Het gebouwencomplex in de Nationalestraat bestaat uit twee gebouwen: het grote rechthoekige complex Nationalestraat-Kronenburgstraat-Van Craesbeeckstraat-Willem Lepelstraat en een kleiner gebouw in de Van Craesbeeckstraat.

In 1939 werden de gebouwen, naar een ontwerp van architect Gustaaf Fierens, voltooid. Omdat het gebouw in verval was geraakt en renovatie meer zou kosten dan nieuwbouw, besliste de Sociale Woningmaatschappij het wooncomplex af te breken.

Baksteenmodernisme

De Fierensblok is een van de laatste bouwwerken uit het interbellum en gekenmerkt door het zogenaamde baksteenmodernisme. Erfgoeddiensten en actiegroepen waren dan ook fel gekant tegen de afbraakplannen, waardoor het hele project uiteindelijk opnieuw moest herbekeken worden.

“Het gebouw volledig renoveren, met behoud van de architectuur was op dat ogenblik geen optie”, verduidelijkt Bennie Forier, algemeen directeur van Woonhaven Antwerpen.

“Toen de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW) de renovatieplannen zag, adviseerde die om het gebouw af te breken en een nieuwbouw te realiseren. Niet alleen was dat financieel haalbaar, het zou de maatschappij ook toelaten om woningen te bouwen, zonder de moeilijkheden die een renovatie met zich meebrengt. Alleen lokten die plannen dus heel wat protest uit. Daarom is Woonhaven Antwerpen, samen met de stad, verplicht geweest op zoek te gaan naar een adequate oplossing.”

Vastgoedbedrijf

“Die oplossing hebben we gevonden door samen te werken met het Autonoom Vastgoedbedrijf van de stad Antwerpen (AG Vespa)”, zegt Forier verder.

“Wij gaan een deel van de gebouwen aan AG Vespa verkopen. Met het geld van de verkoop kunnen we dan ons gedeelte renoveren. AG Vespa gaat dan de andere woningen renoveren en later verhuren. Het vastgoedbedrijf zal het gedeelte dat zij gaat ontwikkelen – ongeveer de helft van het grote rechthoekige complex -, van Woonhaven Antwerpen kopen aan de officiële schattingsprijs. Dankzij de aankoop realiseert AG Vespa bovendien haar doel om meer huurwoningen in het centrum van Antwerpen aan te bieden.”

Wedstrijd

Zodoende blijft het gebouw behouden, met behoud van het uitzicht, maar achter de gevel komen in de toekomst zowel sociale als private huurwoningen. De komende maanden gaan beide partijen een projectdefinitie uitwerken. Vervolgens wordt er een wedstrijd uitgeschreven om een architect aan te stellen. Tijdens de selectieprocedure en de verdere werkzaamheden zal AG Vespa optreden als bouwheer. De werken zouden dan moeten starten in 2015.

Minder sociale huurpanden

“Het gevolg van deze toegeving aan de actiegroepen is wel dat het aantal sociale huurwoningen zal dalen. We gaan grotere appartementen creëren, waardoor de indeling van het gebouw volledig verandert. Bovendien moet bijvoorbeeld de gevelisolatie aan de binnenkant komen, wat ruimte wegneemt. Maar binnen enkele jaren vind je hier appartementen met 1 tot 4 slaapkamers die volledig voldoen aan alle hedendaagse normen”, aldus Forier.

“Want het belangrijkste voor Woonhaven Antwerpen is dat de huurders een woning krijgen van goede kwaliteit. Door grotere appartementen te creëren, waar gezinnen met kinderen kunnen gaan wonen, compenseren we voor een deel het afbouwen van het aantal eenpersoonsappartementen in het complex, waarvan we in de omgeving echter nog een ruim aanbod hebben.”

Huidige bewoners

Ondertussen heeft Woonhaven Antwerpen de tachtig gezinnen die nog in het Fierenscomplex wonen, ingelicht.

“Dat is altijd onze eerste stap bij zulk project”, zegt Forier. “Van in het begin brengen we onze huurders op de hoogte. Zij hebben het recht om als eerste te weten wat er met hen gaat gebeuren. De bewoners zijn op de hoogte gebracht dat ze in het voorjaar van 2013 gaan verhuizen. De komende maanden bereiden we de verhuizing voor. We gaan bij iedereen langs en vragen ze waar ze willen gaan wonen. Nadat die puzzel is gelegd, verhuizen we onze bewoners dan naar andere woningen van Woonhaven in Antwerpen. We trachten in ieder geval de bewoners, die dat wensen, een sociaal huurpand aan te bieden, in de onmiddellijke nabijheid, zodat ze in hun vertrouwde buurt kunnen blijven wonen.”