Het contrast is opvallend. De Andesgemeenschap heeft een gecombineerde markt van 92 miljoen consumenten, Mercosur telt er 275 miljoen. De Boliviaanse export naar CAN-partners (Colombia, Ecuador en Peru) bedroeg vorig jaar 774 miljoen dollar en resulteerde in een handelsoverschot van 88 miljoen dollar. Bolivia kocht in dezelfde periode voor 2,4 miljard dollar goederen in de landen van het zuidelijke handelsblok Mercosur. De verkoop aan Mercosur – exclusief aardgas – bedroeg 232 miljoen dollar, blijkt uit cijfers van het Nationaal Instituut voor Statistiek.
De cijfers verwijzen naar de handel met de oprichters van Mercosur – Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay – en niet naar die met Venezuela, dat pas halverwege het jaar volledig lid werd.
“Voordat Bolivia is toegetreden tot Mercosur, is Mercosur al toegetreden tot Bolivia”, zegt Gary Rodríguez van het Boliviaanse Instituut voor Buitenlandse Handel (IBCE). “Deze ontwikkeling zal in de toekomst doorgaan als gevolg van bilaterale handelsovereenkomsten.”
Aardgas
Als aardgas, 96 procent van de Boliviaanse export naar Mercosur, meegerekend wordt, verandert de balans: Bolivia heeft dan een handelsoverschot van 1,7 miljard dollar. Maar gasexport is gebaseerd op operaties en overeenkomsten tussen nationale regeringen. De private sector is er niet bij betrokken, benadrukt Rodríguez. Zijn grootste zorg ligt bij de private ondernemingen in Bolivia. Vorig jaar bijvoorbeeld, werd voor 30 miljoen dollar aan schoenen geïmporteerd uit Brazilië. “Onder dergelijke omstandigheden kunnen we onze eigen industrie wel sluiten”, zegt hij. Rodríguez vreest dat de Boliviaanse markt overspoeld zal worden met schoenen en andere goederen als de Argentijnse peso en Braziliaanse real gedevalueerd worden ten opzichte van de dollar.
Maar lidmaatschap van Mercosur kan ook nieuwe kansen bieden voor Boliviaanse bedrijven, met name in de agribusiness in het oosten van Bolivia, zegt Tullo Vigévani, hoogleraar aan de Staatsuniversiteit Paulista in Brazilië. “CAN vertoont al decennialang tekenen van verzwakking. De Pacifische Alliantie die recentelijk is opgericht door Chili, Colombia, Mexico en Peru heeft Bolivia niet veel te bieden, omdat deze landen ook voornamelijk olie- en gasproducenten zijn. Hun economieën zijn nauw verweven met die van de Verenigde Staten”, zegt Vigévani, die gespecialiseerd is in integratieprocessen en Mercosur.
Nieuwe kansen
Toetreding tot Mercosur voorkomt dat Bolivia geïsoleerd raakt en biedt toegang tot een grote regionale markt. “Als we toetreden tot Mercosur, biedt dat aanzienlijke kansen tot groei en verbetering van de arbeidsomstandigheden”, zegt ook Jerjes Justiniano, de Bolivaanse ambassadeur in Brazilië.
Vigévani zegt dat Bolivia nog een lange weg te gaan heeft tot volledig lidmaatschap van Mercosur. Er zal een lange periode van onderhandelingen aan voorafgaan die jaren kan duren. Ook bij Venezuela, dat zes maanden geleden volledig lid werd, ging daar een proces van jaren aan vooraf. Bolivia moet een aantal complexe kwesties oplossen voordat het kan toetreden tot Mercosur, zoals de aanpassing aan de wetgeving die het handelsblok in de afgelopen 22 jaar creëerde, en de huidige status van Bolivia als volledig lid van CAN.
Volgens Vigévani is het “wettelijk onmogelijk” voor Bolivia om volledig lid te zijn van zowel CAN als de Mercosur, iets wat de regering van plan is. Rodríguez hoopt echter dat de regering zich aan de belofte houdt om de overeenkomsten met CAN in stand te houden, terwijl er tegelijkertijd gewerkt wordt aan toetreding tot Mercosur.
