Het Amerikaanse ministerie van Financiën heeft laten weten dat het een aantal bedrijven en individuen op de zwarte lijst zet omdat ze banden hebben met het Iraanse ministerie van Defensie of de Revolutionaire Garde. Onder meer bedrijven in Hongkong, Zwitserland en Maleisië staan op de lijst, maar ook de Nationale Iraanse Tankercompagnie, die volgens de VS gestuurd wordt door de Iraanse regering.

“Iran staat onder zware, multilaterale druk, en we zullen die druk blijven opvoeren zolang het land blijft weigeren om aan de gefundeerde vragen van de internationale gemeenschap over het nucleaire programma tegemoet te komen”, zei David Cohen, de Amerikaanse onderminister voor Terrorisme en Financiële Inlichtingen.

“De actie van vrijdag is de volgende stap op dat pad. We richten de pijlen op het Iraanse nucleaire programma en de ontwikkeling van ballistische raketten, en op het gebruik van bedrijven om olie te verkopen en te vervoeren.”

Risico

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken spreekt van een tweesporenbeleid, waarbij de sancties worden opgevoerd en tegelijk een diplomatieke oplossing wordt gezocht. Maar waarnemers wijzen op de risico’s van de escalatie.

“De vraag is hoeveel escalatie getolereerd kan worden vooraleer het hele diplomatieke proces in duigen valt”, zegt Trita Parsi, voorzitter van de National Iranian American Council (NIAC) en auteur van verschillende boeken over de Amerikaans-Iraanse diplomatie.

Niet alleen de sancties worden steeds harder. De VS bouwt ook zijn militaire aanwezigheid in de Golfregio flink op. Verschillende Amerikaanse krantenartikels hebben het over miniduikboten, geavanceerde F-22-stealthvliegtuigen en een omgebouwd transportschip dat als basis voor helikopters en special forces kan dienen.

Iran van zijn kant hield drie dagen lang militaire oefeningen om te demonstreren hoe raketten Amerikaanse bases in de regio en Israëlische doelwitten kunnen bereiken.

Politiek gevoelig

“De regering-Obama zou natuurlijk blij zijn met succes in de onderhandelingen, maar heeft ook ingecalculeerd – misschien ten onrechte – dat het politiek te schadelijk zou zijn op het thuisfront om de noodzakelijke toegevingen te doen aan de onderhandelingstafel”, zegt Paul Pillar, voormalig analist voor de CIA in het Midden-Oosten, die nu lesgeeft aan de Georgetown University.

Daardoor hebben de onderhandelingen een impasse bereikt, maar geen van de partijen wil ze afblazen uit vrees voor een oorlog die niemand wil. Pro-Israëlische haviken hebben de gesprekken wel al dood verklaard. Ze breken een lans voor steeds hardere sancties.

Mark Dubowitz, directeur van de Foundation for the Defense of Democracies bijvoorbeeld, riep de regering op om “de economische oorlogvoering aan te zwengelen” door alle buitenlandse bedrijven op de zwarte lijst te zetten die zaken doen met de Iraanse energiesector, centrale bank, auto-industrie en telecomsector.

“En als dat niet volstaat om Khamenei tot een akkoord te brengen, dan moet de president het land verenigen om verder te kijken dan sancties en ons voor te bereiden op militaire aanvallen van het Iraanse nucleaire programma”, schrijft hij op Foreignpolicy.com.

Ook Michael Singh, een voormalig medewerker van George Bush die nu bij het Washington Institute for Near East Policy werkt, pleit in de Washington Post voor meer druk op alle fronten. Hij heeft lof voor de militaire opbouw in de Golf, maar benadrukt dat de regering “meer serieuze verklaringen moet afleggen over de bereidheid van de VS om geweld te gebruiken”.