In 2008 waren er 11.844 daklozen in Spanje, vorig jaar al 22.238. Dat berekende het Nationaal Instituut voor de Statistiek (INE). Dat baseert zich alleen op gegevens van de opvangcentra. Het werkelijke cijfer kan daarom nog hoger liggen, zeggen hulpverleners.

De meeste daklozen belanden uiteindelijk in een opvangcentrum maar een klein percentage weigert elke hulp, zegt sociaal assistente Toñi Martín van de Straateenheid van het stadsbestuur van Málaga.

Baan kwijtgeraakt

De oorzaken waarom men op straat is beland, zijn uiteenlopend, blijkt uit de INE-cijfers. Bijna de helft geeft aan dat men zijn baan is kwijtgeraakt, een kwart kon zijn woning niet meer betalen, een op vijf verwijst naar een echtscheiding en een op acht naar een uitzetting.

“De crisis heeft niet de daklozen geraakt, wel de mensen die al in de touwen hingen”, zegt Rosa Martínez, directeur van het Stedelijk Opvangcentrum in Málaga. “Het zijn mensen die vroeger nog weerstand konden bieden, maar die hun familiale vangnet kapot zagen gaan door de niet aflatende crisis.”

Het opvangcentrum dat Martínez leidt, telt 108 plaatsen. Het profiel van de mensen is veranderd, zegt ze. “Nu zien we hele gezinnen, mensen die de huur niet meer kunnen betalen.”

Vooral eenoudergezinnen

Vooral het aantal eenoudergezinnen (moeder met kinderen) neemt toe, zegt een rapport van Puerta Única, een overheidsinstelling die in Málaga de zorg voor daklozen coördineert.

Bijna de helft van de daklozen heeft al meer dan drie jaar geen woning meer, zegt het INE. “Voor hen is het leven op straat een chronische situatie geworden”, zegt Martínez. “Het kost hen moeite hun manier van leven te veranderen.”

De werkloosheid treft in Spanje een kwart van de bevolking en meer dan de helft van de jongeren. Internationale instellingen voorspellen dat de economische situatie dit jaar nog slechter zal zijn.

Besparingen

De regering van Mariano Rajoy bespaart fors maar de gevolgen daarvan voor de opvang van daklozen zijn niet overal gelijk. Sommige gemeentebesturen zijn vastbesloten de zorg te blijven garanderen, op andere plaatsen zijn er problemen, zegt de katholieke hulporganisatie Caritas.

“In Malaga wordt dit jaar niet bespaard”, verzekert Martínez.

Volgens het INE heeft bijna de helft van de daklozen in Spanje de buitenlandse nationaliteit. Veel buitenlandse daklozen, vooral die uit Marokko, keren terug naar hun land van herkomst, zegt Paula de Santos van het Stedelijk Opvangcentrum. “Vroeger vonden ze nog werk bij de oogst van olijven en aardbeien.”