Krankzinnige moordenaars zijn er altijd al geweest

Sinds Kaïn zot werd en Abel doodsloeg, zijn er altijd wel mensen geweest die voor de een of andere reden tijdelijk of permanent krankzinnig werden en onuitspreekbare gewelddaden pleegden. Zo was er de Romeinse Keizer Tiberius, die het tijdens de eerste eeuw AD leutig vond om zijn slachtoffers van een klif te gooien op het eiland Capri in de Middellandse Zee. Gilles de Rais, een Franse ridder en bondgenoot van Jeanne d’Arc tijdens de middeleeuwen, kreeg op een dag ook een slag van de molen en maakte honderden kinderen af. Slechts een tiental jaren later slachtte Vlad de Paalspietser, de inspiratiebron voor Dracula, in Transsylvania talloze mensen op gruwelijke manier.

In meer recente tijden heeft elke natie wel een psychopaat of twee gehad om massamoorden te plegen, hoe strikt hun wapenwetten ook waren – die gekke blanke supremacist in Noorwegen een jaar geleden, de slachter van het schoolplein in Dunblane, Schotland, de doder van de Ecole Polytechnique in Montreal, de massamoordenaar van Erfurt, Duitsland  … de lijst lijkt wel eindeloos.

En nu dus de schutter van Aurora verleden vrijdag. Er zijn altijd krankzinnige mensen geweest en er zullen er ook altijd zijn.

Wij zijn er gewoon beter in dan de rest

Er is echter een verschil tussen de rest van de wereld en ons: wij hebben TWEE Auroras elke dag van elk jaar! Minstens 24 Amerikanen worden elke dag gedood door andere mensen met wapens (8-9.000 per jaar) – en dat houdt niet eens rekening met de aantallen die per ongeluk worden gedood of die zelfmoord plegen met een wapen. Tel die mee en je kan het aantal verdriedubbelen tot over de 25.000.

Dat betekent dat de Verenigde Staten verantwoordelijk zijn voor meer dan 80 procent van alle doden door wapens in de 23 rijkste landen samen. Sinds de mensen in die landen niet slechter of beter zijn dan wij, waarom wij dan?

Zowel conservatieven als liberalen gaan in Amerika door het leven met het rotsvaste geloof in het ‘waarom’ van dit probleem. De reden waarom geen van beiden hun weg kunnen vinden buiten de geijkte paden naar een echte oplossing is dat ze beiden in feite half gelijk hebben.

Wapens doden geen mensen, Amerikanen doden mensen

Rechts gelooft dat de stichters van het land hen, door middel van een of ander goddelijk decreet, het absolute recht heeft gegarandeerd om zoveel wapens als mogelijk te hebben als ze maar wensen. Ze houden er ook niet mee op te vermelden dat een wapen zichzelf niet kan afvuren: “Wapens doden geen mensen, mensen doden mensen”.

Ze zijn natuurlijk intellectueel oneerlijk (wel, voor zover ze in staat zouden zijn dergelijke woorden te gebruiken) als ze dat zeggen over het Second Amendment omdat ze goed weten dat de mensen die de grondwet schreven er zeker wilden van zijn dat ze snel milities konden oproepen bij de boeren en de handelaars voor als de Britten zouden beslissen om terug te keren en amok te maken.

Het Second Amendment (Tweede Aanvulling) van de Amerikaanse Grondwet bepaalt het recht van de bevolking om wapens te bezitten en te dragen. De Grondwet werd afgekondigd in 1787, het Second Amendment werd er in 1791 aan toegevoegd (toelichting vertaler).

Ze hebben wel half gelijk wanneer ze zeggen: “Wapens doden geen mensen, mensen doden mensen”. Ik zou die slogan echter lichtjes willen aanpassen om de echte waarheid aan het licht te brengen: ““Wapens doden geen mensen, Amerikanen doden mensen” omdat wij de enigen zijn in de eerste wereld die dit ‘en masse’ doen. Je hoort ook allerlei Amerikanen afkomen met een resem oorzaken zodat ze niet moeten omgaan met wat er echt aan de hand is met al dat moorden en gruwel.

Geweld op tv, gebroken gezinnen

Zo zeggen ze dat het de gewelddadige films en de videospellen zijn die daar verantwoordelijk voor zijn. De laatste keer dat ik dat nakeek, waren films en videospellen in Japan gewelddadiger dan de onze – en toch worden daar minder dan 20 mensen per jaar door wapens vermoord – in 2006 was het aantal twee!

Anderen beweren dat het grote aantal gebroken gezinnen tot al dat moorden leidt. Ik haat het om dit te schrijven, maar er zijn in Groot-Brittannië bijna evenveel éénoudergezinnen als hier (in de VS) – en toch zijn er in Groot-Brittannië gewoonlijk minder dan 40 moorden door wapens per jaar.

Mensen zoals ik stellen dat dit het resultaat is van de geschiedenis van de VS, van een cultuur van mannen met wapens, ‘cowboys en indianen’, ‘eerst schieten en dan vragen stellen’. Het is natuurlijk wel een feit dat de massale genocide van de Amerikaanse autochtone bevolking een vrij lelijk model is om een land op te baseren, toch denk ik dat we niet de enigen zijn met een gewelddadig verleden of een neiging tot genocide.

Massamoord was altijd al de regel, niet de uitzondering

Hallo Duitsland! Juist, ik heb het over jullie en jullie geschiedenis, van de Hunnen tot de Nazi’s, die hielden wel van een goede slachtpartij op zijn tijd (net als de Japanners en de Britten die de wereld domineerden voor honderden jaren – en dat deden ze niet door bloemetjes te planten). Toch zijn er in Duitsland, een natie met 80 miljoen inwoners, slechts ongeveer 200 wapenmoorden per jaar.

Die landen (en vele anderen) zijn dus net als wij – behalve voor het feit dat hier meer mensen in god geloven en naar de kerk gaan dan in eender welke andere westerse natie.

Mijn liberale landgenoten zullen je zeggen dat als we maar minder wapens hadden, dat er dan ook minder doden door wapens zouden zijn. Mathematisch klopt dat. Als je minder arsenicum in het water doet, gaan er minder mensen van dood. Minder van eender wat – calorieën, roken, reality shows – zal minder mensen doden. Als we strengere wapenwetten hadden die automatische en semi-automatische wapens zouden verbieden evenals de verkoop van grote kogelladers die een triljoen kogels kunnen bevatten, wel, dan zouden schutters zoals de man in Aurora niet in staat zijn om zoveel mensen af te maken in zo weinig minuten.

Maar daar is ook een probleem mee. Er zijn een hoop wapens in Canada (meestal jachtgeweren) en toch is het jaarlijks aantal moorden met wapen in Canada rond de 200. Door zijn nabijheid is Canada’s cultuur zeer gelijkaardig aan de onze – kinderen spelen dezelfde gewelddadige videospellen, kijken naar dezelfde films en tv-shows. Toch groeien zij niet op met het verlangen elkaar af te knallen. Zwitserland heeft het derde hoogste aantal wapens per hoofd van de bevolking ter wereld en toch heeft het een laag moordpercentage.

Dus – waarom wij?

Ik heb die vraag al tien jaar terug gesteld in mijn film ‘Bowling for Columbine’ en deze week had ik weinig te vertellen omdat ik vond dat ik alles gezegd had tien jaar geleden – het lijkt niet veel geholpen te hebben behalve dat de film nu een kristallen bol lijkt te zijn.

Dit is wat ik toen zei en wat ik vandaag opnieuw zeg:

1. Wij Amerikanen zijn ongelooflijk goede moordenaars.

Wij geloven in doden als een manier om onze doelen te bereiken. Drie vierde van onze staten executeren criminelen, hoewel de staten met de laagste moordcijfers meestal geen doodstraf hebben.

Onze moorden zijn niet alleen historisch (de slachting van de Indianen, de slaven en onszelf tijdens de burgeroorlog). Het is onze huidige manier van doen om alles op te lossen waar we bang van zijn. Het is invasie als buitenlands beleid. Er is uiteraard Irak en Afghanistan – maar we zijn al veroveraars sinds we het ‘wilde westen’ veroverden.

Nu zijn we daar zo aan verslaafd dat we niet eens goed weten waar we moeten binnenvallen (Osama bin Laden zat niet verborgen in Afghanistan maar in Pakistan) of waarom (Saddam Hoessein had zero massavernietigingswapens en had niks te maken met 9/11). We sturen onze lagere klassen naar ginder om voor ons te doden, de rest van ons die geen geliefde ginder achter hebben verliezen er nog geen minuut aan om aan al die gruwel te denken.

Nu sturen we van op afstand bediende vliegtuigen zonder piloot, toestellen die worden bediend door mensen zonder gezicht vanuit een luxueuze studio met airconditioning in de buitenwijken van Las Vegas.

Dit is waanzin.

2. Wij zijn een volk dat gemakkelijk bang wordt gemaakt en zich vlot laat manipuleren.

Waar zijn wij zo bang van dat we 300 miljoen wapens in onze huizen nodig hebben? Wie denken wij dat ons pijn gaat doen? Waarom bevinden de meeste van die wapens zich in blanke voorsteden en op het blanke platteland? Misschien zouden we beter ons rassenprobleem en ons armoedeprobleem oplossen (weeral iets waar we nummer één voor zijn in de geïndustrialiseerde wereld). Dan zouden er misschien minder gefrustreerde, angstige, woedende mensen naar hun wapen in de schuif grijpen. Misschien zouden we dan beter voor elkaar zorgen.

Dat zijn mijn bedenkingen bij Aurora en het gewelddadige land waar ik een burger van ben. Zoals ik al zei, ik heb het eerder al helemaal uit de doeken gedaan (in mijn film ‘Bowling for Columbine’), als je er naar wil kijken of het met anderen delen.

Het enige wat we hier missen, mijn vriend, is moed en doorzetting. Ik doe mee als jij dat ook doet.

Je toegenegen,
Michael Moore

Vertaling: Lode Vanoost

De vijf eerste tussentitels werden door de vertaler toegevoegd. De drie laatste zijn van de auteur.