Hieronder vindt u de vijf vragen en antwoorden met onder elk antwoord in schuine letters ook telkens de repliek van DeWereldMorgen.be.

– Als het niet de bedoeling was van Luxumbrella om de belastingen te ontduiken waarom werd dat aspect van Luxumbrella dan zo vaak aangeprezen in documenten van BNP Paribas?
 
BNP Paribas Fortis: “Luxumbrella was een sicav deel 2 (dus zonder Europees paspoort) naar Luxemburgs recht die aan klanten van BNP Paribas Zwitserland en BNP Paribas Monaco werd aangeboden. De afdeling Wealth Management heeft het product niet in andere landen gecommercialiseerd. In dat opzicht is die sicav nooit in België verkocht geweest.
 
Een sicav deel 2 is een sicav waarvan de rente-inkomsten niet onderworpen waren aan een bronbelasting van 35% zoals voorzien in de Europese Richtlijn. Het feit dat er geen bronbelasting is geheven, betekent uiteraard niet dat de klanten zijn vrijgesteld van belastingen, maar enkel dat de aangifte van de ontvangen interesten tot hun persoonlijke plicht behoorde en niet tot die van de bank.
 
BNP Paribas had zijn klanten dit product voorgesteld in het kader van een flexibel en economisch vermogensbeheer. Aangezien dit product voor discussie zorgde en de keuze voor een sicav deel 2 volgens BNP Paribas een louter technische modaliteit was zonder impact op de eigenheid van het product, heeft BNP Paribas beslist de verkoop van dit product in zijn oorspronkelijke vorm stop te zetten en het om te vormen tot een sicav deel 1 (waarbij een bronbelasting op de rente-inkomsten wordt geheven).
 
Het gaat om een interpretatie van een intern document van de entiteit in Monaco dat in ‘bullet points’ is opgesteld. De uitdrukking gebruikt in dit document, dat tijdens een commerciële vergadering door een kaderlid werd voorgesteld, is die van een ‘wervelkolom’-aanbod in Monaco. In verhouding tot het globale activavolume van private banking bij BNP Paribas (0,3%) vertegenwoordigt deze sicav niets belangrijks noch essentieels voor private banking en nog minder voor de groep.
 
Vermits het product dus niet meer onder die vorm wordt verkocht, is dit punt niet meer actueel.”

DeWereldMorgen.be: “De Luxumbrella werd inderdaad niet verkocht in Belgische kantoren van BNP Paribas. Het product is dan ook niet bedoeld voor gewone zielen, maar voor de gelukkigen onder ons die geen zin hebben om belastingen te betalen op de inkomsten uit hun kapitaaltje tot één miljoen euro. Voor dat soort klanten reizen verkopers van BNP Paribas in Monaco en Zwitserland heel Europa rond. Die verkopers ronselden ook rijke klanten in België. De Bijzondere Belastinginspectie (BBI) onderzoekt trouwens dit fraudemechanisme en de Belgen die er gebruik van maakten, zoals na onze onthullingen bevestigd werd door de woordvoerder van de BBI in De Tijd van 20 juli. De term “fraudemechanisme” is trouwens afkomstig van de BBI zelf.

Dat BNP Paribas Fortis Luxumbrella verkocht omdat het een flexibel product is, klopt niet. Dat blijkt ook uit de vergelijkingen met gelijkaardige producten die BNP Paribas zelf maakt in de documenten die wij konden inkijken. Parvest is bijvoorbeeld meer flexibel, maar heeft de vervelende bijkomstigheid dat er wel een bronbelasting op wordt geheven. Aangezien Luxumbrella geen dividend uitkeert, is het voor de klant ook moeilijk om de meerwaarde op zijn belastingbrief in te vullen. Waarom trouwens een product aanprijzen waarop geen bronbelasting moet betaald worden, als de belasting later dan toch geheven wordt via de belastingbrief? Bravo dat BNP Paribas de verkoop van dit product heeft stopgezet. Maar dat veegt natuurlijk niet de jaren weg waarin BNP Paribas rijke klanten hielp de belastingen te ontwijken.”

 
– Wat wordt bedoeld met dat zinnetje in een commerciële vergadering van 2010 (door BNP Paribas Wealth Management): “politique de voyage qui deviendra plus restrictive pour limiter les risques pour les clients et la banque”. Wekt dat niet de indruk dat BNP Paribas samen met haar klanten iets wil verbergen?
 
BNP Paribas Fortis: “Integendeel, het gaat om een versterking van de deontologische aanpak die, zoals in de slide vermeld, de aanpassing beoogt aan de nieuwe regelgeving n.a.v. de G20. Als een bankier een klant in een ander land begeleidt, moet hij de regelgeving van dat land kennen en strikt respecteren. Dat is nodig om bijvoorbeeld niet te vervallen in een situatie van illegale uitoefening van het beroep wat dan weer risico inhoudt voor zichzelf, voor de bank en voor de klanten.”

DeWereldMorgen.be: “In die bewuste slides staat: “La pression sur les paradis fiscaux va continuer, surtout en Europe” en “Mais ces évolutions offrent aussi des opportunités.” Eén van die kansen is: “Elargissement de notre offre de services au-delà de la seule ‘solution’ Monaco.”

M.a.w naar Monaco verhuizen is niet de enige manier om de belastingen te ontwijken. BNP Paribas gaat de uitdaging aan om ook andere manieren aan te bieden aan de rijke klanten. In de rest van het document wordt daarom ook op het belang van Luxumbrella gewezen. Het zinnetje over de risico’s van de klanten en de bank die daaraan verbonden zijn, slaat dus wel degelijk op de angst voor de fiscus.”   
 

– Waarom wordt de “mise à disposition de fonds” gebruikt om grote sommen cash af te halen van offshore-rekeningen? Waarom niet gewoon werken via overschrijving?
 
BNP Paribas Fortis: “Ter informatie: het betreft een procedure om de rekeninghouder een bepaalde som cash geld ter beschikking te stellen.
 
Fundamenteel is het ter beschikking stellen van fondsen alleen bedoeld om een klant van Wealth Management (op Groepsniveau geldt dit vanaf 250.000 euro, bij BNP Paribas Fortis zijn dit private bankingklanten) tijdens een verplaatsing naar het buitenland, bijvoorbeeld tijdens zijn vakantie, te hulp te komen met cash (als de kredietkaartlimiet is bereikt, bij diefstal, of andere).
 
Belangrijke verduidelijking: de documenten waar u naar verwijst in een van uw artikelen over het ter beschikking stellen van fondsen zijn al enkele maanden verouderd.
 
Het huidige beleid beperkt het bedrag tot 10.000 euro per transactie, met een plafond van 30.000 euro over twaalf glijdende maanden. De procedure voor het ter beschikking stellen van fondsen moet worden gemotiveerd; ze mag zich over de jaren heen niet herhalen (bv. als het gebeurt in 2012, kan dit niet in 2013, 2014,…) en moet verantwoord begeleid worden door de diensten van Compliance.”

DeWereldMorgen.be: “Het ‘ter beschikking stellen van fondsen’ dient inderdaad om mensen uit de nood te helpen die bijvoorbeeld op reis hun portefeuille verliezen. Alleen toont het document dat wij in handen kregen, dat BNP Paribas deze dienst gebruikt om heel rijke klanten te helpen zonder zorgen en vooral zonder dat de fiscus het merkt grote sommen van hun rekeningen te halen in een ver belastingparadijs zonder dat ze zich daarvoor moeten verplaatsen naar bijvoorbeeld Hong Kong.

BNP Paribas bevestigt dus dat het tot voor kort (enkele maanden geleden) mogelijk was om zo sommen tot enkele honderdduizenden euro af te halen. Om één of andere reden werd dat volgens BNP Paribas nu plots beperkt tot 10.000 euro. In het ‘verouderde’ document stond trouwens ook een limiet (50.000 Zwitserse frank of 41.500 euro) om dan een bladzijde verder te melden dat er makkelijk een uitzondering kan gemaakt worden op die limiet. Het is niet duidelijk of die uitzonderingen nu ook werden afgeschaft door BNP Paribas.”
 

– Wordt hier geen misbruik gemaakt van een bancaire dienst met een specifiek doel om het geld te verbergen voor de fiscus? 
BNP Paribas Fortis: “Zeker niet. Zoals hierboven vermeld, heeft deze procedure tot doel een klant te depanneren (tot maximum € 10.000 per transactie).”

 
– Klopt het cijfer in het onderzoek van James Henry (ex-hoofdeconoom McKinsey) dat zegt dat BNP Paribas 574 miljard euro beheerd in belastingparadijzen? Of is dat een onderschatting, zoals Henry trouwens zelf aangeeft.
 
BNP Paribas Fortis: “Talrijke studies verwijzen vaak naar ‘niet-officiële’ lijsten met belastingparadijzen en bevatten statistieken over aanwezigheden en bedragen in de belastingparadijzen die met geen enkele operationele realiteit overeenstemmen. In die lijsten vallen de landen van de euro- en de Schengenzone zoals Nederland, België of Portugal onder de belastingparadijzen. Groot-Brittannië, en zelfs de VSA, staan ook op sommige lijsten. Welnu, BNP Paribas is aanwezig en zeer actief in die landen net als in andere landen: het voert er bankactiviteiten uit die van ver noch dichtbij met welke belastingontwijking dan ook te maken hebben. Meer bepaald is het cijfer van 360 dochterbedrijven van BNP Paribas in belastingparadijzen, zoals door de CCFD in juli 2012 gepubliceerd, weinig zinvol: het grootste aantal vermelde vestigingen (77) bevindt zich net in België.
 
BNP Paribas voert al jaren een strikt beleid op het gebied van belastingparadijzen. In september 2009 besloot BNP Paribas al zijn activiteiten stop te zetten in de belastingparadijzen die voorkomen op de grijze lijst van de OESO, met uitzondering van Monaco, dat een belastingovereenkomst met Frankrijk had ondertekend. BNP Paribas was de eerste Franse bank die zich ertoe verbond zich uit alle belastingparadijzen terug te trekken. Na de aankondiging daarvan sloot de bank haar kantoren op de Bahama’s en in Panama, waar ze al meer dan 60 jaar aanwezig was. Vandaag is BNP Paribas in geen enkel rechtsgebied meer aanwezig dat volgens de OESO-normen als belastingparadijs beschouwd wordt.”

DeWereldMorgen.be: “De Oeso leek in 2009 – na de financiële crisis – even met de spierballen te rollen tegenover de belastingparadijzen. Maar in het voorjaar van 2012 bleek dat er van dat enthousiasme nog weinig overblijft. De zwarte lijst is momenteel helemaal leeg. De grijze lijst bevat nog drie landen: Nauru, Niue (twee eilandstaatjes in de Stille Oceaan met respectievelijk 14.000 en 1.400 inwoners) en Guatemala. Als BNP Paribas zich op de borst klopt dat het niet meer actief is in landen die door de Oeso op de zwarte of grijze lijst zijn gezet, komt dat vooral doordat de Oeso zelf het grootste deel van die landen geschrapt heeft. Het volstaat dat belastingparadijzen twaalf akkoorden over de uitwisseling van gegevens sluiten met andere landen (vaak sluiten belastingparadijzen dergelijke akkoorden met elkaar) om niet langer als belastingparadijs gebrandmerkt te worden door de Oeso. Die uitwisseling van gegevens geldt trouwens alleen als heel duidelijk kan aangetoond worden wie de fraudeur is en wat hij precies gedaan heeft, wat moeilijk is aangezien het bankgeheim net verhindert om dat te weten te komen.

Er zijn gelukkig nog andere lijsten. De Franse overheid hanteert bijvoorbeeld een lijst van acht landen. Dat zijn er wel al tien minder dan vlak na de crisis. BNP Paribas is actief in twee landen die op die zwarte lijst staan: de Filipijnen en Brunei.

En dan is er natuurlijk het werk van het Tax Justice Network, een internationale coalitie van ngo’s en academici. Die hebben een lijst van een zeventigtal belastingparadijzen. De lijst staat op deze pagina en door te klikken op een land vindt u meteen ook een hoop interessante gegevens. Opvallend ook: BNP Paribas spreekt het cijfer van 574 miljard euro niet tegen.”