Lambchop gold lang als de alternatieve Nashvilleband bij uitstek. Tot mensen in de gaten kregen dat de groep even goed sweet soul, kamermuziek en zelfs avant-garde maakte. Naast de pedal steel gitaar, kan je evengoed strijkers als synthesizers op hun platen horen. Lambchop werd door Kurt Wagner en c° dan ook altijd als een kunstproject gezien, waarbij achter elke cd een bepaald idee of een specifieke sound moest schuilgaan.

Zo is het ook met de spiksplinternieuwe Mr. M, door Wagner zelf tot een voorbeeld van slow motion soul gedoopt en vertrekkend vanuit een idee van bandlid en producer Mark Nevers om met strijkers te werken in de stijl van Frank Sinatra’s versie van ‘September Song’. Daarop gaan de vioolpartijen namelijk geheel hun eigen gang en dat intrigerend gegeven zorgde ervoor dat Wagner toch weer in gang schoot.

Want, zoals uit de hoes blijkt, was de nu 53-jarige zanger na de tournee rond Ohio (OH) – cd uit 2008 -zich gaan toeleggen op zijn eerste passie: schilderkunst. Terwijl Wagner zich daarin verloor, pleegde zijn vriend, de zanger Vic Chesnutt, zelfmoord. Het zorgde ervoor dat het ruim 4 jaar heeft geduurd eer er weer een nieuwe Lambchopplaat kwam. Het mag dan ook niet verwonderen dat een groot deel van de cd over ‘little Jimmy Dickens’ handelt, zoals Wagner Chesnutt graag vermocht te noemen.

Het verlies

Kurt Wagner: “Het is moeilijk om over Vic te zingen en te praten in de verleden tijd. Zeker omdat hij een bepalende rol in mijn muzikale ontwikkeling speelde. Vic had een heleboel vrienden die allemaal erg aangedaan waren door zijn vertrek. Het was niet totaal onverwacht, want we hebben dikwijls gediscussieerd over zelfmoord. Hij wilde niet luisteren naar argumenten als de pijn voor de achterblijvers. Het was ook niet zijn eerste poging. Maar toch hoopte ik dat het nooit echt zou gebeuren. Vic had echter heel veel mensen geraakt, dat zag ik op zijn begrafenis. Van heel beroemde lui als Michael Stipe tot nobele onbekenden. Ook Mark Linkous (van Sparklehorse) was daar. Hij zou een paar maand later uit het leven stappen. Mark en Vic waren enorm close en ik denk niet dat Mark erover heen geraakte. Ik heb hem gezien op de begrafenis en hij was totaal van de kaart. We waren dat allemaal, maar bij hem was het echt extreem. Ik maakte me zorgen over hem, maar toch zag ik zijn zelfmoord niet aankomen. Net op het moment dat ik een beetje met het verlies van Vic begon om te gaan, gebeurde er dat. Toen raakte ik nog een beetje meer in het slop.”

En ben je blijven schilderen?

“Schilderen was het enige wat me nog lukte. Ik wilde even niets met muziek te maken hebben. Ik dacht er niet meer aan en wist voor de rest ook niet wat ik verder zou gaan doen, behalve schilderen.”

Hoe is ‘Mr. M’ er dan toch gekomen?

“Langzaam aan rijpte er toch weer een song, maar ik had geen focus. Ik besloot dan maar om het hele proces zo lang te laten duren als nodig was. Ik maakte me geen zorgen, want ik las dat Leonard Cohen over zijn nummers vaak jaren doet. Ik vond dat ongelooflijk, want ik heb in het verleden soms één song per dag geschreven. Nu legde ik me erop toe om de liedjes langzaam te polijsten, want ik las ook over Tom Waits en hoe hard die eraan werkt. De eerste song ontstond uit regelrechte chaos. Ik ben er zes maanden mee bezig geweest, telkens weer bijschaven op zoek naar een nog betere tekst. En dat zonder muziek. Een volledig nieuwe aanpak.”

Deze plaat is meer reflecterend en minder verhalend?

“Inderdaad, alhoewel ik niet de grootste verhalenverteller ben. Ik observeer graag en laat zo het verhaal ontstaan. De luisteraar mag het in zijn hoofd afmaken. Die doet dat trouwens toch, want anders is hij verloren (lacht). Maar inderdaad, deze keer koos ik voor ideeën en gedachten. En de communicatie met Vic.”

Refereert de titelsong ‘Mr. Met’ naar Vic?

“Ja. De eerste laag is natuurlijk dat ‘met’ de verleden tijd is van ‘to meet’. Vics vrouw refereerde altijd naar ‘Mister Chesnutt’. Er zijn natuurlijk ook andere connecties, Mr. Met is de mascotte van de New Yorkse baseballploeg The Mets. (Tussen haakjes: het was de reden waarom de plaat Mr. M heet, want anders konden er nog juridische problemen komen…) De song fungeert als een anker voor de hele plaat. ‘Nice Without Mercy’ is dan weer geïnspireerd door Vics begrafenis. Het was een zinnetje dat hij graag gebruikte.”

Mededogen

Maar tegelijk duiken er ook zinnen op als ‘There have been better times for those who are in trouble”. Duidelijk een politiek statement.

“Ik broed al lang op wat er gebeurt met de mensen rondom mij en hoe moeilijker het wordt naarmate we ouder worden. Als artiest leef je in de VS op de rand. Als ik een jaar niet werk, raak ik in moeilijkheden. Onze toekomst is hoegenaamd niet veilig.”

Is dat typisch Amerikaans?

“Vroeger zou ik dat gezegd hebben, maar nu is het wereldwijd. De Occupy-beweging is dan ook over heel de wereld verspreid. Europa heeft het misschien wat beter, dankzij de sociale voorzieningen. Maar ook hier dreigt een teloorgang van al die zekerheden als de wereldeconomie kapseist. In mijn deel van de wereld is de situatie reeds kritiek. Ik vind de hele Occupy-beweging daardoor fantastisch, want nu wordt er tenminste over gepraat. Ervoor domineerden de ridicule ideeën van de Tea Party het nieuws. Het is heel interessant, omdat er een heleboel jonge mensen erachter zitten. Het is al geleden van ’68 dat zoiets gebeurde. De nieuwe generatie is slim en intelligent. De beweging werkt zonder leiders en toch goed doordacht. Ik ben erdoor gefascineerd.”

Waarom?

“Ze zien dezelfde zaken waar ik me al lang druk over maak. Het klopt niet dat er daklozen zijn, dat mensen honger lijden. Die zaken horen niet thuis in een beschaafde maatschappij. Het is best mogelijk om armoede te stoppen en dat is precies wat de nieuwe beweging ook zegt. Zelfs al heeft ze uiteindelijk maar een kleine impact, dan hebben ze toch al de manier waarop velen denken beïnvloed. Dat was hoog tijd. Ik heb vrienden die praktisch dakloos zijn. Ze slapen bij kennissen op de zetel of doen aan house-sitting. Een ervan is 75. Een briljant artiest met een mooi leven achter de rug, maar nu heeft hij geen ziekteverzekering. Het is hartverscheurend. Ik geef geen geld aan grote doelen, maar ik probeer hem te helpen. Dat is de situatie waarin we ons nu bevinden: we moeten zorg dragen voor onze vrienden en geliefden, omdat de maatschappij dat vertikt. Dat gevoel zit al lang in mijn werk, maar het kwam op deze cd meer naar boven drijven. De hele plaat gaat dan ook over meeleven en liefde. Het is de grootste verdienste van Occupy: ze wil tenminste weer mededogen en minder egoïsme. Zonder de complicatie van ideologieën of religies. Die hadden ooit dezelfde denkbeelden, maar onze wereld is door de industriële revolutie tot een consumptiemaatschappij gedevalueerd. Nu beleven we het hoogtepunt van dat egoïsme en komt er gelukkig een brede tegenreactie.”

Op je elfde plaat met Lambchop is er plots het woord ‘love’ dat voor het eerst valt. Is dat een herwaardering van het begrip?

“In zekere zin. Ik heb natuurlijk al liefdesliedjes geschreven, maar telkens geprobeerd dat woordje te vermijden. Nu is het er heel straightforward, zelfs in een titel! Het komt deels met ouder te worden en ook met de Kort-plaat (zijn cd met countrycovers, samen met Cortney Tidwell), waar ik op voorhand met de vraag zat: hoe zal ik ‘love love love’ zingen? Kan ik dat wel? Het lukte aardig, want ik ontdekte dat het veeleer te maken had met hoe je zingt en niet wat je zingt.”

Cortney Tidwell doet hier ook mee.

“Meer zelfs: ze zal met ons mee toeren en ons voorprogramma doen. Minder voor de hand liggend is dat de toer zonder strijkers zal zijn, terwijl de plaat net veel violen bevat. Het zal waarschijnlijk een van de kleinste bezettingen van Lambchop ooit zijn. Dat zorgt voor meer ruimte. Meteen een van de basisideeën van Mr. M. Meer ruimte is wel niet gemakkelijk, want sommige van de songs zijn ronduit traag, zeg maar gletsjerachtig. Ik dacht dat het moeilijk was om snel te musiceren, maar traag spelen is pas echt zwaar!”

Mr. M (++++) is nu uit op City Slang.

Lambchop treedt op 9 maart op in de Botanique (Brussel).