Desmond Tutu – die gratis kwam spreken – trok zich terug uit de conferentie toen hij hoorde dat Tony Blair ook zou komen, aldus The Guardian.

Dit was een zeldzaam – zeer zeldzaam – voorbeeld van gedrag dat alomtegenwoordig zou moeten zijn bij morele en politieke gezagsdragers: massamoordenaars aanklagen. Blair dweilt de hele wereld af, verzamelt lofbetuigingen – en mucho dinero – van de groten en machtigen op aarde (en hun hielenlikkers in de media).

Die zijn hoegenaamd niet verontwaardigd over Blairs belangrijke rol in de invasie van Irak en de nasleep ervan, die – volgens meetinstrumenten die werden gebruikt door Blairs eigen regering – meer dan een miljoen onschuldige mensenlevens hebben geëist.

Hetzelfde geldt trouwens voor George W. Bush en Bill Clinton, wier volgelingen openlijk de verantwoordelijkheid aanvaard hebben voor het doden van 500.000 Iraakse kinderen tijdens het Amerikaans-Britse sanctieregime dat Irak heeft verwoest alvorens de VS en het VK uiteindelijk hun agressieoorlog lanceerden in 2003.

Maar Tutu deed meer dan simpelweg Blair mijden. Hij kroop in zijn pen en schreef een column in The Observer (zondagskrant van The Guardian) waarin hij openlijk oproept om Blair en Bush te berechten voor oorlogsmisdaden.

Zijn aanklacht is vernietigend: “Tutu, een Nobelprijswinnaar en held van de antiapartheidsbeweging, beschuldigt de voormalige Britse en Amerikaanse leiders ervan te hebben gelogen over de massavernietigingswapens en zegt dat de invasie de wereld meer gedestabiliseerd en verdeeld heeft achtergelaten dan enig ander conflict in de geschiedenis”.

Het meest verrassend is Tutu’s oproep om Blair en Bush voor het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag te brengen. Hij schrijft dat verschillende normen worden gehanteerd voor de vervolging van Afrikaanse leiders en leiders van het Westen, en voegt daaraan toe dat het dodental tijdens en na de invasie van Irak op zichzelf al voldoende reden is om Blair en Bush te berechten voor het ICC.

“Op deze gronden alleen al, moeten in een eerlijke wereld de verantwoordelijken voor dit lijden en het verlies van leven hetzelfde lot ondergaan als sommige van hun Afrikaanse en Aziatische collega’s die hun daden in Den Haag moeten verantwoorden”, schrijft hij.

In zijn artikel stelt de aartsbisschop dat benevens het dodental, er ook een zware morele kost is voor de beschaving. “Een nog grotere kost dan de killing fields, zijn de verharde harten en geesten van de menselijke familie over de hele wereld.”

“Is de dreiging voor terreuraanslagen verminderd? In hoeverre zijn we erin geslaagd om de zogenaamde islamitische en joods-christelijke werelden dichter bij elkaar te brengen, en de zaden van begrip en hoop te zaaien? Blair en Bush geven een vreselijk slecht voorbeeld. Als leiders ongehinderd kunnen liegen, wie zal dan de waarheid vertellen”, vraagt hij.

“Als het aanvaardbaar is voor de leiders om criminele beslissingen te nemen op basis van een leugen, zonder een verontschuldiging achteraf, wat moeten we onze kinderen dan aanleren?”

Blair probeerde te antwoorden op deze vernietigende explosie met een meelijwekkend “ik voel meer verdriet dan woede”, maar hij verergerde met zijn verdediging alleen maar zijn morele nietigheid.

Hij begon, zoals gebruikelijk, over het feit dat Saddam Hoessein een tiran was die gewelddadig zijn volk onderdrukte – een situatie die zich in vele landen over de hele wereld voordoet (onder wie veel van Blairs vriendjes in het Midden-Oosten en Centraal-Azië, die hem rijkelijk betalen voor zijn ‘raad’).

Het feit dat Blair in de aanloop naar de invasie leugens gebruikte is alom bekend en bevestigd, maar Blair, als een echte psychopaat, beweert nu het tegendeel: “het oude sprookje dat we gelogen hebben over de informatie is volkomen verkeerd, zoals elke onafhankelijke analyse van het bewijsmateriaal heeft aangetoond”.

Faut le faire! Het is een feit dat elke onafhankelijke analyse van het bewijsmateriaal net het tegenovergestelde heeft aangetoond: dat hoge ambtenaren van de beide regeringen zich terdege bewust waren van de valsheid van het ‘bewijs’ van de Iraakse massavernietigingswapens, en dat ze – eventueel onder dwang – de feiten hebben vervormd om Irak binnen te kunnen vallen, koste wat het kost.

En Blair zakt zelfs nog dieper weg in de modder. Een van de argumenten van zijn verdediging is – ik verzin dit echt niet – hoe ‘welvarend’ de Iraakse economie nu is vergeleken met de situatie vóór de invasie: “Ik wil er ook op wijzen dat ondanks de problemen, de omvang van de Iraakse economie vandaag met factor 3 of meer is toegenomen, dat de kindersterfte met een derde gedaald is tegenover wat het vroeger was. En de investeringen in plaatsen zoals Basra zijn enorm toegenomen.”

Wablieft ?

Feit: de illegale oorlog heeft ervoor gezorgd dat Irak een land werd van weduwen en wezen en dat meer dan een miljoen mensen werden gedood. Feit: de basisdiensten zijn nog steeds niet hersteld (elektriciteit, drinkwater, enz.). Feit: er zijn nog miljoenen mensen ontheemd.

Feit: In Bagdad werd sinds de invasie van 2003 geen enkel gebouw heropgebouwd. Feit: geboorteafwijkingen zijn dramatisch toegenomen – vooral in Fallujah, maar niet alleen Fallujah – net als het aantal kankers: het resultaat van de illegale wapens die werden gebruikt door de VS in Irak.

Ik moet toegeven dat zelfs ik, die toch iets gewoon ben als het over Irak en leugens gaat, verbaasd was over het gemak waarmee Blair ongegeneerd leugen na leugen orakelt. Blair was gedurende zes jaar aan de macht tijdens het Amerikaans-Britse sanctieregime tegen Irak.

Hij is net zo medeplichtig als Clinton en vader en zoon Bush aan de dood van honderdduizenden onschuldige kinderen (en volwassenen) die omkwamen als een direct gevolg van de verwoestende sancties, die aan Irakezen het grootste deel van de basiselementen van het leven ontnomen hebben.

Als de economie van Irak echt “drie keer zo groot” is nu (ervan uitgaande dat dit niet de zoveelste leugen is van deze minzaam glimlachende, super-christelijke leugenaar), is het omdat Tony Blair zelf, in samenwerking met zijn tweeledige meesters in Washington, Clinton en Bush, twaalf jaar lang een year zero-niveau opgelegd heeft aan het gewone Iraakse volk.

Blair zelf hielp de Iraakse economie – en het Iraakse volk – vernietigen. En dan, na het lanceren van een agressieoorlog tegen het land, die meer dan een miljoen slachtoffers heeft geëist, looft hij zichzelf voor de ‘verbetering’ na het opheffen van de sancties die hij zelf opgelegd en zo lang mogelijk gehandhaafd heeft.

Dit biedt nieuwe mogelijkheden voor oorlogsmisdadigers. Zelfs Adolf Hitler beweerde niet dat zijn moorddadige invallen ‘goed’ waren voor de Polen en de Russen en de Joden. Hij beweerde evenmin dat hij de mensen op een of andere manier een gunst deed met de lancering van ongefundeerde agressie-oorlogen en het doden van honderdduizenden.

Maar Blair, net als Bush en Clinton – en net als Obama en Romney en de rest van de Amerikaanse politieke klasse – beweren mordicus dat hun moorden en invasies en geheime operaties en sancties altruïstische missies zijn voor de mensen die ze doden of economisch wurgen.

En zoals Tutu noteert in zijn artikel, wordt dezelfde oude grammofoonplaat uit de kast gehaald om Iran binnen te kunnen vallen, met massamoord, onnoemelijk lijden en generaties van chaos, haat en destabilisatie tot gevolg. Onze wereldleiders gaan steeds verder en verder in hun krankzinnige zoektocht om de hele wereld te overheersen.

George Monbiot schreef een verhelderend artikel over Tutu’s ‘humanitaire interventie’ tegen Tony Blairs oorlogsmisdaden in The Guardian

Toen Desmond Tutu schreef dat Tony Blair moet worden berecht in Den Haag, denormaliseerde hij wat Blair heeft gedaan. Tutu brak het protocol van de macht – het impliciete akkoord tussen degenen die van de ene grote bijeenkomst naar de andere fladderen – en benoemde de misdaad. Ik verwacht dat Blair hiervan nooit zal herstellen.

Het strafbare feit is bekend onder twee namen in het internationale recht: een misdaad van agressie en een misdaad tegen de vrede. Het wordt gedefinieerd door de Nürnbergse principes als “de planning, voorbereiding, initiatie tot of het voeren van een oorlog van agressie”. Dit betekent een oorlog gevochten voor een ander doel dan zelfverdediging. Met andere woorden: een inbreuk op de artikelen 33 en 51 van het VN-Handvest.

Dat de invasie van Irak in deze categorie valt, staat buiten kijf. Blairs ministers wisten het, en vertelden hem dat. Zijn procureur-generaal waarschuwde dat er slechts drie manieren zijn waarop een inval juridisch kan worden gerechtvaardigd: zelfverdediging, humanitaire interventie, of een resolutie van de VN-Veiligheidsraad. De eerste en de tweede manier waren niet mogelijk in dit geval. Blair probeerde en faalde om een VN-resolutie te verkrijgen.

Zijn minister van Buitenlandse Zaken, Jack Straw, deelde aan Blair de voorwaarden mee opdat een oorlog legitiem zou zijn:
i) er moet een gewapende aanval op een staat zijn of een dergelijke aanval moet imminent zijn;
ii) het gebruik van geweld moet noodzakelijk zijn en andere mogelijkheden niet voorhanden;
iii) de handelingen uit zelfverdediging moeten evenredig zijn en strikt beperkt tot het doel van het stoppen van de aanval.

Aan geen van deze voorwaarden was voldaan. Het Cabinet Office vertelde hem: “een wettelijke rechtvaardiging voor de invasie is nodig. Volgens ingewonnen juridisch advies bestaan geen wettelijke gronden op dit moment.”

Zonder juridische rechtvaardiging was de aanval op Irak een daad van massamoord, die de dood veroorzaakte van 100.000 tot één miljoen mensen, en één van de grootste misdaden die de wereld ooit heeft gezien. Dat Blair en zijn ministers nog onder ons vertoeven en geld verzamelen overal waar ze naartoe gaan, is een vernietigende aanklacht tegen een eenzijdig systeem van internationale rechtvaardigheid: een systeem van hypocrisie dat Tutu heeft blootgelegd.

Maar terwijl de zaak tegen Blair ijzersterk is, zijn de beschikbare middelen zwak. Negenentwintig mensen zijn aangeklaagd voor het Internationaal Strafhof, en het zijn allemaal Afrikanen (verdachten in de Balkan-oorlog zijn aangeklaagd voor een andere rechtbank). En daar is een reden voor. Tot 2018 kan de rechter misdaden vervolgen die plaatsgrijpen tijdens een illegale oorlog, maar niet de misdaad van de lancering van die oorlog.

Moeten we daarover verbaasd zijn? Hoewel het Nürnberg-tribunaal een agressie-oorlog beschreef als ‘de hoogste internationale misdaad’, verzetten een aantal machtige staten zich bewust tegen de implementatie ervan. Uiteindelijk, in 2010, kwamen zij overeen dat de rechter bevoegd is voor agressie, maar niet voor 2018.

Hoewel een agressie-oorlog al 67 jaar als strafbaar feit erkend is door het internationaal recht, zal het Internationaal Strafhof (in tegenstelling tot de Rwanda- en Joegoslavië-tribunalen, die behoren tot de periode voordat het ICC werd opgericht) alleen misdaden van agressie kunnen berechten, gepleegd na die datum.

De andere mogelijkheid is een vervolging in een van de staten (er zijn ten minste 25) die het misdrijf agressie hebben opgenomen in hun eigen wetten. Misschien werken Blairs advocaten nu aan een lijst om een paar voordrachten te annuleren.

Dat de mogelijkheid tot vervolging er op dit moment niet zo gunstig uitziet, maakt het des te belangrijker dat de misdaad niet wordt vergeten. Daarom richtte ik in 2010 een fonds op – www.arrestblair.org – om vreedzame burgerinitiatieven voor arrestatie van de voormalige Britse premier te bevorderen. Ons doel is hetzelfde als dat van Tutu: het denormaliseren van een daad van massamoord, om de druk voor vervolging in het publieke debat te houden.

Dat leek, tot dit weekend, een bijna onmogelijk vooruitzicht. Maar als het metselwerk begint te barsten, kunnen onmogelijke dingen eerst plausibel, en daarna onvermijdelijk worden. Blair zal nu merken dat hij buitengesloten wordt uit plaatsen waar hij ooit welkom was. Op een dag kan hij merken dat hij helemaal in de hoek gedreven is.