De ondertekenaars van het manifest ‘Naar de hel met de trojka! We willen ons leven kunnen leiden!’ dat honderdduizenden op straat heeft gebracht op zaterdag 15 september, vragen alle Portugezen met aandrang om eventuele meningsverschillen te vergeten en zich massaal te verenigen in het protest.

Dat betekent onder meer een warme oproep om deel te nemen aan de vakbondsdemonstratie waartoe de vakbondskoepel CGTP heeft opgeroepen voor zaterdag 29 september in Lissabon.

Een ‘gemeenschappelijk front van verzet’ opbouwen is het uiteindelijk doel van de 29 activisten die het document op maandag 24 september hebben ondertekend. Daarin wordt opgeroepen tot een ‘massale opkomst’ bij de geplande protestmanifestaties van de Portugese vakbonden op zaterdag.

“Het wordt elke dag dringender om een duidelijk nieuwe koers in kaart te brengen. Een koers die uiteindelijk tot doel heeft de mensen opnieuw in het middelpunt van de politieke belangstelling te brengen en niet langer de markten, de redding van de banken, de financiële belangen en de speculatie”, schrijven de activisten en kunstenaars.

“Laten we samen deze nieuwe koers uittekenen. Deze moet totaal breken met de politiek van volledige onderwerping van onze regering aan de dictaten van niet-verkozen organen die op een bijzonder cynische wijze ons ‘hulp’ komen opleggen tegen een fatale rente en die offers vragen van de bevolking die de regering zelf nooit zou durven voorstellen”, luidt de verklaring.

Die is getiteld ‘Zoveel uren Staatsraad voor niets’ (nvdr:’Tantas horas de Conselho de Estado para nada’: verwijzend naar het samenroepen van de Staatsraad door president Cavaco Silva op vrijdag 21 september met de bedoeling een uitweg uit de crisis te vinden, wat niet is gelukt).

Het collectief van de activisten beschuldigt de Staatsraad “die op generlei wijze een waarheidsgetrouwe weergave vormt van het Portugese politieke spectrum” en de regering-Passos Coelho ervan “de protesten van 15 september in het hele land en de manifestatie aan het paleis van Belém op vrijdag 21 september naar eigen goeddunken te interpreteren”.

De ondertekenaars vrezen dan ook dat de aankondiging van de premier om over de kwestie van de Taxa Social Única (nvdr: de beslissing om werknemers veel meer te laten bijdragen voor de sociale zekerheid, terwijl werkgevers minder zouden moeten bijdragen in ruil voor het creëren van 50.000 nieuwe jobs) opnieuw te onderhandelen slechts een manoeuvre is dat getuigt van politieke blufpoker.

“Het gaat niet op vergelijkingen te maken”

De gemeenschappelijke afkeer van de absurde bezuinigingsplannen van de regering-Passos Coelho is de band tussen de manifestatie ‘Que se lixe a troika! Queremos as nossas vidas!‘ die op zaterdag 15 september bijna een half miljoen Portugezen op straat bracht en het geplande vakbondsprotest van zaterdag 29 september in Lissabon.

Beide protestbewegingen streven naar een fundamentele koersverandering waarin geen plaats is voor de trojka, noch de troikistas. Maar er blijft een onbeantwoorde vraag: is de onverwachte omvang van het protest op 15 september een bedreiging voor het succes van de vakbondsmanifestatie?

Armando Faria van het dagelijks bestuur van vakbondskoepel CGTP ziet geen probleem. “Het gaat niet op om vergelijkingen te maken. Alle demonstraties zijn belangrijk. Dit is een bewustwordingsproces van grote lagen van de bevolking. Ook grote demonstraties worden opgebouwd uit kleine kernen die de strijd aangaan”, verklaarde de vakbondsman aan de krant Público.

“De deelname van zoveel mogelijk mensen is nodig in alle stadia van het protest tegen deze bezuinigingsmaatregelen”. De vakbondskoepel CGTP verwacht “dat heel veel mensen zaterdag zullen verzamelen op het Terreiro do Paço (nvdr: centraal plein dat nog altijd ‘Paleisplein’ wordt genoemd – officieel Praça do Comércio – in de benedenstad van Lissabon waar traditioneel betogingen samenkomen) voor “een van de grootste demonstraties in de afgelopen jaren”.

Volgens Armando Faria zijn de vooruitzichten “heel goed”. De diverse vakbondscentrales hebben bussen ingelegd vanuit verschillende delen van het land naar de hoofdstad. Rond 15 uur zijn de toespraken gepland op het centrale plein.

De vakbondsactie van zaterdag was aanvankelijk gericht op een centralisatie van het protest in de hoofdstad. Dit in tegenstelling tot de veeleer spontaan gegroeide manifestatie van 15 september, waarbij mensen in ongeveer 40 Portugese steden de straat zijn opgegaan.

Pas deze week begonnen er op het internet en sociale netwerksites oproepen te circuleren om ook zaterdag in het hele land te betogen, in plaats van alleen in Lissabon. Dit zorgde voor wat ongenoegen in sommige vakbondskringen.

Op de collectieve blog ‘5 Dias‘ werd door historica Raquel Varela het beeld opgehangen van verdeeldheid onder de demonstranten. Dit werd door diverse andere auteurs op de blog meteen krachtig veroordeeld. Onder meer journalist Nuno Ramos de Almeida, een van de ondertekenaars van het manifest van de 15 september-manifestatie, was een van hen.

“Helaas zijn er mensen die de krachten die zich verzetten tegen de trojka liever in verdeelde slagorde zien strijden. Deze kleine minderheidsgroepen hebben zich tot doel gesteld de vakbonden en de linkse krachten te verzwakken. Hun vijanden zijn niet de grote bedrijven, de trojka en de regeringspartijen die het land in het moeras rijden, maar hun echte tegenstanders zijn de PCP (communistische partij), de CGTP (vakbond) en het BE (Bloco de Esquerda).”

“Ik wil niet meedoen aan deze ziekelijke pogingen. In plaats van verdeeldheid te zaaien, wil ik een warme oproep lanceren tot alle werknemers in dit land om zaterdag massaal aanwezig te zijn in Lissabon”, schreef Ramos de Almeida op de blog.

Hugo Torres

(vertaling uit het Portugees door Jan Van Criekinge)

Oorspronkelijk opiniestuk op de krantenwebsite Público.pt: “Manifestantes de 15 de Setembro apelam à ‘participação maciça’ no protesto da CGTP. A contestação às medidas de austeridade são o ponto de ligação entre o manifesto “Que se lixe a troika! Queremos as nossas vidas!” e a CGTP. Manifestação no sábado”