Etienne Vermeersch of de geleerde onwetendheid

zaterdag 2 juni 2012 10:50
Spread the love

Hoe dubieus is het georakel van de filosoof? Waar gaat hij zijn boekje te buiten? Wat is zijn blinde vlek? Lang geleden al beschreven, nu nog steeds actueel:

De geleerde onwetendheid

Commentaar bij de standpunten
van Etienne Vermeersch over de hoofddoek

door Eric Hulsens
28 september 2010

Inhoud:

Woord vooraf

1. Imam
2. Geweld(dad)ig modern
3. Koloniale mentaliteit
4. Catastrofe
5. Pacificatie
6. Embedded feminism

Woord vooraf

Op 25 september zond Actua-tv een hoorzitting uit van de onderwijscommissie van het Vlaamse Parlement, waarin de filosoof  Etienne Vermeersch zijn visie op de hoofddoekenkwestie kwam toelichten. Wat hij zei, lag in het verlengde van zijn essay over het onderwerp dat eerder dit jaar verscheen, en dat hij verspreidde naar parlementariërs en de media: http://www.etiennevermeersch.be/artikels/godsdienst-religie/de-islam-en-de-hoofddoek-belgi%C3%AB-een-bredere-benadering .

Als vrijzinnige heb ik het nogal moeilijk met de vorm die de vrijzinnigheid aanneemt bij Etienne Vermeersch. Het eerste wat mij voortdurend stoort, is de inmenging die hij zich veroorlooft in islamitische aangelegenheden, een bemoeizucht die hij als model meegeeft aan de politici. Hij ondergraaft daarmee de grondwettelijk vastgelegde vrijheid van godsdienst.  Dat doet hij ook door te stellen dat islamitische ouders hun kinderen niet met een hoofddoek naar de basisschool mogen sturen. Tijdens de hoorzitting trok hij dit principe door naar het katholicisme door zich tegen de kinderdoop te keren. Pas als ze min of meer volwassen zijn, zouden jonge mensen met hoofddoek of doopsel geconfronteerd moeten worden, en dan zelf moeten beslissen of ze voor of tegen zijn. 

Dat is een verbazingwekkende visie. Het is alsof je in de muzikale opvoeding de muziek zou laten rusten tot iemand volwassen is, om dan te vragen: wil je een instrument leren bespelen? Vrije keuze, maar dan ben je al erg laat om het op muzikaal gebied nog tot iets te brengen. De normale gang van zaken is dat ouders hun kinderen van kleins af aan bekend maken met de waarden en praktijken die ze belangrijk vinden, en dat kinderen zich daar later eventueel van afkeren. Kinderen leren zingen, tokkelen, trommelen… en gaan naar de muziekschool. Later blijkt dan wel of ze in die richting verder willen. Dat geldt ook voor de levensbeschouwelijke opvoeding. Ouders geven ideeën over ethiek, kleding, sekserollen, wellevendheid, geloof … door aan hun kinderen van als die nog heel klein zijn, en dat is hun volle recht. Maar dat recht erkent Vermeersch niet.

Wat mij als vrijzinnige ook stoort, is de invulling(en) die de filosoof geeft aan het begrip secularisatie. Het is iets anders in de staatsfilosofie dan in de sociologie, en in de geschiedenis is het een vaak agressief gerealiseerd gegeven. De gewelddadigheid en de ontsporingen van de secularisatie moet je onder ogen zien om de golven van re-islamisering en hun soms gewelddadige varianten te begrijpen. En het principe van de seculiere staat, die zich neutraal opstelt tegenover de levensbeschouwingen, maakt het onmogelijk te pleiten tegen het holistische van de godsdienst, zoals Vermeersch doet. Als mensen vinden dat de godsdienst heel hun leven doortrekt en vormgeeft, is het hun goed recht daarnaar te leven. Godsdienst reduceren tot een privé-activiteit , zoals Vermeersch voorstaat, doet de rechten van de gelovigen tekort.

De expertise van Etienne Vermeersch vind ik twijfelachtig en de manier waarop hij de zaken kadert, vind ik heel be

take down
the paywall
steun ons nu!