Historisch precedent

Groot-Brittannië en Frankrijk doen dit uit protest tegen de beslissing van premier Benjamin Netanyahu om de uitbouw van nederzettingen te bespoedigen in Oost-Jeruzalem. Deze maatregelen omvatten ook het terugroepen van hun ambassadeurs voor overleg uit Tel Aviv, een historisch precedent.

“Ditmaal blijft het niet bij een veroordeling, maar zal er echt actie ondernomen worden tegen Israël,” volgens een hoog Europees diplomaat. Beide landen beschouwen het besluit van Israël om 3.000 extra woningen te bouwen in de zone E1, ten oosten van Jeruzalem, niet enkel als een stap te ver, maar ook een ondankbare houding van Israël ten aanzien van de steun van Frankrijk en Groot-Brittannië aan Israël tijdens de recentste operatie tegen Gaza.

Frans-Brits-Duits overleg

Volgens drie topdiplomaten uit verschillende EU-landen hebben Groot-Brittannië en Frankrijk overleg gepleegd om hun stappen tegen Israël, die in de loop van de komende dagen zullen worden genomen, te coördineren. Hierbij zou de buitengewone maatregel van terugroeping van hun ambassadeurs besproken zijn. De finale beslissing wordt maandag 3 december genomen door de Britse en Franse ministers van Buitenlandse Zaken.

Een bron binnen het kabinet van premier Netanyahu meldde dat Israël nog meer stappen plant tegen de Palestijnse Autoriteit (PA). “De Palestijnen zullen spoedig beseffen dat ze een fout hebben gemaakt met het nemen van unilaterale stappen die eerdere overeenkomsten met Israël schenden,” nog volgens deze bron.

Israël volhardt in de boosheid

Zondag nog besloten Netanyahu en zijn minister van Financiën, Yuval Steinits, om het belastinggeld voor november dat Israël int voor de Palestijnse Autoriteit, 460 miljoen Israëlische Nieuwe Sjekel, omgerekend een goede 92 miljoen euro, niet te zullen doorstorten aan de PA, maar aan te wenden voor de schulden van de PA bij het Israëlische elektriciteitsbedrijf.

Groot-Brittannië, Frankrijk en nog andere Europese landen, waaronder Duitsland, hebben Washington al ingelicht over stappen die ondernomen zullen worden tegen Israël. Onder de meer gematigde maatregelen zitten de opschorting van vergaderingen tussen beide landen en Israël betreffende de strategische dialoog, het labelen van consumptiegoederen afkomstig uit de bezette gebieden en het bevorderen van sancties tegen de nederzettingen bij EU-instellingen.

Op dit moment wordt niet verwacht dat Duitsland mee zal gaan in het terugroepen van zijn ambassadeur, maar mogelijk wel dat het meer gematigde maatregelen zal nemen. Netanyahu die donderdag 6 december in Berlijn is voor een bilaterale top, mag zich volgens een Duits topdiplomaat alvast verwachten aan een scherpe veroordeling door kanselier Angela Merkel van de strafmaatregelen tegen de Palestijnen, in het bijzonder de bouw van woningen in de zone E1.

Europese druk

Naar verluidt oefent de EU zware druk uit op Israël om deze beslissing tot uitbreiding van de nederzettingen terug te draaien. Reeds vijf Europese ambassadeurs tekenden hierover zwaar protest aan bij premier Netanyahu en het Israëlische ministerie van buitenlandse zaken.

De Nederlandse ambassadeur Caspar Veldkamp heeft de Israëlische overheid laten weten dat, wanneer Israël haar plannen omtrent zone E1 doorzet, Nederland Israël niet meer zal kunnen steunen bij toekomstige stemmingen tijdens VN-vergaderingen. De Duitse plaatsvervangende ambassadeur zou een gelijkaardige boodschap hebben bezorgd. Nederland en Duitsland onthielden zich nog tijdens de recente stemming over de statuswijziging van Palestina bij de VN.

Natuurlijke rechten en territoriale aanspraken

Tijdens een kabinetsbijeenkomst zondag zei Netanyahu dat de PA “een strijd voert tegen het bestaan van de Israëlische staat.” Het kabinet stemde unaniem voor de verwerping van de VN-resolutie die Palestina erkent als een niet-lidstaat met status als waarnemer bij de VN. In het besluit van het kabinet werd de bezette Westelijke Jordaanoever omschreven als “betwist gebied” waarover “het Joodse volk natuurlijke rechten en territoriale aanspraken heeft.”

Bij de aanvang van de kabinetszitting vergeleek Netanyahu de VN-resolutie van vorige week met een resolutie uit 1975 die zionisme gelijkstelde aan racisme (resolutie 3397, deze werd in 1991 ingetrokken door resolutie 46/86, een Israëlische eis voor deelname aan de Conferentie van Madrid die dat jaar georganiseerd werd, nvdr) en las hierbij de kabinetsbeslissing van wijlen premier Yitzhak Rabin voor waarin als antwoord op die resolutie de bouw van Israëlische nederzettingen in de bezette gebieden werd bespoedigd.