De brug: scheiding en verbinding
De documentaire van Fabio Wuytack begint met de beelden van een omhooggaande ophaalbrug, ‘ergens’ in Vlaanderen. De beelden van die opgaande beweging laten je aanvankelijk met vragen achter. Wat betekent dit? Tot de gesprekken je duidelijk maken waar dit over gaat. Een brug als dubbel symbool van scheiding en verbinding of hoe armoede in Vlaanderen een verborgen probleem blijft.
We weten wel vaag dat die ‘andere kant’ bestaat, maar we staan er niet bij stil en voelen niet de behoefte om eens ‘over te steken’. Zoveel veiliger is het immers om te doen alsof het probleem niet bestaat, laat staan dat we er zelf iets mee zouden te maken hebben.
Authenticiteit
Geen diepgaande analyses in deze documentaire, geen belerende praatjes van experts en sociale diensten, maar de gewone verhalen van mensen, die ons verbazen met hoe goed zij zelf weten waar de problemen zitten, terwijl we ietwat beschaamd moeten toegeven dat onze onterechte verbazing slechts een uiting is van onze vooroordelen. Zijn armen immers niet gevangen in een vicieuze cirkel van onwetendheid? Dat denken we toch zo graag.
Niets is minder waar. Danny, Patricia, Caro, Heidi, Lieve en Céline vertellen in hun eigen woorden hun verhaal. Zij weten wat armoede is. Daarbij zijn het dikwijls de schijnbaar onbelangrijke details die je tot nadenken stemmen. Het verhaal van de gitaar van Danny bijvoorbeeld (nee, ik zeg niet meer, dat zie je wel in de documentaire) of hoe en waarom Caro in de psychiatrie belandt net wanneer ze eindelijk een ‘warm nest’ vindt.
Het zijn stuk voor stuk authentieke verhalen die geen enkel mens met een normaal vermogen tot empathie onberoerd kunnen laten.
Respect en waardigheid
Wij, de ‘buitenwereld’, de sociale diensten, we weten het natuurlijk zoveel beter. De oplossingen liggen toch voor de hand, nietwaar. Ik ga hier niet beweren dat degelijke schoolse begeleiding, een stabiele gezinssituatie en dergelijke niet belangrijk zouden zijn, dat zijn ze wel. We moeten echter toegeven dat we het eigenlijk zelf niet zo goed weten.
Wie weet het dan wel? De betrokkenen zelf natuurlijk. De mensen die in deze documentaire worden geïnterviewd, tonen vooral één ding aan: ze willen respect en waardigheid. ‘The Missing Link’ van de titel verwijst naar die kloof van onbegrip en tegelijkertijd naar de vzw De Link waar zij een opleiding hebben gevolgd als ‘ervaringsdeskundige’. De Link is tevens coördinator van het Europese project The Missing Link.
De term is typisch jargon van de sociale sector, maar in dit geval blijkt de vlag de lading te dekken. Deze mensen weten waar armoede over gaat en zijn dan ook goed geplaatst om andere slachtoffers aan te spreken en te helpen.
De Link
Vlaanderen is nog steeds één van de welvarendste regio’s van Europa (en de wereld). Onze diensten, zeker de sociale diensten, behoren ondanks alle kritiek die men er terecht op kan hebben tot de meest performante ter wereld. Ironisch genoeg is het onder andere daarom dat zo weinig Vlamingen begrip tonen voor zij die nog steeds in armoede leven.
Waarom er nog steeds armoede is en hoe een mogelijke uitweg eruit kan zien, daar leer je met deze documentaire iets bij. Alleen al daarom is deze reportage meer dan de moeite waard.
Wat vzw De Link met deze mensen doet, kan je op haar website vinden. Deze documentaire is in ieder geval een zeer degelijke introductie tot haar werk. Niets spectaculairs, gewoon degelijk, zoals het hoort. Over de andere producties van regisseur Fabio Wuytack vind je eveneens meer informatie op zijn website.
‘The Missing Link’, regisseur Fabio Wuytack, 43′. Ondertitels English, Français, Deutsch, Italiano, Castellano, Português, Bulgarski
De video is te verkrijgen bij info@de-link.net voor 15 euro + verzendingskosten.