Dat is in elk geval wat de Nigeriaanse boerin Susan Godwin heeft gedaan. Toen haar oogst mislukte, vier jaar geleden, besloot ze deel te nemen aan een training, over landbouwmethodes, waardetoevoeging en het opstellen van een businessplan. “Sommige vrouwen stopten met de training, omdat er geen geld werd uitgedeeld, maar ik wilde het tot het eind toe volgen”, zegt Godwin.

Ze was onlangs in het Amerikaanse Iowa op een landbouwconferentie, waar ze werd uitgeroepen tot rolmodel voor de landbouw. Eerder dit jaar verkoos Oxfam International haar al als Voedselheldin van Nigeria. Ze woont in het dorp Tunduadabu in Nasarawa State in het midden van het land, en is voorzitter van de United Movement for Small Scale Farmers.

Pindapelmachine

De eerste oogst na de training verdubbelde de opbrengst van yam, een knolsoort, en aardnoten. Van de winst kocht ze een pindapelmachine, zodat een paar mensen in haar dorp er olie en cakes van konden maken. Vandaag de dag is er voedselzekerheid voor haar familie. Ze heeft intussen vijf pelmachines, en drie vrouwen in dienst die de machines bedienen. Andere mensen mogen de machines tegen een kleine vergoeding gebruiken.

Niet veel kleine boeren in haar dorp kunnen haar dat nazeggen. Dat komt, zegt ze, omdat die nog steeds op de traditionele manier werken. “Training is heel belangrijk voor kleine boeren”, zegt ze. “Zonder training weten ze niets over nieuwe methodes. Het heeft mij geholpen om aan de armoede te ontsnappen. Ik heb nu genoeg om te eten, om uit te delen aan mensen om me heen, en om te verkopen. Ik kan mijn kinderen naar school sturen.”

Volgens een rapport van Oxfam International werkt 70 procent van de vrouwen in Nigeria in de landbouw. Het land heeft de hoogste landbouwopbrengst van het continent, maar de voedselzekerheid is slecht. “Kleine boeren kunnen de wereld voeden, als we ze steunen en de middelen geven”, aldus Godwin.

Zadenkwekerij

Dat vindt ook Happy Shongwe, een van de leiders in de strijd tegen voedselonzekerheid in Swaziland. De zaadkweekster is een bekende voorvechtster voor kleine boeren. “Financiële steun is belangrijk voor kleine boerderijen”, zegt ze per telefoon vanuit Swaziland. “Ik heb de energie en de passie voor landbouw, maar niet het geld voor het opstarten van een aantal van mijn projecten.” Ze woont op het Lubomboplateau in de regio Siteki, 150 kilometer ten oosten van de hoofdstad Mbabane.

Shongwe verbouwt groente- en maïszaden volgens conservation agriculture, een concept waarbij de bodemstructuur en de biodiversiteit zo veel mogelijk worden beschermd en ingezet om de bodemvruchtbaarheid te verbeteren. Ze stapte in de competitieve, maar lucratieve zadenmarkt toen ze ontdekte dat boeren een constant tekort aan zaden hadden. Sindsdien is haar inkomen verdrievoudigd. In een goed seizoen kan het oplopen tot 2500 dollar (zo’n 1960 euro).

Zelfs de koninklijke familie heeft haar intussen geconsulteerd over het verbouwen van groentezaden. Shongwe deelt haar kennis graag. “Ik begeleid op dit moment zestig boeren die zaden willen produceren, en ik heb nog een groep van tien mensen die ik lesgeef over conservation agriculture. Als kleine boeren moeten bijdragen aan voedselzekerheid, dan is kennis en informatie de sleutel.”