De moed van een jonge studente
Een studente bindt de kat de bel aan: leven in bepaalde wijken van Brussel (of andere steden) is als vrouw een vernederende ervaring. Dat is al veel langer het geval, maar nu staat het – eindelijk – op de politieke agenda.
Het is niet toevallig dat een studente dit naar buiten brengt. De sociale zijde van dit verhaal is onthullend.
Ten eerste heeft Sofie Peeters als studente aan het RITS de middelen, en dus de mogelijkheid om vorm te geven aan haar verhaal: ze filmt het. Beelden spreken voor zich. Geen discussie mogelijk. Veel anderen hebben deze uitdrukkingsvormen niet.
Ten tweede wonen autochtone studenten in die jongere levensfase, zonder eigen inkomen (of slechts beperkt), nog in dergelijke wijken. Nadien trekken ze meestal weg. Wie de financiële middelen heeft, zoekt oorden op waar dergelijke gedrag amper voorkomt. Dat heeft twee nadelen. Ten eerste verdwijnt met hen ook heel wat mondigheid. Want wie er blijft wonen, heeft meestal geen hogere opleiding en soms geen werk. Die mensen komen amper aan bod in de media. Ten tweede wonen in de ‘betere’ wijk vooral de zogezegd ‘tolerante’ mondige wereldburgers, die maar niet begrijpen waarom sommige mensen toch zo kritisch zijn voor de huidige maatschappij. Wat in wezen dus een materieel voordeel is – op die manier kunnen leven dat je met bepaalde problemen niet in contact komt – wordt dan voor een morele superioriteit aanzien: zij hebben tenminste een open geest, zijn verdraagzaam, promoten diversiteit. De realiteit blijkt echter iets complexer.
Ten derde heeft een jonge studente een meer kritische blik. Je wordt als vrouw niet wat mannen je toeroepen. Hoe graag die mannen dat ook zouden willen. Pech voor hen, maar als vrouw heb je je eigen stem. Je bent wat je zelf verwezenlijkt: je studies, je creaties, je mogelijkheid tot verzet. Ik kan me voorstellen dat andere vrouwen in dergelijke wijken veel meer moeite hebben om zo’n kritische afstand te houden tot hoe mannen hen behandelen. Wellicht kan het hoofddoekenverhaal ook vanuit die invalshoek opnieuw worden bekeken.
Hopelijk geeft de film aanleiding tot een kritisch – en zelfkritisch – debat. Ik had als tiener in pakweg 1990 niet gedacht dat ‘vrouwen zijn geen hoeren, dus behandel hen met respect’ nieuws zou zijn. Maar dat is het – helaas – anno 2012 blijkbaar voor sommige medeburgers wel.
Hartelijk dank dus, Sofie Peeters, om het probleem in de aandacht te brengen. En dan nog op zo’n genuanceerde, intelligente manier.
Deze tekst verscheen ook op de opiniebladzijde van de VRT-nieuwssite.
