“Ik krijg opnieuw het recht om te reizen zoals elke andere burger in de wereld”, zegt een vrouw die de krant koopt. “Ik hoorde het via de radio, maar wil in Granma lezen hoe de regelgeving precies verandert”. Granma, de krant van de Communistische Partij van Cuba, publiceert de wettekst waar al een jaar lang naar uitgekeken werd. President Raul Castro had immers beloofd dat hij de band met de Cubaanse migrantengemeenschap zou aanhalen. Een op de drie à vier Cubanen heeft familie in het buitenland.

Nu moet een Cubaan die naar het buitenland wil nog een officieel gekeurde uitnodigingsbrief kunnen voorleggen vooraleer hij een reistoelating kan krijgen. Vanaf januari volstaat een paspoort, met een inreisvisum als het land van bestemming dat vereist. Ook de toegestane reistijd wordt verlengd van elf maanden naar twee jaar, mét de mogelijkheid tot verlenging.

Hersenroof

Toch blijft Cuba beducht voor de gevolgen van het reizen. De krant Granma schrijft dat Cuba zich moet beschermen tegen het Amerikaanse beleid dat uit is op een Cubaanse “hersenroof”. Daarom blijft de oude regeling bestaan voor ambtenaren, universitairen en andere beroepscategorieën “die belangrijk zijn voor de economische, sociale of wetenschappelijk-technische ontwikkeling van het land of voor de nationale veiligheid”. Ook beroepsatleten zullen niet vrij mogen reizen.

Met de beperkte versoepeling van de wet uit 1976 hoopt het Cubaanse regime de economische vruchten te plukken van de migrantengemeenschap in het buitenland. “De Cubanen krijgen een grotere vrijheid”, zegt Sarah Stephens, hoofd van het Centrum voor Democratie in Washington, “maar Cuba zal vooral meer ‘remittances’ (geld van de migranten) toegestuurd krijgen. Het frequentere in- en uitreizen zal de economie ten goede komen”.

Migrantenkapitaal

Samen met de aangepaste reisvoorwaarden, is nog een andere wet afgeschaft. De staat mag niet langer de bezittingen in beslag nemen van wie definitief geëmigreerd is. “De Revolutie streeft naar een volledige normalisering van de relaties tussen Cuba en zijn emigranten”, zo vertaalt Granma het beleid van het Cubaanse regime.  

Volgens Antonio Aja, expert in migratiezaken, heeft 12 procent van de Cubaanse emigranten om beroepsredenen het land verlaten. “Cuba zit mee op de migratiegolf die belangrijk menselijk kapitaal verloren laat gaan. Het wordt van ons weggeroofd.”