Protest van mensenrechtenactivisten voor het Witte Huis in Washington die Obama herinneren aan zijn belofte om Guantanamo te sluiten (foto: Amnesty International - Scott Langley)
Opinie, War on terror, Nieuws, Politiek, Mensenrechten, VS, CIA, Amnesty International, Foltering, Internationaal recht, President Barack Obama, Martelingen, Guantanamo Bay, Geheime detentiecentra, Global war - Karen Moeskops

Guantánamo Bay: Obama moet zijn tekortkomingen rechtzetten

De Amerikaanse president Barack Obama maakte in 2009 de belofte het detentiecentrum Guantánamo Bay te sluiten en erop toe te zien dat alle gevangenen vrijgelaten zouden worden of een eerlijk proces zouden krijgen. Hij zwoer ook een einde te maken aan de harde ondervragingstechnieken en de zogenaamde 'black sites' van de CIA. Het is hoog tijd om deze beloftes nu na te komen, zegt Amnesty International.

woensdag 9 januari 2013 13:25
Spread the love

Vrijdag 11 januari is het exact elf jaar geleden dat de eerste gevangenen naar Guantánamo overgebracht werden. Enkele dagen later, op 21 januari, vindt de tweede inauguratie van president Obama plaats. Vandaag zitten er nog steeds 166 gevangenen in Guantánamo. Van de 779 mannen die sinds 2002 vast kwamen te zitten, zat de overgrote meerderheid jaren gevangen zonder officiële aanklacht of eerlijk proces.

“De Verenigde Staten zeggen van zichzelf een voortrekker te zijn op het gebied van mensenrechten. Dat is dan toch buiten hun gevangenis op Guantánamo gerekend. Ook de oneerlijke processen voor militaire commissies bewijzen het tegendeel”, zegt Karen Moeskops, directeur van Amnesty International Vlaanderen. “Iedereen probeert steeds elke verantwoordelijkheid te ontlopen voor de schendingen van mensenrechten uit het verleden.”
 
In 2010 kondigde de regering-Obama aan dat zo’n 50 gevangenen noch vervolgd, noch vrijgelaten konden worden en dus voor onvoorziene duur opgesloten moesten blijven zonder aanklacht of proces. De regering liet ook weten dat de vrijlating van Jemenitische gevangenen voorlopig opgeschort zou worden vanwege de veiligheidssituatie in Jemen. Ondertussen, twee jaar later, zijn zij nog steeds niet terug in hun land.

De regering-Obama wijst met de vinger naar het Congres voor het nog steeds geopende Guantánamo. “Er kan echter niet verwezen worden naar binnenlandse wetgeving, beleid of politiek om schendingen van mensenrechten goed te praten”, zegt Moeskops.

Paradigma van de ‘global war’

Op 2 januari 2013 ondertekende Obama de National Defense Authorization Act, ondanks de kritiek die hij zelf uitte op enkele passages die de sluiting van Guantánamo zouden bemoeilijken. En na Bush nam ook Obama het eenzijdige paradigma aan dat de Verenigde Staten verwikkeld zijn in een ‘global war‘ en dat binnen een dergelijke opvatting onbepaalde detenties mogelijk blijven.

Zonder heuse beleidsveranderingen, betekent deze ‘global war‘ dat zelfs als Guantánamo gesloten wordt de gevangenen gewoon overgeplaatst zullen worden naar een andere locatie.

De brede aanname van dit ‘global war‘-paradigma in de VS en de speciale immuniteits- en geheimhoudingsmaatregelen, verhinderen dat er rekenschap wordt afgelegd voor de folteringen in Guantánamo en in de geheime CIA-detentiecentra met hun renditions-programma’s.
 
“De Amerikaanse autoriteiten moeten internationale mensenrechtenprincipes erkennen en toepassen”, aldus Moeskops. “Processen moeten plaatsvinden in normale, burgerlijke rechtbanken. Gevangenen die de VS niet vervolgt, moeten worden vrijgelaten en er moet volle verantwoordelijkheid worden opgenomen voor de gebeurde mensenrechtenschendingen. Ten slotte moeten slachtoffers toegang krijgen tot schadeloosstelling.”

Vijf mannen die beschuldigd worden in verband met de aanslagen van 11 september 2001, wachten momenteel de doodstraf af. De overheid vraagt nu ook voor een zesde Guantánamo-gevangene de doodstraf. Waar deze gevangenen eerst vastgehouden werden door de CIA, en hoe zij daar behandeld werden, blijft een groot geheim.

Afgelopen maand keurde de militaire rechter van het 9/11-proces een maatregel goed die ervoor moet zorgen dat zulke details niet onthuld kunnen worden tijdens de processen. Informatie omtrent ernstige schendingen van mensenrechten of inbreuken op het internationaal humanitair recht mogen echter niet verborgen blijven, ook niet in naam van de nationale veiligheid.

Karen Moeskops

Karen Moeskops is directeur van Amnesty International Vlaanderen vzw.

take down
the paywall
steun ons nu!