“De jeugd is de toekomst. Niets is minder waar in een land zoals Italië, maar de jongeren krijgen er gewoon geen kans”, vertelt Kenny De Baerdemaecker (28). Hij woont ondertussen drie jaar in Italië. Hij is politicoloog en journalist van opleiding, en volgt de politiek op de voet. “Italië is een land dat zijn eigen kwaliteiten niet erkent.”

Trieste cijfers

De meest recente cijfers van het Italiaanse Instituut voor de Statistiek (Istat) schetsen een weinig optimistisch beeld van de werkgelegenheid bij jongeren tussen 15 en 24 jaar. In maart was maar liefst 35 procent werkloos, een stijging van meer dan 7 procent in vergelijking met vorig jaar. In Zuid-Italië zat bijna de helft van de 15- tot 24-jarigen zonder werk. De cijfers houden geen rekening met studenten.

De werkloosheid binnen de hele actieve bevolking (15 tot 64 jaar) bedraagt ‘slechts’ 9,8 procent. Het verschil met de 35 procent bij de jongeren is dus enorm.

Tijdelijke contracten

Het in Italië erg bekende artikel 18 maakt het voor bedrijven zo goed als onmogelijk en enorm duur om – oudere – werknemers met een vast contract te ontslaan. Werkgevers kiezen er bijgevolg voor om jongeren enkel tijdelijke contracten aan te bieden, soms op dagbasis.

“Mijn vriend Luca is psycholoog en heeft twee universitaire diploma’s. Hij werkt al jaren met een tijdelijk contract in een winkel en bij McDonald’s”, vertelt De Baerdemaecker. Jongeren hebben door de tijdelijke contracten weinig werkzekerheid. Op lange termijn dreigt de jeugdwerkloosheid op die manier een hele generatie op te slokken.

Hervormingen van de arbeidsmarkt stuiten altijd op enorm veel protest. Premier Mario Monti wilde onlangs artikel 18 aanpassen, maar moest van zijn plannen afstappen.

Studeren is tijdverlies

De lage jobkansen voor jongeren hebben ook geleid tot een steeds meer dalende motivatie om voort te studeren. “In dit land vindt de huidige generatie voortstuderen vaak tijdverlies en geldverspilling”, zegt De Baerdemaecker. “De jongeren zijn vijf tot zeven jaar bezig met hun studie en nadien vinden ze niet eens behoorlijk werk.”

Vele moeders hebben al lang de ambitie opgegeven dat hun dochters een universitair diploma zouden halen. Zij hopen vooral dat hun oogappel het schopt tot velina: een halfnaakte showgirl in een Italiaanse televisieshow. Die meisjes hebben in het verleden vaak een mooie carrière uitgebouwd, al dan niet op de schoot van een parlementariër.

“Maria Carfagna is begonnen als velina in een programma op een van Berlusconi’s zenders, en schopte het tot minister van Gelijke Kansen in de laatste regering-Berlusconi”, zegt De Baerdemaecker.

Braindrain

De jongeren die toch afstuderen, kijken vaak richting het buitenland, zeker wanneer ze een tweede taal beheersen. De kennisvlucht uit Italië is de laatste jaren sterk toegenomen. Vooral dokters, advocaten en leerkrachten gaan op zoek naar kansen in het buitenland. Volgens het nieuwsmagazine 360 hebben de afgelopen tien jaar meer dan 10 miljoen Italianen hun vaderland verlaten.

De Baerdemaecker heeft er na drie jaar alvast ook genoeg van. “Ik zal blij zijn wanneer ik dit hoofdstuk kan afsluiten en andere oorden kan opzoeken”, zegt hij. “Ik wil niet dat mijn kinderen later in dit land moeten opgroeien.”

Toekomst

“Een van de strijdpunten van Monti was meer kansen voor de jeugd. Daar is nog steeds niet veel van te merken”, zegt De Baerdemaecker. Dat heeft volgens hem echter ook veel te maken met de ‘puinhoop’ die de vroegere linkse regeringen en de regering-Berlusconi hebben achtergelaten.

“Voorlopig ontbreekt het Italië nog aan concrete maatregelen om daadwerkelijk iets aan de jeugdwerkloosheid te veranderen”, vertelt De Baerdemaecker. “Er is bijvoorbeeld nog altijd geen opleiding voor nieuwe leerkrachten georganiseerd. Een schoolverlater heeft op die manier nog minder jobkansen.” Er zijn al pogingen ondernomen, maar voorlopig zonder noemenswaardige resultaten.

De Baerdemaecker is echter niet vernietigend voor Mario Monti. “Je kan het niet eens zijn met zijn beleid, maar de man heeft wel enig fatsoen teruggebracht in de Italiaanse politiek. Ministers zitten in zijn regering vanwege hun verdiensten”, verklaart hij. “Een kleine stukje meritocratie in een land waar vriendjespolitiek nog welig tiert.”

© 2012 – StampMedia