Remi on stage
Interview, Nieuws, Wereld, Politiek, Cultuur, Antwerpen, Palestina, Antwerpen -

Remi Kenazi, een Palestijnse dichter uit NY over het woord, activisme en Palestina

Remi Kanazi is een jonge Palestijns-Amerikaanse dichter die het spoken word als medium gebruikt om zijn activistische boodschap te verspreiden. Vrijdag begint hij aan het Belgische deel van zijn Europese tournee. Vrijdag beet hij de spits af n het cultureel centrum van Berchem op de vijfde verjaardag van 'Nuff Said'. DeWereldMorgen.be sprak met hem.

vrijdag 7 december 2012 12:30
Spread the love

Heel wat Palestijnen hebben het ‘woord’ gebruikt als manier om zich te verzetten tegen het onrecht dat hen werd aangedaan. Mahmoud Darwish, Ghassan Kanafani, Kamal Nasser en Samih al-Qasim zijn slechts enkele van de vele namen. Zie jij jezelf in die traditie, maar dan als Palestijn in ballingschap?

Remi Kanazi: “Het verschil tussen die dichters en mezelf ligt in de weg die we hebben afgelegd. Mijn pad was alles behalve traditioneel voor een dichter. Ik groeide op met Amerikaanse hip-hop en luisterde vooral naar ‘A Tribe Called West’, ‘De La Soul’ en ‘Digital Panets’. Die groepen hebben mij beïnvloed als dichter in wording.”

“Op intellectueel vlak heeft Edward Said mij gevormd, meer nog dan Mahmoud Darwish. Dat heeft vooral te maken met de taalbarrière. Mijn Arabisch is verre van perfect en als je Darwish leest in de Engelse vertaling, dan gaat er veel verloren qua betekenis.”

“Het ‘woord’ heeft een lange traditie en een sterke geschiedenis in de Arabische cultuur. Je kan simpelweg niets leren over Palestina of de Arabische wereld zonder met de poëzie en literatuur in contact te komen. Hoe meer ik groeide als dichter, hoe meer ik tot dat besef kwam.”

“Mijn moeder was een trotse Palestijnse vrouw en dat werd niet door iedereen in de buurt gesmaakt. Bovendien was ik een dikke bruine eenwenkbrauwige jongen, dus populair was ik niet echt op de speelplaats”

Hoe ben jij terechtgekomen in dat wereldje?

Remi Kanazi: “Ik groeide op in een kleine stad in Massachusetts die slecht 9,000 inwoners telde waarvan bijna iedereen blank was. Er waren bijna geen Arabieren in mijn omgeving die mij cultureel konden beïnvloeden. Dus ik werd een beetje beïnvloed door vanalles.”

“Mijn moeder was een trotste Palestijnse vrouw, en dat werd niet door iedereen in de buurt gesmaakt. Bovendien was ik een dikke bruine eenwenkbrouwige jongen, dus populair was ik niet echt op de speelplaats.”

“Vier maanden voor 11 september 2001 verhuisde ik naar New York. Na de aanslagen kwam ik overal in contact kwam met die verschrikkelijke retoriek. De mentaliteit was er een van: “We gotta go and turn that place into a parking lot” en “We gotta go and nuke them and start over”. Ik wist niet hoe ik op een positieve manier misconcepties en steriotiepen kon tegengaan. Dus begon ik boeken te lezen van onder meer Edward Said en Noam Chomsky. Zo kwam ik veel meer te weten over wat er gebeurde in Palestina en in de wereld.”

“In 2004 ging ik naar een optreden van ‘Def Poetry Jam‘ in Broadway. Daar zag ik voor het eerst een optreden van Suheir Hamad en van andere artiesten die sociaal geëngageerd waren. Dat heeft me enorm geïnspireerd en ik wou daarna ook mee ageren tegen het racistische rechtse discours dat aanwezig was in de maatschappij.”

“Het spoken word was voor mij een manier om een culturele boodschap over te brengen in mijn gemeenschap. Spijtig genoeg zal de gemiddelde tiener geen boek lezen of een nieuwsprogramma bekijken. Hij zal wel naar hip-hop of een spoken-word-poem luisteren. Ik wist wat mij te wachten stond: mijn boodschap combineren met de kunstvorm die ik hanteer.”

“Of je nu vecht tegen homofobie of vrouwendiscriminatie in je eigen gemeenschap, of je vecht voor vrijheid in Palestina, wat ons allemaal bindt is de strijd tegen onderdrukking”

Is het makkelijk om een artiest te zijn in New York die een pro-Palestijnse boodschap probeert te verspreiden?

Remi Kenazi: “Het is geweldig! Ik ben altijd al luid geweest. Wij, Palestijnen, hebben geen enkele reden om ons te schamen omwille van iets. Wij vragen toch niet om iemands rechten te ontnemen? Wij zeggen gewoon dat wij als volk het recht hebben op vrijheid, rechtvaardigheid en gelijkheid. Het maakt niet uit of je nu vecht tegen Apartheid in Zuid-Afrika of tegen de Jim Crow-wetten (wetten die de rassenscheiding in de V.S. legaliseerden, nvdr.). Er zullen altijd mensen tegen jou zijn. Maar ik denk niet dat mijn boodschap ooit problematisch is geweest. Ik vertrek altijd vanuit een antiracistisch en pro-rechten discours. Als je dat doet heb je niets te vrezen.”

“Geschiedenisboeken zijn in het verleden zelden juist geschreven. Of dat in de toekomst zo zal zijn hangt in grote mate van ons af. Of je nu vecht tegen homofobie of vrouwendiscriminatie in je eigen gemeenschap, of je vecht voor vrijheid in Palestina, wat ons allemaal bindt is de strijd tegen onderdrukking. Daarom geloof ik dat we zullen overwinnen.”

Je vermeldde daarnet Edward Said maar je hebt niets gezegd over hoe jij jouw ballingschap ervaart. Said heeft onder meer het boek ‘Reflections on Exile’ uitgegeven. Welke rol speelt dat thema in jouw leven en in jouw artiest-zijn?

Remi Kenazi: “Ik heb mezelf nog niet echt bestudeerd. Als je me 7 jaar geleden had gevraagd of ik ooit terug in Palestina zou willen wonen, dan zou mijn antwoord resoluut nee zijn geweest. Maar vandaag zou ik ja zeggen. Nu voel ik me veel meer verbonden met het land en de mensen.”

“Hoewel ik geen nood heb aan nationalisme is mijn verbondenheid met het land sterk gegroeid. Ik voel me een Palestijn van de wereld die ondanks de gefragmenteerdheid van het Palestijn-zijn als gevolg van de Oslo-akkoorden, zichzelf nog steeds definieert als Palestijn.”

Engagement is een belangrije topic voor jou. Jij bent een sterke voorstander van de BDS-campagne (Boycot, Divestment & Sanctions). Wat is dat eigenlijk en wat is jouw rol daarin?

Remi Kenazi: “In 2005 riep de Palestijnse civiele maatschappij op om Israël op alle manieren te boycotten door onder meer de BDS-campagne op te richten. Wij ijveren voor de boycot van Israëlische organisaties, vakbonden, academici, culturele en religieuze instituties en natuurlijk de economie. Die campagne wordt niet alleen door de Palestijnen in historisch Palestina gevoerd, ook de Palestijnen in de diaspora nemen hier actief aan deel.”

“Ik speel daarin een rol als Palestijn in de VS, als een sociaal bewuste persoon en als Amerikaanse belastingsbetaler. Mijn land geeft jaarlijks voor 3 miljard dollar militaire hulp aan Israël. Wij geven de wapens waarmee burgers in openluchtgevangenissen (refereert naar Gaza, nvdr.) worden aangevallen. Wij gebruiken non-stop onze veto in de VN-Veiligheidsraad om Israël op diplomatiek vlak te beschermen.”

“Daarom roep ik als Palestijn en wereldburger op om niet medeplichtig te zijn aan de Israëlische schendingen van het internationale recht. Het sterkste wapen dat mensen overal ter wereld kunnen gebruiken tegen Apartheid is de boycot. Wij moeten ons organiseren en coalities vormen hiervoor op lokaal en globaal niveau.”

“De BDS-beweging is een positieve, ethische, antiracistische beweging die ijvert voor de Palestijnse rechten. Of we nu vechten tegen politiebrutaliteit in onze directe omgeving, of we vechten tegen gendergerelateerd geweld op campussen, of tegen Barack Obama die 1 miljoen mensen zonder verblijfsvergunning het land wilt uitzetten en drones inzet die burgers doden in Jemen, Pakistan, Afghanistan en Somalië, de rode draad is altijd de strijd tegen onrecht.”

Is er een parellel tussen de globale strijd tegen apartheid in Zuid-Afrika en de strijd tegen apartheid in Israël nu? Zoja, in welk stadium bevindt de strijd tegen Israëlische apartheid zich nu, wetende dat het ettelijke jaren duurde eer het enig effect had in Zuid-Afrika?

Remi Kenazi: “Beide systemen zijn apartheid. In beide systemen is er etnische zuivering, bezetting en belegering. De Israëlische bezetting bestaat uit verschillende soorten onderdrukking, net zoals in Zuid-Afrika. Er zijn natuurlijk ook verschillen.”

“Als je met een activist zou praten die streed tegen apartheid in Zuid-Afrika, dan zal die zeggen dat de BDS-beweging nu veel effectievere tactieken gebruikt in vergelijking met de tactieken die tegen de apartheid in Zuid-Afrika werden gebruikt. Bovendien hebben veel mensen een te romantisch beeld over de val van apartheid in dat land. Het systeem viel niet van de ene dag op de andere.”

“Het mooiste wat ik ooit te horen kreeg van een Zuid-Afrikaanse activist was dat als je hem de dag voor apartheid viel zou hebben verteld dat zoiets zou gebeuren, hij je voor gek zou hebben verklaard. Maar de volgende dag viel apartheid. En ja, Zuid-Afrika kent nog veel moeilijkheden op zowel sociaal als economisch vlak. Maar niemand zal heimwee hebben naar apartheid, dat is zeker!”

“Soms word ik beschreven als een boze dichter die té politiek is, maar ik ben hoopvol voor de toekomst. Ik geloof werkelijk dat als genoeg mensen samenkomen en hard genoeg vechten, we echte verandering zullen brengen, en geen cosmetische à la Barack Obama change.

Genoeg mensen zijn de voorbije 2 jaar samengekomen in de Arabische wereld om te strijden voor rechtvaardigheid en tegen depotisme. Denk jij dat de verandering die de mensen teweeg hebben gebracht positief is voor de Palestijnen?

Remi Kenazi: “Natuurlijk! Kijk maar hoeveel mensen er nu op straat komen in Egypte, waaronder enkele van mijn vrienden. Arabieren zijn met elkaar verbonden, ongeacht in welk land ze strijden tegen depotisme. Die strijd kan alleen maar positieve gevolgen voor de Palestijnse zaak hebben.”

“Israëls reactie na de val van Moebarak laat er geen twijfel over. Hun grote bondgenoot was gevallen. De strijd tegen de nieuwe dictator-in-wording Morsi past ook in dat kader. Hoe vrijer de Tunesiërs en Egyptenaren zijn, hoe meer Arabieren hun landen controleren, hoe angstiger de zionisten worden.”

Vorig week bezocht de Palestijnse president Mahmoud Abbas jouw thuisstad New York in een poging internationale erkenning te krijgen.

Remi Kenazi: “Refereer aub niet naar Mahmoud Abbas als de Palestijnse president! Hij is niet eens verkozen.”

Zijn ambtstermijn eindigde inderdaad in februari 2009, maar hij geniet nog steeds legitimiteit als leider van de PLO die in 1974 internationaal werden erkend als de vertenwoordiger van het Palestijnse volk.

Remi Kanazi: “Dat is fantastisch (ironisch). Het is echt flauw om te denken dat de PLO vandaag de dag het Palestijnse volk op een democratische manier vertegenwoordigd. Noch Mahmoud Abbas, noch de Palestijnse Autoriteit, noch de huidige PLO zijn  legitieme vertegenwoordigers van het Palestijnse volk.”

“Hoe kan iemand die het Goldstone-rapport probeerde te ondermijnen mij vertegenwoordigen (Goldstone-rapport was een VN-rapport die bijzonder kritisch was voor Israël tijdens de Gaza-oorlog in 2008-2009, nvdr)? Hoe kan de Palestijnse Autoriteit mij vertegenwoordigen als zij Palestijnen onderdrukken die in de Westelijke Jordaanoever voor hun rechten strijden of zich solidair opstellen met Gaza? Het is pure nonsens om te stellen dat zij democratisch of legitiem zijn.”

Wat vind jij van de erkenning door de Algemene Vergadering van de VN? Vind je dat Abbas goed werk heeft geleverd?

Remi Kenazi: “Die erkenning is een farce. Mahmoud Abbas probeert daarmee zijn macht te consolideren. Ik denk niet dat Palestijnse rechten een prioriteit zijn voor types als Abbas. Wist je dat de Palestijnse veiligheidsdiensten dagelijks samenwerken met Israël? Wist je dat Palestijnse Autoriteit geëvolueerd is naar de subcontractor van de Israëlische bezetting?”

“Los van de Unesco (Palestina werd vorig jaar toegelaten als lid van de Unesco, nvdr) of de Algemene Vergadering van de VN, wanneer heeft de PLO gestreden voor de rechten van de Palestijnen in de laatste 15 jaar? De Oslo-akkoorden waren een ramp voor de Palestijnen. Onze markten werd overspoeld door Israëlische producten en de Palestijnen verloren massaal banen. Er kwamen meer nederzettingen en meer checkpoints.”

“De Palestijnse elite heeft het Palestijnse volk verkocht en geeft geen moer om ons. Daarom zoeken de Palestijnen naar alternatieve modellen. Dat wilt niet zeggen dat ik het niet geweldig vind dat 138 landen ons openlijk steunden, ook al is dat VN-lidmaatschap een farce.”

Remi Kenazi was vrijdagavond te bewonderen zijn op ‘Nuff Said’ in het cultureel centrum van Berchem. Voor meer info surf naar http://www.nuffsaid.be/ of surf naar de persoonlijke website van Remi Kenazi: http://www.poeticinjustice.net/

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!