In augustus vorig werd voor het eerst opnieuw alarm geslagen, toen over een lengte van 19 kilometer een schijn van olie werd waargenomen op het water. De organisatie On Wings of Care voerde sindsdien tientallen vluchten uit boven de regio en vond consistent oliesporen op het water.

“Dit is dezelfde maanvormige olievlek die ik hier al sinds augustus vorig jaar zie”, zegt piloot Bonny Schumaker terwijl ze over de vlek vliegt. De vlek is nu 35 kilometer lang en 20 tot 100 meter breed – groter dan in augustus 2011 – en de dampen zijn soms tot in het vliegtuig te ruiken.

Toen de vlek vorig jaar voor het eerst werd ontdekt, werd aanvankelijk aangenomen dat de olie afkomstig was uit het wrak van het olieplatform zelf, dat gezonken is en op de zeebodem rust. Maar nu er al een half jaar een consistente vlek op het water te zien is, wordt die uitleg steeds minder waarschijnlijk.

Uit analyse van stalen van de vlek blijkt wel dat de olie vrijwel zeker uit het Macondoreservoir afkomstig is. Wetenschappers vrezen dan ook dat er een lek zit in het reservoir, hetzelfde olieveld dat aangeboord werd door de Deepwater Horizon en dat naar schatting 50 miljoen vaten olie bevat.

Natuurlijke lekken

Er is een kans dat het om een natuurlijk olielek gaat. Olievlekken zijn een vaak voorkomend en natuurlijk fenomeen in de Golf van Mexico, maar de bewuste vlek is toch verdacht omdat ze groter is, consistent is en dichtbij de plek van de olieramp.

“Voor zover ik tot nog toe kon vaststellen, is deze nieuwe olievlek groter dan de typische natuurlijke lekken in de Golf”, zegt Ira Leifer, een onderzoekster aan de University of California die gespecialiseerd is in natuurlijke lekkage uit de zeebodem. De omvang en de locatie van de olievlek vragen volgens haar om een openbaar onderzoek.

Advocaat Stuart Smith, die grote oliebedrijven juridisch vervolgt, vindt dat het aan BP is om te bewijzen dat het niets met het lek te maken heeft. “Onze grootste nachtmerrie wordt werkelijkheid”, zegt hij. “We zitten met een chronisch lek uit de bron en het wordt tijd dat de overheid en BP de waarheid vertellen aan het Amerikaanse publiek.”

BP heeft formeel ontkend dat de olie uit de bron afkomstig is. Na de eerste berichten in augustus stuurde het bedrijf samen met de Amerikaanse kustwacht twee duikboten naar het gebied. Uit een visuele controle bleek dat er geen olie lekte uit de afgedichte bron.

Indirect gevolg

Toch vrezen deskundigen dat het werk aan de lekkende bron mogelijk elders voor een nieuw lek heeft gezorgd.

Leifer vreest dat olie uit het reservoir in een modderlaag terechtgekomen is en zich een uitweg door de zeebodem zoekt. “Ik zie deze constateringen als de kanarie in de steenkoolmijn, ze wijzen erop dat er iets aan het veranderen is op de zeebodem”, zegt ze. “Ik wil niet meteen de alarmklok luiden, maar vind wel dat dit verder onderzoek verdient.”

Ian MacDonald, hoogleraar Mariene Biologie aan de Florida State University, is het daarmee eens. “De vraag voor de wetenschap is: zijn de lekken consistent met wat we voor de ramp vaststelden?”, zegt hij. “De bezorgdheid is niet zozeer dat de menselijke activiteit een scheur heeft veroorzaakt, maar dat nieuwe routes langs de boorschacht zijn  opengemaakt. De olie kan opstijgen langs de schacht en dan horizontaal migreren tot het een natuurlijk schacht vindt en zo opstijgen tot de zeebodem.”

MacDonald vreest dat, als dat scenario werkelijkheid blijkt, het volume van de ontsnapte olie zal toenemen. “We zouden onderzoek moeten doen met sonar en de bevolking moet op de hoogte gehouden worden over de resultaten”, zegt hij. Advocaat Smith doet daar een schepje bovenop: “We eisen een onderzoek door de National Academy of Science”, zegt hij. “BP heeft zes maanden tijd gehad om te bewijzen niet verantwoordelijk te zijn voor de olievlek.”