Vrijheid is het eerste woord in het woordenboek van de ware liberaal. Vrijheid is de beste voedingsbodem voor ontwikkeling, voor vooruitgang, voor emancipatie, voor ontplooiing. Dat geldt voor individuen, voor groepen, voor bedrijven, voor gemeenschappen, voor staten. Maar vrijheid is ook een gevaarlijk goed. Een goed dat verstandig en verantwoordelijk moet worden gebruikt en toegepast omdat het nooit absoluut is. De ware liberaal houdt van de vrijheid maar maakt er sober, verdraagzaam, genereus en bedachtzaam gebruik van, indien hij succesvol wil zijn. In woorden en daden, in doen en laten.

Wie zegt dat hij de vrijheid liefheeft en er zoveel van pakt als hij kan, ze gebruikt om te pronken of zichzelf op de borst te kloppen, ze afschermt en afsluit voor anderen, haalt zich problemen op de hals. Niemand gelooft mensen die zeggen de vrijheid als hoogste goed te beschouwen, maar dat enkel in de praktijk brengen voor zichzelf. Van de vrijheid houden, geeft je net de verantwoordelijkheid om ook de vrijheid voor anderen dan jezelf te waarborgen, te verrijken en te verbeteren.

Neem nu het recht op vrije meningsuiting. Het laat burgers toe op te komen voor hun standpunten en opinies, hun ideeën en voorstellen. Op die manier kunnen burgers medestanders vinden waarmee ze zich kunnen verenigen. Het recht op vrije meningsuiting impliceert dat er ook andere meningen bestaan. Burgers met andere meningen hebben evengoed het recht om voor hun mening op te komen. Ze verdienen het hierin te worden gestimuleerd.

De ware liberaal juicht het bestaan van verschillende meningen toe omdat hierdoor een debat ontstaat. Want in zo’n debat kan je mensen trachten te overtuigen van je ideeën en argumenten. De ware liberaal respecteert de mening van wie niet liberaal is. Hij maakt niet-liberalen niet belachelijk, beschouwt hen niet als idioot, gevaarlijk of minderwaardig, snoert hen niet de mond, gebruikt zijn vrijheid van meningsuiting niet om hen te beledigen of te kwetsen in hun geloof, hun afkomst, hun toestand, hun geaardheid of overtuiging. Wederzijds respect, het was de titel van een boek dat Patrick Dewael (Open Vld) schreef toen hij nog minister-president van de Vlaamse regering was, is het motto van de ware liberaal, het is een missie voor het leven.

Ook in het politieke debat dus. Politieke tegenstrevers van alle gezindten hebben recht op het respect van de ware liberaal. Dat geldt in alle omstandigheden, maar zeker als de peilingen slecht weer voorspellen. Ware liberalen schofferen zeker dan hun tegenstanders niet, omdat ze wijs genoeg zijn te beseffen dat ze daarmee deuren verder dichtmetselen in plaats van open wrikken, niet enkel bij de geviseerde tegenstanders, maar bij iedereen die het leest of hoort. Het zijn geen kruistochten tegen het nationalisme, het extremisme of tegen godsdiensten die mensen terug warm maken voor het liberalisme, maar verhalen van ware liberalen die doen dromen over vrijheid. Want als de maag gevuld is, droomt elke mens over vrijheid. De wereld is morgen alleen mooi, als de mensen vrij zijn als de ware liberaal.