“De Egyptenaren zijn extatisch over de eerste echt vrije presidentsverkiezing”, zegt politiek analist Mohammed Seif al-Dawla. “Maar de resultaten, die de kiezer de keuze laten tussen de kandidaat van de Moslimbroederschap en een ambtenaar uit het tijdperk-Moebarak, hebben iedereen verrast.”
Maandag kondigde de Egyptische verkiezingscommissie officieel aan dat Morsi, de kandidaat van de Moslimbroederschap, het in de volgende ronde zou opnemen tegen Shafiq op 16 en 17 juni. Uit de tellingen bleek dat Morsi net geen 25 procent van de stemmen had gehaald, en Shafiq op 23,66 uitkwam.
De linkse kandidaat Hamdeen Sabbahi haalde verrassend een derde plaats met 20,72 procent, maar valt uit de race. Opvalland was ook dat de gematigde islamist Abdel-Moneim Abul-Fotouh en Amr Moussa, de twee gedoodverfde winnaars volgens de opiniepeilingen, pas op de vierde en vijfde plaats kwamen.
Broederschap
“Ondanks de late start van Morsi’s campagne en recente tegenslagen voor de populariteit van de Broederschap heeft de groep opnieuw bewezen goed te zijn in het promoten van een kandidaten op korte termijn”, zegt de linkse politieke analist Abdel-Halim Kandil. Hij wijst er wel op dat tijdens de presidentsverkiezingen nog 16 miljoen Egyptenaren op kandidaten van de broederschap hadden gestemd, terwijl nu mar 5,7 miljoen kiezers de presidentskandidaat van de broederschap verkoezen;. “Dat lijkt erop te wijzen dat recente politieke misstappen van de broederschap de steun bij de kiezer hebben doen afkalven”, zegt hij.
De broederschap krijgt veel kritiek omdat ze een zwakke beurt zou maken in het parlement, waar ze vijf maand geleden bijna de helft van de zetels won. Dat er nog geen grondwettelijke vergadering is, wordt ze ook kwalijk genomen.
Tandem
De aanhangers van de Broederschap zijn alvast blij met de overwinning van Morsi. “De Broederschap doet niet mee aan de presidentsverkiezing om het politieke leven in Egypte te monopoliseren”, zegt de 35-jarige advocaat Sameh Ridda. “Ze doen wel mee om hun programma van nationale heropleving te realiseren en de doelstellingen van de revolutie te halen door sociale rechtvaardigheid, nationale waardigheid en economische activiteit te garanderen.
Volgens Ridda kan de tandem van president en een sterke parlementaire aanwezigheid “de realisatie van het programma mogelijk maken zonder alle politieke geworstel dat de besluitvorming normaal hindert.”
Shafiq
De grootste verrassing tijdens de verkiezingen was misschien wel de verkiezing van Shafiq, lang de minister van Civiele Luchtvaart onder Moebarak en eerste minister tijdens de demonstraties op het Tahrirplein. “Ondanks zijn associaties met het regime-Moebarak hebben veel Egyptenaren voor Shafiq gekozen omdat hij vrij over zijn politieke doelstellingen sprak en geen opportunistische allianties sloot met politieke rivalen”, zegt een van zijn aanhangers, Hazem Ayoub. “De prioriteiten in zijn programma sluiten perfect aan bij de eisen van veel Egyptenaren: het herstellen van de veiligheid in het land, de reactivering van de lokale productie, en sterke regulering van de lokale markt om inflatie af te wenden.”
Bovendien, zegt Ayoub, staat Shafiq voor een civiele, seculiere staat. “Zijn critici schilderen hem af als een overblijfsel van het regime, maar dat regime kan nooit terugkeren”, zegt hij.
Bittere keuze
Linksen en liberalen in Egypte kijken nu aan tegen een bittere keuze, zegt Amr Hashem Rabie, politiek analist aan het Al-Ahram Centrum voor Politieke en Strategische Studies. “Ze kunnen kiezen voor wat een terugkeer lijkt naar het regime-Moebarak, of voor een politieke kracht die later misschien zelf moeilijk afstand zal kunnen doen van de macht.”
Ridda, de aanhanger van de Broederschap, ziet daar helemaal geen moeilijke keuze in. “Het is kiezen tussen de kandidaat van de revolutie, Mursi, en de kandidaat van het verdreven regime”, zegt hij. “Ik heb er vertrouwen in dat de Egyptenaren voor de eerste zullen stemmen, en de Broederschap eindelijk vier jaar zullen geven waarin ze kan bewijzen dat ze in staat is om de zaken in dit land te beheren.”