“Erotica’s” aan de macht
Het zat Gioconda Belli duidelijk hoog toen ze Het land van de vrouwen schreef. De Nicaraguaanse schrijfster maakte zich in haar romans al eerder druk over de in haar land maar al te vaak met de voeten getreden vrouwenrechten, maar ook in haar echte leven inspireerde ze in de jaren tachtig al een groep vrouwen die, elk apart, in hun eigen werkgebied, de positie van de vrouw aan de kaak stelde.
In haar nieuwe roman fantaseert Belli er de proporties bij van een ware politieke partij, de PIE (Partido Izquierda Erótica – Linkse Erotische Partij) of ook wel de “erotica’s”: een groep strijdvaardige vrouwen die een waardig alternatief wil vormen voor het machismo en de corruptie die al jaren hun land teisteren. Partijleidster Viviana wordt zowaar presidente en stuurt meteen alle mannen naar huis om voor het huishouden te zorgen. Vrouwen nemen alle staatsfuncties over en zorgen “als een goede moeder” voor hun land.
Mannen die vrouwen haten
Als er een aanslag wordt gepleegd op Viviana krijgt het verhaal het karakter van een whodunnit en verder zijn er genoeg wendingen en boeiende personages om de schwung in het verhaal te houden. Maar, eerlijk is eerlijk, daar draait Het land van de vrouwen niet om: het is een speels feministisch pamflet dat even realistisch en herkenbaar als humoristisch en over the top is.
Verkrachters worden publiek tentoongesteld en, geïnspireerd door Stieg Larssons Lisbeth Salander, getatoeëerd op hun voorhoofd. Een realityshow volgt het doen en vooral het laten van de nieuwe huismannen, die echter nooit nalaten hun gazon te sproeien.
Zijdelings kaart Belli ook de “vrouwenhatende vrouwen” aan, een plaag die nog venijniger en vooral moeilijker op te sporen is dan de macho mannen. Wie kent er geen vrouw die beweert dat ze zoveel beter met mannen kan samenwerken dan met vrouwen (want vrouwen zijn o zo emotioneel en onredelijk)? Of de vrouw die je een schuldgevoel aanpraat als je even aan jezelf denkt en niet aan je kinderen? Of, erger nog, de vrouwen die steevast de slachtoffers van mannelijk geweld als zwak of juist uitdagend bestempelen?
Vrouwelijke solidariteit én vrouwelijk zelfvertrouwen verdwijnen vaak heel subtiel wanneer er mannen in de buurt zijn, een wet die schrijnend vaak wordt bevestigd op de werkvloer. Vandaar Viviana’s wet die alle mannen tijdelijk uit de politiek weert, zodat vrouwen zonder meer het beste in zichzelf en elkaar naar boven kunnen halen.
Godinnen in elke vrouw
Inhoudelijk doet het boek vaak denken aan de klassieker Godinnen in elke vrouw van Jean Shinoda Bolen, een Jungiaanse psychologe die vrouwen treffend onderverdeelt in mythologische types zoals de “Artemisvrouw”, immer solidair met haar seksegenoten en de “Heravrouw”, immer in adoratie voor haar echtgenoot.
Ook de erotica’s zijn genuanceerde vrouwelijke archetypen (een roodharige furie, een zachtaardige lesbienne, de moederfiguur,…) die allen samen de vrouwelijke oerkwaliteiten verenigen, zonder te verzanden in door mannen verzonnen clichés als “de madonna” of “de hoer”.
