“Het is moeilijk voor partijen om het nationaal belang boven hun eigen belangen te stellen”, zei de premier deze week. “Mijn coalitieregering zal geen akkoord kunnen bereiken over een nationale begroting”, zei hij. “Het gevolg is dan waarschijnlijk een overschrijding van het budget en een toename van het tekort […]. Ik zal niet toestaan dat dit gebeurt.”

Crisistijd

In werkelijkheid is er meer aan de hand. De Europese economische problemen beginnen nu ook de Israëlische economie te bedreigen. Als Netanyahu de verkiezingen niet had vervroegd, waren ze volgend jaar misschien wel samengevallen met een economische crisis. Dan had hij de belastingbetaler de duimschroeven moeten aandraaien in campagnetijd. En hij weet nog goed dat vorig jaar honderdduizenden Israëliërs de straat opgingen om te protesteren voor sociale rechtvaardigheid. De meeste politiek waarnemers geloven dat Netanyahu best een begroting had kunnen rondkrijgen – maar wel tegen een politieke prijs voor hem persoonlijk.

In mei kondigde hij ook al verkiezingen aan, maar dat draaide hij binnen een dag terug omdat hij Shaul Mofaz, de nieuwe leider van de centrumpartij Kadima, binnenboord wist te krijgen. Het ging om een binnenlandse discussie over dienstplicht voor orthodoxe joden. Mofaz verliet uiteindelijk de regering weer, maar Netanyahu behield de meerderheid.

Ook de kiezers blijven in meerderheid achter hem staan. Links en het centrum zijn verdeeld. In de peilingen zou Netanyahu met een riante voorsprong winnen. Een mogelijke tegenstander, de voormalige premier Ehud Olmert, is verwikkeld in een aantal corruptiezaken.

Iran

Netanyahu opereert behoedzaam, vanuit de status quo. Voor rechts betekent status quo dat de nederzettingen gestaag blijven groeien. Met de Palestijnen sloot hij geen vrede. Zijn campagne zal vooral gaan over veiligheid en defensie, want dat is volgens hem extra nodig nu de regio zo in beroering is. En hij blijft vooral waarschuwen voor de “bom” die Iran volgens hem dreigt te krijgen.

De cruciale fase met Iran, waar hij een “rode lijn” voor wil trekken, is volgens hem “komend voorjaar”, “komende zomer” op z’n laatst. Als hij in januari of februari zou worden herkozen, geeft dat hem extra steun in de rug om het debat met de VS over Iran in te gaan – en om niet in gesprek te gaan met de Palestijnen.