Een groene job voor slaven die bevrijd worden
Rio+20 -

Een groene job voor slaven die bevrijd worden

donderdag 14 juni 2012 03:18
Spread the love

Sinds 1888 is slavernij verboden in Brazilië. Bijna 125 jaar later zijn er volgens schattingen nog steeds 25.000 tot 40.000 mensen die in arbeidsomstandigheden werken die vergeleken kunnen worden met slavernij. Dit gebeurt meestal in de rurale gebieden op grote boerderijen. Ook bij de illegale ontginning van het regenwoud werken vaak mensen in gedwongen omstandigheden. De Braziliaanse overheid probeert deze praktijken aan te pakken door illegale ontbossing op te sporen en de arbeiders die bevrijd worden een alternatief aan te bieden. Een project van de ILO (Internationale Arbeidsorganisatie), dat ook gesteund wordt door de Vlaamse overheid, moet er voor zorgen dat deze mensen een ‘groene job’ aangeboden krijgen.

Natanael Pereira Laurentino, een twintigjarige werkloze uit de staat Maranhao in het Noorden van Brazilië was het beu om op kosten van zijn vader te leven. Daarom ging hij in op een reclamespotje op de radio voor een job in de naburige staat Piaui. Hoewel hij hoopte op een waardige job begonnen de problemen van bij zijn aankomst. Om te beginnen was de plek meer dan 100km van de dichtst bijgelegen stad. Bij aankomst werd onmiddellijk zijn werkvergunning afgenomen. Hij moest aan het werk met een kettingzaag om beboste gronden vrij te maken voor landbouw zonder enige vorm van bescherming. Na twee maanden werken zonder betaald te worden besliste hij te stoppen met werken en zijn loon te eisen. De tussenpersonen die hem aangeworven had (die “gato” of kat worden genoemd, wegens hun slinkse en sluwe manier van opereren) zou hem betalen, maar dat is nooit gebeurd.

Het verhaal van Natanael Pereira Laurentino is slechts één voorbeeld van de vele die er zijn. Het staat opgetekend in de rapporten van de ILO, is. In deze rapporten staan ook de abeids- en levensomstandigheden van deze gedwongen werknemers beschreven. Op de foto’s kan je een beeld krijgen van de mensonwaardige omstandigheden waarin zij moeten leven. De ILO ondersteunt het beleid van de Braziliaanse overheid om slavernij aan te pakken. Brazilië gebruikt een zeer brede definitie van ‘slavernij’, alle vormen van onwaardige en gedwongen jobs vallen er onder. Peter Poschen, directeur van het Groene Jobs programma van de ILO, geeft aan dat deze praktijk het meest voor komt in het arme noorden van Brazilië. Deze mensen worden een job in het Amazone-gebied beloofd. Vaak worden ze afhankelijk gemaakt van de ‘gatos’ (tussenpersonen) omdat ze een grote schuld oplopen voor transportkosten, onderdak en voeding.

Om de slavenarbeid aan te pakken stuurt de Braziliaanse overheid gewapende brigades op pad om deze mensen uit hun hachelijke situatie bevrijden. Deze teams bestaan uit speciaal opgeleide inspecteurs samen met politiemensen. In de periode van 2008 tot 2011 konden de inspectieteams 559 operaties uitvoeren en 13.048 mensen bevrijden van slavernij. Bevrijden uit slavernij is één zaak. Maar, wat als deze mensen vervolgens geen alternatief hebben, en gewoon terugvallen in werkloosheid en miserie? Daarom werden het programma’s opgezet om er voor te zorgen dat gedwongen werknemers die bevrijd worden een groene job aangeboden krijgen.

Peter Poschen wijst op drie sectoren waar de link gelegd wordt met meer milieuvriendelijke jobs. De eerste sector is de productie van houtskool voor de staalindustrie. Het gaat om industriële processen van staalproductie o.a. voor de auto-industrie die houtskool gebruiken in plaats van cokes. In dit proces komen er minder broeikasgassen, maar de houtskool wordt vaak niet op duurzame wijze geproduceerd. Niet duurzaam voor het milieu (via ontbossing) maar ook niet duurzaam op sociaal vlak door de inzet van slaven (gedwongen werknemers). ILO werkt met de staalfabrikanten en met sommige klanten (bv. FIAT in Brazilië) om hen te dwingen om op duurzame wijze staal te produceren. Een tweede sector is de bosbouwsector waar de overheid duurzaam beheer wil invoeren in de openbare concessies voor bosbouw. De Braziliaanse overheid heeft ook sociale bepalingen opgenomen om gedwongen arbeid te vermijden. Maar, veel concessie-uitbaters slagen er nog altijd niet in om de normen te respecteren. Een derde sector is de productie van biobrandstoffen. De overheid wil plantages van palmolie invoeren op verwaarloosde landbouwgebieden om kleine producenten economische ontwikkelingskansen te geven. Volgens Peter Poschen van de ILO is dit in Brazilië mogelijk zonder de voedselproductie in gevaar te brengen. Dit komt door de gigantische schaal van het land. Het komt er wel op aan om dit op een sociaal duurzame manier te doen en er absoluut voor te zorgen dat de ontbossing van het Amazonegebied niet verder gestimuleerd wordt. Hij wijst er op dat het Amazonegebied vooral onder druk staat van de vlees- en soja-industrie en veel minder van de productie van biobrandstoffen.

Het is duidelijk dat dit geen strategie is zonder risico. Het zal niet evident zijn voor de Braziliaanse regering en zijn partners om deze doelstellingen inzake sociale ontwikkeling die ook het milieu beschermt effectief te realiseren. Het doel is dat lotgenoten van Natanael Pereira Laurentino die vandaag nog gevangen zitten in gedwongen jobs een waardige job krijgen, en liefst een groene die bijdraagt aan de bescherming van de natuurlijke rijkdommen van zijn prachtige land.

Bert De Wel
Adviseur Studiedienst ACV

Van 11 juni tot 20 juni ’12 volgt Bert voor het ACV de Conferentie van de Verenigde Naties in Rio de Janeiro als lid van de officiële Belgische delegatie en de IVV-delegatie.

Meer info vind je op de website van het IVV: http://www.ituc-csi.org/rio-20.html 
Het ACV heeft zich ook aangesloten bij de Belgische coalitie Rio +20. Dit platform verenigt de vakbonden, de Noord-Zuidbeweging, de leefmilieu NGO’s, de jeugdraden, de sociale economie organisaties, de vrouwenorganisaties en de platformen voor duurzame ontwikkeling. Zij vragen België, Europa en de leiders van de hele wereld om van de top van Rio +20 dé top te maken waarop beslist werd om te kiezen voor een ander ontwikkelingsmodel, dat gaat in de richting van een duurzame wereld. De platformtekst kan je vinden op: http://www.11.be/component/docman/doc_download/1146-standpunt-belgische-
Zie ook de verklaring van de SERV-voorzitter naar aanleiding van Rio+20: http://www.serv.be/serv/nieuws/serv-voorzitter-steunt-rio20-voor-duurzame-toekomst 
 

take down
the paywall
steun ons nu!