Patricia Kollie zou op school moeten zitten, maar ze zit thuis, in Gbarnga. Ze maalt cassavebladeren met een vijzel. Ze is 21, maar ze kon door de burgeroorlog niet schoolgaan, en daarom ging ze daarna alsnog. Tot vorige maand, want toen werd ze naar huis gestuurd omdat ze zwanger was. Maar pas nadat ze haar schoolgeld voor het hele jaar had betaald. Volgens de statuten van de Lutherse privéschool mogen zwangere meisjes pas na de bevalling weer naar school. De Liberiaanse wet zegt er niets over.

Hoeksteen

Het onderwijs aan meisjes zou een van de hoekstenen worden van ontwikkeling in het land, beloofde president Ellen Johson Sirleaf in 2006. Haar regering kondigde gratis en verplicht basisonderwijs af. Met succes: de instroom in het basisonderwijs groeide tot 50 procent. Maar de kwaliteit laat vaak nog te wensen over, doordat de klassen veel te klein zijn en er een tekort is aan geschoolde leerkrachten.

Voor meisjes zijn er nog extra obstakels, vooral op het platteland. In april werden meer dan honderd meisjes in het Mahdistrict, in Noord-Liberia, van school gehaald omdat ze zich moesten voorbereiden op het huwelijksleven en besneden moesten worden. De autoriteiten hebben toen de hele school gesloten en de leerkrachten overgeplaatst.

De problemen zijn echter maatschappijbreed. Volgens de Britse organisatie Save the Children krijgt een op de drie Liberiaanse meisjes een kind voor haar twintigste. Dat is een van de hoogste percentages tienerzwangerschappen ter wereld. Te vaak heeft dat te maken met verkrachting. Dat is de misdaad die in het land het vaakst wordt gerapporteerd, zegt de organisatie Defence for Children International, en slachtoffers zijn meestal tussen de tien en veertien jaar oud.

Betaalde seks

Kollie is niet verkracht, maar haar situatie is wel exemplarisch voor de situatie waar veel van haar leeftijdsgenoten zich in bevinden. Ze had seks met een man in ruil voor financiële ondersteuning. “De man die me zwanger maakte, hielp me alleen maar”, zei ze. Ze kon er de bijdrage voor de privéschool mee betalen, zo’n 7000 Liberiaanse dollar (74 euro). Maar als gevolg daarvan kan ze nu, ironisch genoeg, niet meer naar school.

Volgens Save the Children heeft maar liefst vier van de vijf Liberiaanse meisjes seks in ruil voor geld om daarmee de schoolbijdrage te kunnen betalen. Zelfs op universiteiten is transactionele seks of “seks voor cijfers” een groot probleem, bleek uit onderzoek van Action Aid Liberia vorig jaar op drie universiteiten in Monrovia.

“Armoede in Liberia is een chronisch, diepgeworteld probleem waar de meeste gezinnen mee kampen”, zegt Tovian Estella Nelson, oprichter van de Liberia Women Media Action Committee. “Armoede stelt meisjes bloot aan seksueel geweld en andere risico’s, zelfs op scholen. Er is een wet op meisjesonderwijs, maar geen mechanisme om het goed uit te voeren en in de gaten te houden. Totdat beleidsmakers iets doen aan de interactie tussen armoede en meisjesonderwijs, zullen veel meisjes zoals Patricia zich blijven wenden tot ongewenste en onveilige seks, alleen om te overleven.”