Nog enkele dagen en Jacques Rogge mag de aftrap geven van de Olympische Spelen.  Dat wordt genieten, zeker voor de happy few die zich tickets en hotelovernachtingen kunnen permitteren, maar toch ook voor de miljoenen TV-kijkende sportliefhebbers op onze planeet.  Goede werkomstandigheden en waardige lonen is spijtig genoeg iets waar miljoenen werknemers nog altijd alleen maar van kunnen dromen.  Onder de titel ‘Fair Games?’ publiceerde de Play Fair Campaign, een samenwerkingsverband van de internationale vakbeweging en de Schone Klerencampagne, een rapport over de arbeidsomstandigheden waaronder sportkledij voor de Spelen gemaakt worden, en over de manier waarop het IOC en het London Organising Committee of the Olympic Games (LOCOG) er op toe zien dat de Spelen ook fair zijn voor de vele vooral Aziatische werknemers die ze mee mogelijk maken.
Play Fair liet o.m. een onderzoek uitvoeren in Amerseas Enterprises Ltd (Guangzhou, China), een toeleverancier van Adidas, officiële ‘eersterangspartner’ van de 2012 Olympics.  Het rapport stelt vast dat :

• Het arbeidsreglement werkdagen van 9u voorziet, mét de verplichting het ganse jaar door dagelijks 3 tot 4 u overwerk te doen (ondanks de wettelijke 40-urenweek in China en een maximum van 36 overuren per maand);
• Het bedrijf voorziet in accommodatie voor de werknemers op het bedrijfsterrein waardoor de werknemers extra gecontroleerd kunnen worden;
• De arbeiders krijgen het minimumloon van 206 US $ per maand ; van dat loon trekt de werkgever 32 $ af voor nauwelijks te vreten maaltijden en 8 $ voor een bed in de slaapzalen, waarin acht  werknemers telkens een kamer met vier stapelbedden moeten delen;
• Amerseas weigert pensioenbijdragen te betalen, en vele werknemers vallen ook buiten de sociale zekerheid omdat het bedrijf zoveel mogelijk werkt met tijdelijke contracten die buiten het systeem van sociale zekerheid vallen
• Elke poging om werknemers te organiseren  ontslag tot gevolg kan hebben; de officiële vakbond ACFTU is in de meeste ondernemingen een door de werkgever aangeduid en gecontroleerd orgaan, dat de arbeiders in het gareel moet houden.
• Er is geen gehoorbescherming tegen het lawaai van honderden naaimachines en de werknemers moeten op krukken zitten i.p.v. op een behoorlijke werkstoel. Wegens de hitte en de onrealistisch hoge productienormen dragen de werknemers geen stofmaskers; maskers vertragen het arbeidsritme en dat kan de toezichter niet hebben.

Play Fair kreeg met doorgedreven actie een stevige voet tussen de deur bij het IOC en LOCOG.  Het IOC nam voor de eerste maal duurzaamheidsregels op als selectiecriterium voor de Spelen van 2012.  LOCOG nam hierdoor en modelgedragscode, gebaseerd op de fundamentele arbeidsnormen, op in haar contracten met licentiehouders en toeleveranciers, en ontwikkelde een klachtenmechanisme voor werknemers in de toeleveringsketen om schendingen van rechten te rapporteren.  Toen Play Fair in februari 2012 signaleerde dat twee bedrijven -die de Olympische mascottes en pin badges maken- hun werknemers verregaand uitbuiten, zette LOCOG een verdere stap door een baanbrekend samenwerkingsakkoord met de organisatie te sluiten. 
Toch blijkt dat allemaal spijtig genoeg too little too late te zijn om de toeleveranciers  van de grote sportmerken die officiële partner van de Spelen zijn, tot gedragsverandering aan te zetten.  Het rapport van Play Fair stelt teleurgesteld  vast dat er in de Aziatische textiel- en schoenenindustrie bitter weinig vooruitgang te merken valt op het vlak van arbeidsrechten.  LOCOG ging  te laat in zee met Play Fair om nog een sluitend systeem van due diligence (ethisch toezichtssysteem) te implementeren.  Geen medaille dus voor LOCOG, maar wel een eervolle vermelding voor zijn openheid en bereidheid tot samenwerking met Play Fair. 
De internationale vakbeweging kijkt nu al uit naar Rio 2016 en hoopt vurig dan wél medailles te kunnen uitdelen!

Voor het volledig rapport, zie:  http://www.playfair2012.org.uk

Geschreven door: Renaat Hanssens, Studiedienst ACV