Philippe Cornelis van de studiedienst van het ACV volgt in Doha de klimaatconferentie op. Hij brengt ook verslag uit van wat er rond de conferentie gebeurt.
De laatste dagen al verschillende interessante ontmoetingen gehad. Vrijdagochtend, na de dagelijkse debriefing van de Belgische delegatie om kwart na zeven, hadden we een gesprek met een Ethiopisch taxichauffeur die over zijn leven vertelde. Hij woont sinds twee jaar in Qatar. Zijn werkdag bedraagt 11 uren, zes dagen per week. De arbeidsomstandigheden van een taxichauffeur zijn ongetwijfeld beter dan de vele werknemers en werkneemsters die als huisbediende of in de bouw werken. Waarom is hij vertrokken uit Ethiopië? Simpel, omdat er daar geen werk is. Voor hem is het ook belangrijk dat hij in Qatar zonder problemen zijn religie kan belijden, hij is christen. De conferentie zorgt voor extra klanten, maar hij heeft geen idee waarover men praat. Evenmin heeft hij een idee wat zijn eigen toekomst zal brengen: “I have no plans”.
Op naar een vergadering van het Internationaal Vakverbond over de campagne voor de rechten van migranten-werknemers die opgestart werd nadat Qatar gekozen werd om het wereldkampioenschap voetbal te organiseren in 2022. Tijdens de picknick na de vergadering heb ik een boeiend gesprek met een Nepalees vakbondsman. Hij vertelt me hoe hij twaalf jaar geleden in Korea gevangen genomen werd en vervolgens het land uitgewezen werd omdat hij een vakbond wou oprichten voor migranten-werknemers. Ondertussen is de situatie in Korea verbeterd en wil hij zijn ervaring in Qatar inzetten om dezelfde positieve evolutie te bekomen.
Zaterdag, de volgende ochtend, is er de eerste ‘manifestatie’ die officieel toegelaten is. Ik heb getwijfeld of ik zou deelnemen: in plaats van een echte manifestatie gaat het om een evenement dat zorgvuldig omkaderd wordt door de Qatarese autoriteiten. Overal wordt er publiciteit voor gemaakt, zelfs op de officiële website van de Conferentie.[1] Alles gaat door op een straat aan de zee langs de meest opzichtige gebouwen van de stad, op en af tussen twee rijen nadarhekken. Een collega van de noord-zuidbeweging voelt aan dat alles in stelling gebracht wordt. Hij voorspelt dat Qatar tegen het einde van de week waarschijnlijk zal uitpakken met een belofte om zijn emissies te reduceren. Ik denk dat hij gelijk heeft. De taxichauffeur die me terugvoert komt uit Indië. Hij is burgerlijk ingenieur maar heeft amper werk de laatste drie jaar. Hij kan echter geen ander werk zoeken aangezien hij via het ‘sponsorsysteem’ vast zit aan zijn werkgever. Hij klaagt nochtans niet en vindt dat zijn baas een goede man is. Er is iets wat me opvalt. Net zoals zijn collega uit Ethiopië de vorige dag, vinden ze de hitte in de zomer onleefbaar. Voorspellingen geven aan dat de temperatuur vooral in de zomer sterk zal stijgen: 5, 6° of zelfs meer indien er geen maatregelen worden genomen. Vandaag groeit Qatar aan een enorme snelheid, maar wie gaat er hier nog leven over enkele decennia?
In het conferentiecentrum loop ik langs de ‘side events’ die georganiseerd worden in de marge van de officiële conferentie. Ook het IVV organiseerde een event over de financiering van het klimaatbeleid. Klimaat, armoede, transport,… Je leert hier veel bij, maar ik blijf zitten met een ongemakkelijk gevoel dat ik al heb sinds mijn vertrek. “Time to act!” Dat is al jaren de slogan die het meest gehoord wordt wanneer het over klimaat gaat. Het is zeker nodig dat het middenveld aanwezig is op deze conferenties om druk uit te oefenen op de onderhandelaars. Maar het blijft contradictorisch: zou een deel van hen – mezelf inbegrepen – niet beter het klimaatbeleid in praktijk brengen door concreet aan de rechtvaardige transitie te werken en door een stevig pakket CO2-emissies uit te sparen in plaats van hier bijeen te komen in de woestijn?
Voorlopig kan ik nog niet veel zeggen over de onderhandelingen zelf. Er werd nog geen enkel concreet resultaat geboekt, niet over de tweede verbintenisperiode van het Kyotoprotocol waarover deze week nochtans een akkoord moet afgesloten worden, en ook niet over het globaal akkoord dat tegen 2015 ten laatste afgesloten moet worden. Bij de onderhandelaars die al jaren het proces volgen is echter nog geen vermoeidheid te bespeuren. Er is wel iets dat opvalt. Keer op keer worden nieuwe instrumenten gecreëerd wanneer het met de bestaande niet dreigt te lukken. Het resultaat is een proces dat onbegrijpelijk en onhandelbaar dreigt te worden.
Philippe Cornelis
Voor het ACV op de klimaatconferentie in Doha.
Het verslag van Anabella Rosemberg, klimaatspecialiste van het Internationaal Vakverbond, vind je via deze link: http://www.ituc-csi.org/what-are-we-doing-in-doha.html
