Wie en wat?

Het cordon tegen extreem rechts heeft een lange voorgeschiedenis maar de laatste gezamenlijke goedkeuring door de nationale partijvoorzitters vond in mei 2000 plaats op vraag van Hand in Hand naar aanleiding van de komende gemeenteraadsverkiezingen. Het ging om Geert Bourgeois (VU/ID), Stefaan De Clerck (CVP), Karel De Gucht (VLD), Jos Geysels (Agalev) en Patrick Janssens (SP).

Het positief geformuleerde “Charter voor democratie” stelde onder andere dat de toenmalige democratische partijen.“op geen enkel bestuursniveau politieke samenwerking zullen aangaan, akkoorden of coalities sluiten” (punt 7) maar ook dat zij “standpunten innemen vanuit onze ideologie en het gemeenschappelijk belang, zonder dat overname van dit standpunt door het VB een doorbreking van het cordon sanitaire betekent”(punt 8).

Deze formulering zorgde ervoor dat het cordon niet verlammend kon werken als het VB toevallig een perfect legitiem voorstel zou overnemen of ondersteunen. Naar de letter van dit akkoord is het cordon dan ook niet doorbroken als we N-VA en CD&V-Denderleeuw mogen geloven dat ze effectief geen steun hebben gevraagd aan het VB.

Toch wringt het schoentje

Toch is hiermee de kous niet af. We wijzen ook op punt 9, “dat wij het nodige voorbehoud aan de dag leggen tegen initiatieven die verkeerdelijk de indruk wekken dat het VB of andere extremistische partijen gewone democratische partijen zijn”.

Hier wringt toch wel het schoentje, aangezien de uitslag van de stemming op de avond van 9 januari 2013 perfect te voorspellen was. Het VB had vooraf immers aangekondigd dat zij de nieuwe coalitie ging ondersteunen en het lijkt ons dan ook bijzonder onwaarschijnlijk dat CD&V en N-VA hier niet op rekenden en blijkbaar ook niet wakker lagen van de legitimiteit die hiermee onnodig werd toegekend aan deze extreemrechtse partij. Dit scenario voorspelt weinig goeds voor de toekomst en maakt ons uitermate bezorgd.

Een gewone partij?

Hand in Hand tegen racisme vzw roept daarom iedereen op met grote aandacht toe te kijken hoe dit verder verloopt. Zijn er effectief geen politieke afspraken gemaakt met het VB of zullen er nog afspraken volgen?

Als deze situatie verder blijft aanslepen, kan het toch niet anders dan dat er een soort modus vivendi ontstaat tussen de nieuwe coalitie en het VB, met een de facto doorbraak van het cordon sanitaire als gevolg, ook al wordt er formeel nooit een akkoord onderhandeld of getekend.

In dat geval wordt het VB behandeld als een gewone democratische partij, wat in tegenspraak is met het Charter voor Democratie.

Ethische redenen

En is dat erg, vraagt u? Laten we vooral niet vergeten dat dit cordon er is gekomen om inhoudelijke en ethische redenen. In het charter staat “Dat politiek bedrijven moet gebeuren met respect voor democratische rechten en vrijheden en met respect voor de rechten van de mens” en “dat in onze samenleving geen plaats is voor discriminatie van welke aard ook”.

Het VB is veroordeeld voor het systematisch aanzetten tot haat tegen andere bevolkingsgroepen en de huidige leiding heeft hier nooit afstand van genomen, tenzij pro forma om verdere vervolging te voorkomen. Bovendien kan men zich afvragen of de invloed van dit extreemrechtse gedachtegoed zich niet zal laten gelden in de concrete bestuursdaden van het nieuwe college?

Blijven hopen

Op de vraag of het cordon al dan niet definitief doorbroken is, moeten we dus aandachtig toekijken hoe het nieuwe bestuur nu verder omgaat met deze gedoogsteun, zowel formeel als inhoudelijk. Of met andere woorden, “the proof of the pudding is in the eating”.

Hand in Hand hoopt echter nog op een alternatieve oplossing. We kunnen alle democratische partijen in Denderleeuw alleen maar aanraden om water in de wijn te doen en alsnog een vorm van inhoudelijke samenwerking te realiseren die de gedoogsteun van het VB compleet overbodig maakt, in het belang van de democratie, van de bevolking van Denderleeuw en van de geloofwaardigheid van de partijen in kwestie.

Marius Dekeyser is coördinator Hand in Hand tegen racisme vzw.