De in 2007 vermoorde Turks/Armeense journalist Hrant Dink (Foto: Kemal Y)
Opinie, Nieuws, Europa, Politiek, Turkije, EU, Ombudsman -

Een ombudsman in Turkije

De EU ziet in Turkije graag de instelling van een ombudsman. Geen probleem, oordeelde de regerende Gerechtigheids- en Ontwikkelingspartij (AKP), en een ombudsman kwam er. Vraag alleen niet wat voor een.

vrijdag 7 december 2012 10:33
Spread the love

Zijn naam is Mehmet Nihat Ömeroglu. Als rechter had hij in 2006 zitting in het Hoger Beroepshof (Yargitay). Dat jaar behandelde dit hof de zaak tegen de Turks/Armeense journalist Hrant Dink. In zijn krant Agos schreef Dink over de moord op honderdduizenden Armeniërs in 1915, en dat is in Turkije op zich al not done.

Zeker als je daar het woord ‘genocide’ aan verbindt. Een artikel over Sabiha Gökcen (de adoptiedochter van Mustafa Kemal Atatürk, de stichter van de Turkse Republiek) bracht de tegenstanders van Dink tot razernij. Gökcen had volgens hem een Armeense achtergrond. Daarmee was de maat vol voor justitie, waarop de weerzinwekkende aanklager Kemal Kerincsiz een zaak tegen hem begon.

Dink werd tot een voorwaardelijke gevangenisstraf veroordeeld wegens het beledigen van de Turkse identiteit. Dit vonnis werd bevestigd door het Hoger Beroepshof. Volgens de mensenrechtenactivist Adal Agaoglu was Ömeroglu het meest vastberaden over Dinks veroordeling onder de achttien rechters. De straf werd later teruggedraaid, maar begin 2007 werd Dink vermoord door een jonge nationalistische maniak.

Politieke winst

Deze moord houdt de gemoederen tot op de dag van vandaag bezig in Turkije. De dader werd weliswaar veroordeeld, maar velen menen dat de samenzwering tegen Dink veel verder ging dan in het vonnis tot uiting kwam. Er dook informatie op dat in verschillende kringen vooraf kennis bestond over het plan om Dink van het leven te beroven. Men zou de moord door hebben laten gaan om er politieke winst uit te slaan.

Daarbij is vaak een verband gelegd met Ergenekon, de vermeende neonationalistische samenzwering tegen de AKP. Dat aanklager Kemal Kerincsiz in 2008 tot de Ergenkonverdachten kwam te behoren is een van de argumenten. Er verschenen echter ook berichten dat volgelingen van de in de VS woonachtige prediker Fethullah Gülen binnen politie reden hadden om de moord op Dink plaats te laten vinden, en dat hun lakse handelen zo verklaard wordt[1].

Wat de exacte toedracht ook was, de door het Hoger Beroepshof bekrachtigde veroordeling van Dink wordt door velen als een doodvonnis beschouwd, omdat de moordenaar er duidelijk door geïnspireerd werd. Kennelijk beviel het rechter Ömeroglu niet om dit op zijn CV te hebben. Hij verklaarde niet te hebben geweten dat Hrant Dink dezelfde persoon was als Hrant Firat Dink (zijn volledige naam). Geen mens geloofde dat verhaal.

Objectiviteit

Mehmet Nihat Ömeroglu werd door de AKP voorgedragen als ombudsman. Op 27 november jongstleden stemden 258 AKP-parlementsleden voor zijn benoeming. Dat niet alle 326 volksvertegenwoordigers van de regeringspartij dat deden doet twijfel vermoeden. De oppositievoerende Republikeinse Volkspartij (CHP) liet verstek gaan bij de stemming en riep Ömeroglu op ontslag te nemen.

De oudste politieke partij van Turkije twijfelde over de objectiviteit van de oud-rechter. Een ombudsman dient immers boven de partijen te staan. De band van Ömeroglu met de AKP staat die objectiviteit volgens de CHP in de weg. Eerder was hij ondersecretaris van (AKP)parlementsvoorzitter Cemil Cicek, toen die nog minister van Justitie was. En wie was er getuige bij het huwelijk van Ömeroglus zoon? Niemand anders dan premier Erdogan.

Die zoon maakte verbazingwekkend snel carrière binnen Turkish Airlines, een staatsbedrijf waar de laatste jaren menig personeelslid op een zijspoor is geplaatst, om vervangen te worden vanuit de AKP-gelederen. Ooit pretendeerde de AKP een einde te maken aan corruptie, maar vriendjespolitiek is die partij zeker niet vreemd.

Kortom, de AKP heeft voldaan aan het verlangen van de EU tot de instelling van een ombudsman. Of Turken in een geschil met de overheid daar veel aan zullen hebben, is de vraag. Het is in ieder geval een ombudsman met een omstreden achtergrond.

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (Uitgeverij EPO, Antwerpen, 2012).

Voetnoten

take down
the paywall
steun ons nu!