David Cronin had al een lange en succesvolle carrière achter de rug als journalist bij onder meer ‘The Guardian‘ en ‘Wall Street Journal Europe‘ toen hij besefte dat hij niet langer als zogenaamde ‘objectieve’ verslaggever kon werken. Hij noemt zich nu een ‘campaigning journalist‘ en ziet het als zijn taak om machtsmisbruik aan te klagen.

Cronin werkt voor ‘The Electronic Intifada’, een website die nieuws brengt over Israël en de bezette Palestijnse Gebieden. Daarnaast is hij de auteur van het boek ‘Europe’s Alliance with Israel – Aiding the Occupation’, waarin hij aantoont hoe de Europese Unie mee verantwoordelijk is voor de instandhouding van de Israëlische bezettingspolitiek.

Tijdens de inleiding sprak hij onder andere over het bedrijf OIP dat in Oudenaarde gevestigd is. Sinds 2003 is dit een dochterbedrijf van het Israëlische ELBIT en maakt het in die hoedanigheid vuurgeleidingssystemen, nachtkijkers en vizieren, die op hun beurt geïnstalleerd worden op militair materieel.

Tijdens de Israëlische aanval ‘Operation Cast Lead‘ tegen Gaza in 2008-2009 werden drones gebruikt die onder andere in Oudenaarde werden vervaardigd. Ook verschillende elementen van de beveiligingsuitrusting in de apartheidsmuur die door de bezette Westelijke Jordaanoever loopt, werden door OIP gemaakt.

Andere voorbeelden die Cronin gaf van de Belgische medeplichtigheid in de bezetting van Palestina, zijn het Kortrijkse bedrijf Barco dat beeldschermen produceert voor Israëlische gevechtsvliegtuigen en de Antwerpse diamantsector die Israëlische diamanten invoert.

Volgens de econoom Shir Hever gaat er van de opbrengst van de Israëlische diamanthandel jaarlijks één miljard dollar naar de bezettingsindustrie. David Cronin eindigde zijn betoog – zoals ook de film – met een positieve noot. Hij gelooft sterk in ‘the power of the people’ en vraagt iedereen zich te informeren om ook anderen te kunnen overtuigen onrecht aan te klagen.

Dit idee komt ook sterk in de film naar boven. Iedereen is betrokken en onrechtvaardigheid – waar ook ter wereld – gaat iedereen aan. De twee filmmakers Ana Nogueira en Eron Davidson zijn als respectievelijk blanke Zuid-Afrikaanse en Joodse Israëli zeer nauw betrokken bij de problematiek die ze belichten in hun documentaire ‘Roadmap to Apartheid’.

Nogueira werkte jarenlang als producer en presentatrice voor ‘Democracy Now!‘ en bracht verslag uit over de Tweede Intifada. Davidson was een media-activist en maakte video’s voor gemeenschapsprojecten. Ze kwamen elkaar tegen, voelden zich verplicht om iets te maken over de ongelijkheid in hun geboortelanden en maakten daarom hun eerste film.

‘Roadmap to Apartheid‘ (2012) is doorspekt met quotes van voormalige Zuid-Afrikaanse en Israëlische beleidsmakers, getuigenissen van getroffen burgers, historische beelden en interviews met interessante figuren zoals de Palestijns-Amerikaanse journalist Ali Abunimah, dichter-verzetsstrijder Dennis Brutus, Sarit Michaeli van de Israëlische mensenrechtenorganisatie B’tselem en Eddie Makue van de Zuid-Afrikaanse Raad van Kerken.

Het eerste deel focust op Gaza en Westelijke Jordaanoever. Het bezettingssysteem wordt uit de doeken gedaan en vergeleken met het beleid van Zuid-Afrika ten tijde van de apartheid. Een Palestijnse man legt uit hoe moeilijk hij en zijn familie het hebben omdat Israël hun water steelt, waardoor zijn dochter een nierfalen heeft gehad. Tegelijkertijd kunnen de kinderen van de enkele kilometers verderop gelegen illegale Joodse kolonie Ariël genieten van de overvloed aan water in het overdekte zwembad.

Er worden ook beelden getoond die de schrijnende apartheidssituatie in de Palestijnse stad Hebron illustreren. Zo’n 160.000 Palestijnen worden geterroriseerd door enkele honderden illegale Joodse kolonisten en een meer dan 1.500-koppige Israëlische troepenmacht die deze laatsten moet beschermen. 

Honderden Palestijnse winkels werden gesloten, de hoofdstraat van Hebron is niet meer toegankelijk voor de Palestijnse inwoners van de stad en hun huizen worden ingenomen door de kolonisten. Een gelijkaardig scenario voltrekt zich in bezet Oost-Jeruzalem en in het gebied dat buiten de Groene Lijn (de bestandslijn van 1949) ligt, waar het tweede deel van de film over gaat. De Palestijnen worden op systematische wijze uit hun huizen gezet, waarna deze huizen ofwel worden ingenomen door Joodse Israëli’s ofwel worden vernietigd.

Bijna al deze situaties kennen parallelle beelden uit Zuid-Afrika. De Zuid-Afrikanen die geïnterviewd werden, bevestigden steevast de gelijkenissen met de apartheid die zij hebben gekend. Niets moet ons er nog van weerhouden om het Israëlische beleid ten opzichte van de Palestijnen ‘apartheid’ te noemen. Duidelijkere voorbeelden dan de Israëlische muur die Palestijnen van Palestijnen scheidt en de Israëlische aanval ‘Cast Lead’ op Gaza, zijn er niet.

Deze harde conclusie gaat in de film echter gepaard met de hoopvolle boodschap dat burgers zoals u en ik een einde kunnen maken aan apartheid. Wanneer de getroffen bevolking zich massaal verzet tegen de onderdrukkende macht en wanneer de internationale civil society hen hierin steunt door het regime te boycotten, dan is de enige mogelijke uitkomst het einde van de apartheid.

Momenteel zijn de zogenaamde BDS-bewegingen overal ter wereld aan het groeien. De paranoïde houding ten opzichte van deze beweging toont duidelijk dat de huidige Israëlische beleidsmakers onder de indruk zijn van deze globale, geweldloze acties.

Boycot-Divestment-Sanctions (BDS) is dé manier om zowel onze eigen regeringen als die van Israël onder druk te zetten. Afsluiten doe ik, net als de film met de woorden van de Zuid-Afrikaanse dichter-activist Don Mattera wanneer hij spreekt over vrede tussen de Joodse Israëli’s en de Palestijnen: “It is possible …, it is possible …”