De sociaal-economische positie van vrouwen en mannen is erg ongelijk: vrouwen hebben gemiddeld een lager loon en inkomen, vinden minder makkelijk werk, hebben vaker een onzeker contract (deeltijds, tijdelijk), genieten beperktere sociale bescherming via werkloosheidsuitkeringen en pensioenen … Daarom raken de besparingsmaatregelen vrouwen meer.
Dat zal nog sterker het geval zijn nu de regering-Di Rupo het principe van de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen, dat al bij de regeringsvorming werd afgesproken, vanaf 1 november 2012 in werking laat treden.
Hoewel de hervorming als een complexe operatie wordt voorgesteld, is de logica die erachter schuil gaat, heel eenvoudig: hoe langer iemand werkt, hoe langer de werkloosheidsuitkering intact blijft. Omgekeerd wordt wie weinig jaren werkte sneller afgestraft. In het totaal zal bijna de helft van de werklozen door de hervorming getroffen worden.
De gevolgen zullen direct voelbaar zijn voor verschillende categorieën van werklozen. Dat geldt in het bijzonder voor de groep van samenwonenden, waarvan vrouwen de meerderheid uitmaken. Concreet gaat het om een vermindering van 12 procent voor gezinshoofden en 17,5 procent voor alleenstaanden. De samenwonenden worden het hardst getroffen: hun uitkeringen zakken met maar liefst 41,5 procent tot 484 euro per maand.
Vrouwen zijn oververtegenwoordigd in de langdurige werkloosheid en het statuut van samenwonende. (Eén werkloze vrouw op de twee is samenwonende tegenover één werkloze man op de drie). Vrouwen zullen dus veel sneller terugvallen op de laagste werkloosheidsuitkeringen, namelijk dat forfait van 484 euro per maand voor een samenwonende.
Meer nog, voor de laatste periodes van de werkloosheid waarin enkel nog een forfait genoten wordt, telt alleen dit forfait en niet het laatste loon voor de berekening van het pensioen. Binnen een context van structurele inkomensongelijkheid tussen vrouwen en mannen is de impact van deze maatregel niet te onderschatten. 60 procent van de vrouwen moet het vandaag al rooien met een pensioen kleiner dan 1.000 euro (tegenover 30 procent van de mannen).
Tel daarbij ook nog de activeringsmaatregelen die het weigeren van een gepaste betrekking beperken. Een job mag niet meer geweigerd worden binnen een straal van 60 km en alleen maar als de verplaatsingstijd meer dan 4 uur bedraagt en de totale uithuizigheid meer dan 12 uur.
Vrouwen betalen een zware bijdrage aan de crisis. Daarom vroegen op 8 maart 18 Nederlandstalige en Franstalige vrouwenorganisaties samen met twee vakbonden een onderhoud met Joëlle Milquet (CDH), federaal minister voor Gelijke Kansen.
Ze pleitten voor een genderaudit van de besparingsmaatregelen door een toepassing van de wet op de gendermainstreaming van 12 januari 2007. Deze wet bepaalt dat nieuwe maatregelen en wetten geanalyseerd moeten worden op hun verschillende impact op vrouwen en mannen om zo discriminatie uit te sluiten.
Twee maanden later wachten de vrouwenorganisaties nog altijd op een onderhoud. De nieuwe besparingsmaatregelen in de werkloosheid tonen nogmaals de hoogdringendheid hiervan aan. Zo niet dreigen de meest kwetsbare vrouwen de hoogste prijs te betalen.
Sofie De Graeve
Sofie De Graeve is woordvoerster van het Vrouwen Overleg Komitee (VOK).
