Een woordvoerder van de National Gallery wist CAAT (1) te melden dat Finmeccanica “beroep had gedaan op haar recht de overeenkomst te beëindigen”. Hij weigerde evenwel de de inhoud van de gesprekken die voorafgingen aan die beslissing, bekend te maken. (2)

Het Italiaanse wapenbedrijf Finmeccanica (3) was sinds 2006 een van de privésponsors van de Gallery, een van de meest prestigieuze openbare kunstverzamelingen van Londen. Het vastgelegde contract zou lopen tot 1 oktober 2013.

Om haar deel van de overeenkomst met Finmeccanica na te komen, organiseerde de Gallery recepties voor internationale wapenbeurzen (4). Hieronder ook de officiële receptie voor de Defence and Security Equipment international (DSEi), de grootste wapenbeurs ter wereld, die in 2011 plaatsvond in Londen. Onder de genodigden voor deze receptie bevonden zich afgevaardigden van maar liefst tien repressieve regimes. Onder meer Bahrein, Egypte en Saoedi-Arabië waren er vertegenwoordigd.

Tussen 2006 en 2010 organiseerde de Gallery ook recepties voor de tweejaarlijkse Farnborough International, waar naast lijnvliegtuigen ook gevechtsvliegtuigen worden tentoongesteld. Na de start van de Disarm the Gallery-campagne, liet de Gallery al weten dat ze in 2012 geen evenementen zou organiseren voor Farnborough. (5)

Duizenden mensen lieten hun bezorgdheid over deze overeenkomst blijken door brieven te schrijven gericht aan de National Gallery, of door creatieve acties op poten te zetten, zowel binnen als buiten de Gallery.

Zo werd het klassieke schilderij ‘The Haywain‘ van de Britse schilder John Constable geparodieerd door Peter Kennard, die in het schilderij een aantal kruisraketten toevoegde. Kennards ‘Haywain with Cruise Missiles‘ werd vervolgens aan een van de muren in de National Gallery gehangen, een stunt die werd uitgezonden in het BBC3-programma ‘The Revolution‘.

Verschillende artiesten steunden de campagne van CAAT, onder meer door een open brief te schrijven, of door zelf kunstwerken te maken, geïnspireerd door de steun van de Gallery aan de wapenindustrie.

Sarah Waldron, activiste bij CAAT, is tevreden: “We zijn verheugd dat de overeenkomst tussen de Gallery en Finmeccanica is beëindigd: veel mensen maakten zich zorgen over de keuze van een iconisch en geliefd instituut om een dergelijke onethische industrie te ondersteunen. Een samenwerking als deze bezoedelt de goede naam van de Gallery.”

“Naast praktische ondersteuning van Finmeccanica’s activiteiten, verleende deze deal ook, en dat is veel belangrijker, een zekere legitimiteit aan de praktijken van wapenbedrijven. We hopen dat het einde van dit contract duidelijk maakt dat voor wapenbedrijven en hun dodelijke deals geen plaats is in onze kunstinstellingen.” (6)

Voetnoten

(1) Campaign Against Arms Trade (CAAT) is een Britse organisatie die zich verzet tegen internationale wapenhandel. Ongeveer 75 procent van het budget van CAAT is afkomstig van individuele steungevers. Volgens CAAT heeft de wapenindustrie een vernietigende impact op mensenrechten en de samenleving, en brengt ze grote schade toe aan economische ontwikkeling.

Grootschalige wapenverkoop zorgt enkel voor een versterking van een militaristische aanpak van internationale problemen. In 2012 ontving CAAT de Right Livelihood Award, de ‘alternatieve Nobelprijs’, voor haar “innovatieve en effectieve campagne tegen wapenhandel”.

(2) Hoewel de National Gallery een ‘ethisch fondsenwervingsbeleid’ hanteert, is het niet duidelijk wat precies wordt beschouwd als (on-)ethisch. Veeleer wordt gestipuleerd dat fondsen niet geaccepteerd mogen worden als ze de Gallery op een of andere manier zouden schaden. ‘Schade’ impliceert onder andere “het krijgen van kritiek van de pers, het publiek, of om het even welke relevante gemeenschap van experts, die niet in verhouding staat tot het voordeel dat uit de fondsen voortkomt” en ernstige reputatieschade.

(3) Finmeccanica is de op 7 na grootste wapenfabrikant ter wereld. Het bedrijf produceert gevechtshelikopters en -vliegtuigen, onbemande vliegtuigen (drones), luchtverdedigingsraketten, scheepsgeschut, artillerie en pantservoertuigen. Finmeccanica verkocht onder meer gevechtshelikopters aan Turkije, die werden ingezet tegen de Koerdische PKK, een grenscontrole- en veiligheidssysteem aan Libië, onbemande vliegtuigen aan Pakistan, en pantservoertuigen aan Oman.

Hoewel het bedrijf gevestigd is in Italië, en het voor 30 procent in handen is van de Italiaanse regering, vindt een groot deel van de productie plaats in het VK en de VS. Op dit moment is er een onderzoek gaande tegen Finmeccanica na beschuldigingen van corruptie.

(4) Het afgelopen jaar leverde deze overeenkomst de National Gallery 30.000 pond op (zo’n 36.870 euro). In ruil voor dit bedrag mocht Finmeccanica twee diners of avondrecepties geven in de Gallery, en kreeg het bedrijf ook andere voordelen.

(5) De National Gallery is overigens niet het enige museum dat overeenkomsten heeft lopen met wapenfabrikanten. Het Londense Natuurhistorisch museum organiseerde dit jaar de receptie voor Farnborough International; Het Londens Transportmuseum wordt gesponsord door Thales, de Franse fabrikant van onder andere radarinstallaties en bewakingssystemen; het Royal Opera House wordt mede gefinancierd door Chemring, wier wapens vorig jaar werden ingezet tegen demonstranten op het Tahrirplein in Egypte, en begin oktober in Koeweit.

(6) Stof tot nadenken: terwijl duchtig wordt gesnoeid in cultuursubsidies, geeft de Britse overheid jaarlijks ongeveer 700 miljoen Britse pond (ongeveer 850 miljoen euro) aan subsidies uit voor wapenexport.

Sarah Waldron

Sarah Waldron is campagne coördinator bij de Campaign Against Arms Trade (CAAT) in Londen.

(vertaling uit het Engels door Kaat Dauwe)