrijpende scènes geen gebrek in De gele vogels. De negatie van de traumatische oorlogservaring groeit in de beschrijvende hoofdstukken over Bartles terugkeer in de VS uit tot het maatschappelijke hoofdthema van de roman.

Maar het ontbreekt Powers debuut aan een belangrijk element. Nergens leest men een politieke veroordeling van de oorlog. Nergens vraagt de auteur zich af of de invasie wel politiek nodig of verantwoord was. Nooit gaat de auteur in op de betwistbare aanleiding tot de oorlog.

Een immens tekort voor een boek dat ambities heeft om een moderne oorlogsklassieker te worden.

Je steunt DeWereldMorgen.be door dit boek in onze shop te bestellen.