Afghanistan, een land waar de bergtoppen bijna tot de hemel reiken. In dit onmetelijk uitgestrekt land liep de legendarische zijderoute. Maar Afghanistan is ook het land dat al decennialang geteisterd wordt door conflict en het strijdtoneel geworden is van de internationale gemeenschap en haar war on terror. Een land waar generaties met oorlog en armoede opgroeiden. Welke verwachtingen koesterten de jongeren?

Ouders

Ondanks de heikele toekomstperspectieven lijken Mina en Hasibullah opvallend positief gestemd over hun toekomst in Afghanistan. Zo wil Mina arts worden om mensen gratis te behandelen en richtte Hasibullah een eigen vzw op om jongeren aan goed onderwijs te helpen. Beiden hebben goede hoop op een beter Afghanistan.

Daarvoor moeten een aantal zaken nog wel veranderen, vinden ze. Mina zou bijvoorbeeld graag de denkwijze van Afghaanse ouders willen beïnvloeden. Ze volgt een cursus om radioprogramma’s te maken en ziet de media als een mogelijke manier om ideeën te veranderen.

“Onze ouders houden zich sterk vast aan tradities. Dit zorgt ervoor dat de jeugd niet de kans krijgt om zichzelf te ontwikkelen. Ik wil met goede ayats (verzen) en soera’s (hoofdstukken) uit de Koran de horizon van onze ouders verbreden, want vaak verwarren ze traditie met religie. Hierdoor hebben we onze eigen levens niet in de hand.”

Jongeren hebben ook weinig in de pap te brokken, vindt ze. “Ouderen luisteren nauwelijks naar jongeren. Dit moet veranderen, willen we dat ons vaderland vooruitgang boekt.”

Dikke portemonnee

Hasibullah vertelt dat er op het gebied van onderwijs zeker vooruitgang wordt geboekt. “Jongeren hebben kans op goed onderwijs. Er zijn veel privé-universiteiten die onderwijs aanbieden volgens westerse normen.” Maar komen deze jongeren ook aan een baan in een land met een hoge werkloosheidsgraad?

“Uiteraard moeten ze hun best doen om aan werk te komen. Zoals het er nu uitziet, moet je of contacten hebben of een dikke portemonnee wil je een hoge functie binnen een bedrijf bekleden. Dit werkt enerzijds ontmoedigend. Anderzijds word je gedreven om nog meer je best te doen.”

Buitenland lokt

Ondanks deze hoopvolle woorden zijn er veel jonge Afghanen die een toekomst in het buitenland voor ogen hebben. De makkelijkste manier om dit voor elkaar te krijgen, is door met iemand uit het buitenland te trouwen. Lukt het niet op deze manier, dan kiezen ze voor de duurste, moeilijkste en gevaarlijkste weg: via een mensensmokkelaar. Voor 20.000 dollar kun je naar het Westen gebracht worden.

Vaak weten deze jongeren niet wat ze te wachten staat. De smokkelroute gaat via Iran, Turkije, Griekenland en heeft België als eindbestemming. Ze worden vervoerd onder erbarmelijke omstandigheden. Onderweg komen sommigen te overlijden, anderen belanden in de gevangenis om vervolgens weer naar huis gestuurd te worden.

Rijke vader of contacten

Lonkt het buitenland ook voor Mina en Hasibullah? Beiden beantwoorden de vraag volmondig met ‘ja’, maar hun motieven verschillen. Zo wil Mina naar het buitenland om daar een studie te volgen, om met mensen te praten en om nieuwe ideeën op te doen die ze vervolgens kan meebrengen en toepassen in Afghanistan.

Hasibullah daarentegen wil echt weg uit Afghanistan. Eerst vertelt hij dat hij alleen naar het buitenland wil om daar een studie te volgen en daarna terug huiswaarts te keren, maar naarmate hij zich meer op zijn gemak voelt, uit hij zijn ongenoegen over de situatie voor jongeren in zijn thuisland.

“Er wordt simpelweg niet naar ons geluisterd. Heeft het dan nog zin om over hoop te praten? Je hebt jongens en meisjes die heel goed kunnen leren, maar ze krijgen hiertoe de kans niet omdat ze geen geld hebben. En na hun afstuderen is er maar weinig kans op een baan. Het is een uitzichtloze situatie. We leven in een maatschappij waar alleen mensen met een rijke vader of veel contacten kansen hebben. En dat is heel ontmoedigend”, zegt hij geïrriteerd.

Veiligheid

Mina begrijpt wel waarom er zo’n drang is naar het buitenland. “Al heb je hier baan, dan heb je nog geen goed salaris. Vaak investeren ouders in één kind dat kan studeren. Dat kind moet dan voor het hele gezin zorgen. De lonen hier liggen nu eenmaal niet zo hoog”. Bovendien speelt de kwestie van het kunnen leven in een veilige omgeving.

Mina: “Ik snap het perspectief van die ouders wel. Welke ouder wil niet dat zijn kind veilig is? Onze veiligheid is niet gegarandeerd. Elke dag verlaten we ons huis alsof het de laatste keer is”. ?

Initiatieven vanuit de overheid om jongeren te stimuleren zijn er niet en als ze er zijn, genieten ze weinig bekendheid. Particuliere projecten daarentegen zijn er genoeg. Zo heb je Gap e Jawan of de NGO Nai; het zijn organisaties gericht op jongeren om hen een stem te geven.

Nai stimuleert de mediavrijheid en geeft talentvolle jongeren de kans om hun vaardigheden te verbeteren op het gebied van multimedia. Ze kunnen cursussen volgen in het schrijven van weblogs, het maken van radio- en tv-programma’s en fotografie, met als uitzicht een baan bij een van de commerciële mediabedrijven.

Mina en Hasibullah volgen beiden een cursus bij dit project. Jawad Frotan, projectleider bij de organisatie, is van mening dat jongeren het bijzonder moeilijk hebben in een land als Afghanistan. “Toch moeten ze er zelf wat aan doen om de situatie te verbeteren. Zo ken ik afgestudeerde jongens die thuis zitten en geen moeite doen om een baan te zoeken. Werk komt echt niet naar je toe.”

Taliban

In een land waar het leven voor jongeren niet over rozen gaat, is het belangrijk een houvast te hebben. Voor de twee jongeren is geloven belangrijk. “Islam speelt een belangrijke rol in onze levens”, zegt Hasibullah overtuigend. Mina valt hem bij, maar ze vindt wel dat jongeren niet alles klakkeloos moeten aannemen.

“Als je niet over de juiste informatie beschikt, kan religie een barrière vormen in je eigen ontwikkeling en dat van een land. Vooral in ons land, dat een geschiedenis kent met een autoritair regime, moeten we uiterst voorzichtig zijn met onze informatiebronnen.”

Hasibullah heeft toch heimwee naar de Taliban: “Onder hen was onze veiligheid gegarandeerd. Voedselprijzen waren laag en je spullen werden niet gestolen. In een periode van een week zijn er twee fietsen van mij gestolen. Bovendien had je geen zelfmoordaanslagen.”

© 2012 – StampMedia