Nieuws, Cultuur, Recensie, Sufjan Stevens, Cd-recensie -

Sufjan Stevens: ‘Silver & Gold’-box

Kerstmis oefent al eeuwen lang een grote aantrekkingskracht uit op artiesten van allerlei slag. In onze tijd is er echter niemand als de Amerikaanse zanger Sufjan Stevens. Onlangs verscheen zijn tweede box met kerstmuziek en die is op zijn zachtst gezegd anders dan alle andere kerstplaten die u kent.

zaterdag 1 december 2012 08:43
Spread the love

Stevens heeft de gewoonte om elk jaar voor zijn vrienden en kennissen een kerst-EP te maken. Die privé-uitspatting kwam in 2006 in volle belangstelling toen Stevens de EP’s van de vijf  jaar ervoor in een heuse box uitbracht. Inmiddels zijn we zes jaar verder en krijgen we de edities van de jaren 2006 tot 2010 in een doosje. In dezelfde traditie als de eerste boxset is dit een object met naast de vijf cd’s (met daarop 58 tracks), kerststickers, kleeftattoos, de gitaarakkoorden bij de songs, een papieren ster, een poster en een heleboel tekst en uitleg. Een werk van liefde dus en eentje dat niet zomaar mag/kan weggehoond worden.

Marathon

‘Love Will Tear Us Apart’. Je verwacht het niet in de kerstcontext, maar toch is deze classic van Joy Division een onderdeel van het allerlaatste nummer dat de Kerstmarathon Silver and Gold – Songs for Christmas Volumes 6 -10 afsluit. Een duidelijke knipoog naar Stevens’ haat – liefdesobsessie met het kerstgebeuren. Want dit is niet zomaar een box vol zoetgevooisde kerstliekes, maar een kunstwerk waarin een artiest zich een weg probeert te banen tussen negatieve en positieve gevoelens in verband met het hele kerst(muziek)gebeuren. Dat mag al direct blijken uit de verschillende essays die zich in het boekje bij de box bevinden. Twee zijn van de hand van Stevens zelf en laten ons genieten van zijn bijzonder indrukwekkende schrijfstijl en dito ideeën.

Statement: liedjes in het publiek domein

Silver and Gold – Songs for Christmas Volumes 6 -10 is dan ook een oefening in appreciatie en desappreciatie waarbij de fascinatie voor een eeuwenoud gebeuren uitgewerkt wordt in velerlei stijlen. Muzikaal komen we dan evengoed muziek van Dowland en Bach als zachte croonerballads uit de jaren ’50 en een aantal eigen nummers van de man tegen. Met die laatste heeft Stevens ook een statement gemaakt, want hij heeft ze allemaal direct in het publieke domein geplaatst. Een idee dat oorspronkelijk ingegeven was door de moeilijkheden die Stevens ontmoette toen hij aan de slag ging met de kerstliedjes die vooral in de jaren ’50 en ’60 uit de pennen van de Brill Building-liedjesschrijvers vloeiden. De gemoedelijke songs over liefde, vrede en geluk volgepropt met maretak, gepofte kastanjes, sleden en rendieren, bleken namelijk bewaakt door gespecialiseerde geldwolven die de uitvoerende artiesten het leven zuur maken. Dat keurslijf voor latere generaties wilde Stevens ten alle koste vermijden. Iedereen mag dan ook de songs coveren (of omploegen) naar eigen goeddunken.

Opulente elektronica

Waar de vorige box minder experimenteel was en bijna zonder meer bij de kerstboom kon afgedraaid worden, daar krijgen we nu een veel gewaagder en meteen ook minder wollig product. Al blijft Stevens trouw aan de typische beelden en klanken, toch voegt hij er een deel van zijn andere obsessies aan toe. Zo krijgen we her en der ook een aantal van de opulente elektronische klanktapijten die zijn twee laatste (fabelachtige) releases All Delighted People en Age Of Adz kenmerkten. Ook visueel injecteert hij in de kerstgloed een heuse brok sci-fi.

Gasten van The National, Arcade Fire…

Het gros van de instrumenten werd door Stevens zelf gespeeld, maar elk jaar doken er ook een aantal – al dan niet – gerenommeerde samenzweerders op. Op de eerste EP Glory zijn dat onder meer Aaron en Bryce Dessner van The National, wat resulteerde in 4 songs die de Dessnerbroertjes samen met Stevens schreven en uitvoerden. Andere mensen van goede wil die meededen zijn Richard Reed Parry (Arcade Fire), Dm Stith (the revival hour), Cat Martino, Sebastian Krueger (Inlets), Rosie Thomas, componist Gabriel Kahane, Vesper Stamper (Ben + Vesper) en leden van Danielson.

Prince

Wie al eens het net afschuimt op zoek naar obscuur materiaal kon jaren terug de eerste  en de derde EP al oppikken, maar die zal nu merken hoezeer Stevens achteraf nog aan de nummers heeft gesleuteld. De derde EP Christmas Infinity Voyage is de meest elektronische van de vijf en herbergt ook een cover van Prince zijn ‘Alphabet St’. De knappe versie is met veel liefde gemaakt en dat kan van heel wat van de oude liedjes gezegd worden. Eerlijkheidshalve durft de zanger soms ook al eens een nummer te molesteren, wat de meer tegendraadse types onder ons zeker weten te waarderen.

Waardering met rebellie

Er prijken 18 nieuwe liedjes op en die bestrijken alle genres. Van mooie ballads als ‘Happy Karma Christmas’, over garagerock tot de uitdijende lavastroom van ‘Christmas Unicorn’, het nummer waar in de glorieuze finale ‘Love Will Tear Us Apart’ opduikt. Dat er tussen die songs en de covers heel wat parels zitten, geeft meteen aan dat het Stevens ernst is met zijn waardering vol rebellie. Verrassend, iconoclastisch (al was het maar voor de mensen die het gehad hebben met de hele kerstoestand!) en vooral het werk van een uitzonderlijk en eigenzinnig talent.

Koen De Meester

Silver and Gold – Songs for Christmas Volumes 6 -10 is nu uit op Asthmatic Kitty en wordt verdeeld door Konkurrent.

++++

12 liedjes uit deze collectie kunnen gratis gedownload worden op noisetrade.

Ook nog even vermelden dat Sufjan Stevens ook dit jaar als ernstig artiest niet alleen staat. Onder meer Mark Lanegan, Tracie Thorn, Calexico, The Shins en Polyphonic Spree deden recent een kerstworp. 

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!