Archief: Sociaal protest in Egypte op tweesprong (foto: CTUWS)
Nieuws, Afrika, Economie, Vakbonden, Egypte, Arbeidersbeweging, Arabische lente, Hosni Moebarak, Egyptische Federatie van Onafhankelijke Vakbonden, Egyptische Democratische Arbeidscongres, Abu Eita, Kamal Abbas, Federatie van Egyptische Vakbonden (ETUF) -

Egyptische vakbonden wacht onzekere toekomst

CAIRO — De onafhankelijke vakbonden die in Egypte zijn ontstaan, werken in een juridisch vacuüm. Vrijheid voor vakbonden is afgekondigd, maar de wetten stammen nog uit de tijd dat ze waren verboden. Welke kant het opgaat, is onduidelijk.

maandag 16 juli 2012 11:55
Spread the love

Onder Moebarak moesten alle vakbonden zich aansluiten bij de Federatie van Egyptische Vakbonden, de ETUF. Die hield elke actie tegen die de autoriteit van de staat zou kunnen ondermijnen en die het aanbod van goedkope arbeid zou kunnen aantasten.

In de publieke sector was iedereen verplicht lid en de contributie werd automatisch ingehouden op het salaris. En, volgens activisten, de ETUF liet werknemers deelnemen aan steunbetuigingen aan de regering en regelde bussen tijdens de verkiezingen om samen voor de zittende machthebbers te stemmen.

“De vakbeweging was sinds de oprichting in 1957 een arm van de regering”, zegt Tamer Fathy, een expert op het gebied van de arbeidersbeweging.

Scheuren

Zes jaar geleden ontstonden de eerste scheuren toen fabrieksarbeiders in de noordelijke industriestad Mahalla El-Kubra tegen de leiders ingingen en gingen staken voor bonussen die niet waren uitgekeerd. Hun voorbeeld werd gevolgd door vele andere groepen in alle economische sectoren. Stakingen verspreidden zich door het land, tot op heden.

De grond was vruchtbaar genoeg om onafhankelijke vakbonden te laten ontkiemen, maar bevatte weinig voedingsstoffen om ze te onderhouden. De vier vakbonden die onder Moebarak ontstonden, werden tegengewerkt, geïntimideerd, lastiggevallen en juridisch bestreden.

Pas na de val van Moebarak in februari 2011 kwam er meer ruimte. Arbeiders hebben de laatste maanden meer dan vijfhonderd onafhankelijke vakbonden opgericht. Ze hebben zich verenigd in twee bewegingen, de Egyptische Federatie van Onafhankelijke Vakbonden, geleid door Abu Eita, en het Egyptische Democratische Arbeidscongres van de voormalige staalarbeider Kamal Abbas. Er zijn respectievelijk 281 en 250 vakbonden bij aangesloten.

Grijs gebied

Nieuwe wetgeving was in de maak, totdat het parlement werd ontbonden, in juni. Daardoor opereren ze nu in een grijs gebied, onder arbeidsrecht dat alleen nog de ETUF erkent. Het recht op vrije vakbonden is wel erkend, maar regels over lidmaatschap en dergelijke zijn er nog niet. Daardoor zijn er honderden losse vakbonden ontstaan, ook al is maar een handvol ervan in staat om onafhankelijk te blijven bestaan.

Adel Zakaria, hoofdredacteur van het tijdschrift Kalam Sinaiyyia (Arbeiderspraat) zegt dat onafhankelijke vakbonden die de meerderheid van de werknemers achter zich hebben “de spierkracht hebben om dingen gedaan te krijgen.” Maar kleinere vakbonden lopen het risico te worden opgeslokt door de ETUF.

De kern van de ETUF is nog intact, ook al is het bestuur ontbonden, worden de leiders onderzocht op corruptie en zijn de miljoenensubsidies afgeschaft. Het overgangsbestuur bestaat uit mensen van de oude garde en de inkomsten bestaan nog steeds uit verplichte bijdragen.

Veel activisten geloven dat de twee grote machten op dit moment, het leger en de Moslimbroederschap, beide belang hebben bij een sterk tegenwicht tegen alle nieuwe vakbonden. “Het leger wil een enkele, officiële vakbond die het kan controleren”, zegt Nihal El-Banna van een Egyptische organisatie die opkomt voor de rechten van arbeiders.

De Moslimbroeders waren vroeger wel voor vakbondspluralisme, maar zijn nu voor een model waarbij in ieder bedrijf maar één vakbond is toegestaan. Dat is ook wat aanhangers van de Moslimbroeders in het parlement hebben geprobeerd door te voeren bij de bespreking van het wetsvoorstel voor vakbondsvrijheid.

Dit soort tegenslagen kunnen de groei en legitimiteit van onafhankelijke vakbonden ondermijnen. Maar vakbondsleiders trekken zich daar niets van aan. “We hebben nooit op Moebaraks goedkeuring gewacht met het oprichten van vakbonden”, zeggen ze, “en we zullen ook niet op de goedkeuring van zijn opvolgers wachten.”

take down
the paywall
steun ons nu!