green jobs
ACV, Internationaal Vakverbond (IVV), Klimaat, Europees vakverbond, Rechtvaardige transitie, Klimaattop Qatar -

Het ACV op de klimaatconferentie in Doha

donderdag 29 november 2012 16:02
Spread the love

Van 26 november tot 7 december vindt de 18e klimaatconferentie van de Verenigde Naties plaats in Doha (Qatar). Het is moeilijk om echt enthousiast te zijn in het licht van de vele ontgoochelingen sinds de jaren 90 en de ondertekening van het Kyotoprotocol. Dat de conferentie doorgaat in Qatar maakt het niet gemakkelijker. De klimaatcrisis die er aankomt is onlosmakelijk verbonden met de huidige wereldwijde sociale crisis. Daarom is ze ook een prioriteit voor de vakbonden. Onze eisen: de opstart van een tweede verbintenisperiode voor het Kyotoprotocol, een globaal bindend kader voor alle landen vanaf 2015, en – niet in het minst – kwaliteitsvol en waardig werk voor iedereen als sleutel voor een rechtvaardige transitie naar een koolstofarme economie.

Het ACV vindt het belangrijk om aanwezig te zijn op de conferentie om de vakbondseisen actief te verdedigen. Philippe Cornelis van de studiedienst van het ACV is in Doha als lid van de Belgische delegatie en de internationale vakbondsdelegatie. Dit artikel is overgenomen van zijn blog.

Een korte situering: de laatste 10 jaar is de bevolking van Qatar verdubbeld tot bijna 2 miljoen. Hiervan hebben slechts 20% de nationaliteit van Qatar, 76% van de bevolking zijn mannen. Hoe dit komt is duidelijk. Door de gigantische rijkdom ten gevolge van de fossiele brandstoffen in de ondergrond – Qatar heeft het hoogste BBP/capita – is men gigantische bouw- en infrastructuurprojecten begonnen. Om deze werken uit te voeren doet men quasi exclusief een beroep op immigranten uit Zuid-Azië (Bangladesh, Nepal, Indië, enz.). De arbeidsomstandigheden zijn verschrikkelijk: uitbuiting, bedreigingen, verbod op syndicale organisatie, enz. Volgens Human Rights Watch betalen deze werknemers vaak exorbitante bedragen om in Qatar te kunnen werken, bedragen waar ze jaren over doen om ze terug te betalen. Daarenboven nemen werkgevers vaak de paspoorten af van hun werknemers en bestaat er een sponsorsysteem dat werkgevers ontoelaatbare macht over hun arbeidskrachten geeft.[1]

Op milieuvlak is de situatie niet beter. De Qatarezen zijn wereldkampioen inzake uitstoot van broeikasgassen per persoon, meer dan drie maal zo hoog als in de Verenigde Staten, meer dan honderd maal hoger dan verschillende Afrikaanse landen. Ook het waterverbruik is enorm. Hierbij wordt gebruik gemaakt van energieverslindende ontziltingsinstallaties. Toch organiseert dit land de 18e Klimaatconferentie van  de Verenigde Naties …  

Voor de vakbonden, die pleiten voor de integratie van sociale rechtvaardigheid en milieubescherming in één concept, nl. de rechtvaardige transitie, is dit een bittere pil om te slikken. Ook al dreigt het verhaal eentonig te worden, toch mogen we er niet over zwijgen. De vraag is niet langer of we de ernstige milieuproblemen en de bijhorende sociale impact nog kunnen vermijden: daarvoor is het te laat. Dit neemt niet weg dat we nog ruimte hebben om op te treden. Van deze actie zal afhangen of de schade relatief beheersbaar zal blijven of helemaal niet.

Een belangrijke uitdaging in Doha is de tweede verbintenisperiode voor het Kyotoprotocol. Hierin moeten de kwantitatieve emissiereductiedoelstellingen voor de geïndustrialiseerde landen (spijtig genoeg nog steeds zonder de VS, Canada en nog een paar andere geïndustrialiseerde landen) vastgelegd worden voor een nieuwe periode van 5 of 8 jaar. Een geloofwaardig akkoord is essentieel om de andere landen (de ontwikkelingslanden en vooral de grote zicht ontwikkelende landen zoals China en Indië) over de streep te krijgen voor een globaal akkoord. De regels voor zo’n globaal en bindend akkoord, waarover men tegen 2015 tot een akkoord moet komen zodat het in 2020 in werking kan treden, is de tweede grote uitdaging voor Doha. De derde uitdaging is een oplossing voor de financiering van het klimaatbeleid (vooral) in het zuiden.

Het succes van de klimaatconferentie hangt zeker af van vooruitgang op deze punten. Maar ook het feit of er rekening gehouden wordt met sociale criteria bij deze beslissingen is essentieel. Zonder respect van de universele rechten van de mens, zonder respect van fundamentele Arbeidsnormen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) zit het klimaatbeleid op het verkeerde pad. We zullen hier dan ook strikt op toezien.

Ondertussen hebben we geleerd om voorzichtig te zijn over de kans op succes. Enerzijds zijn er tekenen die aanleiding geven tot enig optimisme. Tot nu toe kregen oproepen uit de wetenschappelijke wereld en van de middenveldorganisaties slechts een beperkte weerklank. Vandaag zien we dat instellingen zoals de Wereldbank en het Internationaal Energieagentschap aan de alarmbel trekken.[2] Het is spijtig, maar misschien worden deze instellingen wel gehoord en dan vooral door een aantal landen die tot nu toe uitblonken in slechte wil. Anderzijds stellen we vast dat de meeste onderhandelaars met lege handen toegekomen zijn op de conferentie. Ook al is de ‘rechtvaardige transitie’ een expliciet onderdeel van het klimaatakkoord van Cancun in 2010, toch zien we geen reële bereidheid van de landen om milieumaatregelen en sociale vooruitgang samen aan te pakken.

Het cijfer: 30 miljard dollar
In Kopenhagen beloofden de ontwikkelde landen 30 miljard dollar voor de periode 2010-2012 in het kader van het “Fast start” mechanisme aan hulp voor de ontwikkelingslanden om  de emissies omlaag te krijgen en de impact van de klimaatopwarming aan te pakken. Deze belofte wordt niet gehaald, ook niet door België.

Ter vergelijking, de investeringen in infrastructuur en in de energiesector naar aanleiding van het wereldkampioenschap voetbal in 2022 in Qatar worden door de Commerciële Bank van Qatar geschat op 80 miljard dollar.[3] Het gaat over 12 overdekte stadions met airconditioning (!) waarin de ploegen het zullen opnemen tegen elkaar terwijl het buiten meer dan 40° is. Daarnaast zijn er nog gigantische investeringen in transport- en hotelinfrastructuur.

[1] http://www.hrw.org/news/2012/06/12/qatar-migrant-construction-workers-face-abuse

[2] http://climatechange.worldbank.org/content/climate-change-report-warns-dramatically-warmer-world-century en http://www.iea.org/newsroomandevents/news/2012/august/name,30638,en.html

[3] http://www.cbq.com.qa/cbinvest/comcap_construction_report_28032012.pdf

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!