Nieuws, Cultuur, Antwerpen, Kunst, Antwerpen, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten (KMSKA), Rubens -

Gesloten museum trekt meer bezoekers aan

ANTWERPEN - Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten (KMSKA) zag, ondanks de sluiting wegens verbouwingswerken in 2011, een opmerkelijke stijging in de bezoekerscijfers. Ruim 272.000 mensen kwamen vorig jaar de collectie bekijken, die verspreid werd over verschillende locaties in en rond Antwerpen.

vrijdag 17 februari 2012 15:20
Spread the love

In 2010 bereikte het Koninklijk Museum 150.000 mensen. Dankzij de projecten op verschillende locaties in 2011 waren dat er dus maar liefst 80 procent meer. Dit betekent dat cultuurliefhebbers en toeristen probleemloos de weg naar de rijke, historische verzameling hebben gevonden en dat de strategie van de museumdirectie om zoveel mogelijk kunstwerken voor het publiek in Antwerpen bereikbaar te houden, bijzonder goed is geslaagd.

Grote publiekstrekkers waren ‘Anselm Kiefer’ in het eigen museumgebouw en ‘Meesterwerken in het MAS’ in het nieuwe Museum aan de Stroom, maar ook de projecten ‘De Modernen’ in de Koningin Fabiolazaal, ‘Rik Wouters’ in Museum Schepenhuis Mechelen en ‘Bruegelland’ in Stedelijk Museum Lier scoorden goed.

Bruikleen

Bovendien gaf het museum na de sluiting belangrijke werken in bruikleen voor diverse tentoonstellingen buiten Vlaanderen. De belangrijkste daarvan zijn een tentoonstelling van Venetiaanse en Vlaamse meesters in Bozar in Brussel, een tentoonstelling met barok uit het KMSKA in Helsinki, ‘James Ensor: Universum van een Fantast’, in het Gemeentemuseum Den Haag en ‘De Collectie Verrijkt’ in het Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam. Samen waren deze tentoonstellingen nog eens goed voor zo’n 300.000 bezoekers.

Terwijl de kerncollectie van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen op verschillende locaties in en rond Antwerpen te zien is, reizen pakketten met andere topstukken de wereld rond. Op die manier wil het museum zijn ambitie waarmaken om tijdens de sluiting zoveel mogelijk mensen warm te maken voor de grootste kunstcollectie van Vlaanderen.

Barokmeesters

De volgende maanden zijn pakketten met werken uit het KMSKA te zien in Sarasota (Florida), Mexico City en Tokio. In de Amerikaanse staat Florida loopt de tentoonstelling Peter Paul Rubens. Impressions of a Master. Het Koninklijk Museum toont een 75-tal prenten uit zijn collectie Rubensgrafiek in The John and Mable Ringling Museum of Art, Sarasota. Schilderijen uit de verzameling van het Ringling Museum flankeren deze werken. Het Amerikaanse museum bezit een belangrijke verzameling Vlaamse barokmeesters en zet al sinds geruime tijd het oeuvre van de Antwerpse grootmeester in de kijker.

Mexico City

Op donderdag 1 maart, opent in het Museo Nacional de Arte (MUNAL) in Mexico City de tentoonstelling Arte Flamenco del siglo XVII. Voor dit pakket selecteert het KMSKA meer dan 50 schilderijen uit zijn collectie oude kunst, waaronder werken van Rubens, Van Dyck, Jan Breughel de Oude en Jordaens. Arte Flamenco Colleción del Museo Real de Bellas Artes de Amberes illustreert de essentiële kenmerken van de zeventiende-eeuwse Vlaamse schilderkunst aan de hand van een aantal thema’s zoals religieuze kunst, landschap en stilleven, portret, allegorie en mythologie en toont de diepgaande invloed van de Vlaamse kunst op de ontwikkeling van de kunsten in Nieuw-Spanje.

Japan

Van zaterdag 14 april 2012 tot zondag 17 maart 2013, ten slotte, reizen 73 schilderijen en 59 tekeningen en prenten van het KMSKA naar vijf verschillende locaties in Japan. In de expo Ensor in Context wordt aan de hand van het werk van Ensor en zijn tijdgenoten de geschiedenis van de West-Europese kunst verteld. Daarnaast gaat de tentoonstelling dieper in op enkele inspiratiebronnen voor Ensors later grotesk werk zoals de 19de eeuwse Japanse schilder en graficus Hokusai. Op deze tentoonstelling is overigens ook KMSKA-werk te zien van Gustave Courbet, Emile Claus en Hendrik Breitner.

Op een jaar tijd zal de tentoonstelling vijf locaties aandoen: Toyota Art Museum, Ehime Art Museum, Togo Seji Memorial Museum in Tokio, Iwate Art Museum en Okayama Art Museum. Eerder organiseerde het KMSKA in Japan al de tentoonstelling ‘Van Ensor tot Magritte’.

Hollandse glorie in Antwerpen

Het museum beschikt ook over een rijke collectie buitenlandse kunst. Onder die buitenlanders zijn de Nederlanders het best vertegenwoordigd. Niet alleen de verzameling Hollandse meesters zoals Frans Hals en Rembrandt vormt een uitgelezen ensemble, ook de collectie Nederlandse kunst uit de negentiende en twintigste eeuw is met meer dan 200 werken op zijn minst indrukwekkend.

Voor de tentoonstelling De Modernen. Kunst uit Nederlandzijn zo’n zestig schilderijen, aquarellen en tekeningen uit de voorbije twee eeuwen geselecteerd. Elk kunstwerk heeft zijn eigen geschiedenis en samen vertellen de werken drie parallelle verhalen.

Haagse School

Op de eerste plaats komt de geschiedenis van de moderne kunst in Nederland aan bod. Kenmerkend voor de negentiende-eeuwse kunst is enerzijds de heropleving van de schilderkunst uit de Gouden Eeuw. Zo werkt Barend Cornelis Koekkoek naar het voorbeeld van Jacob van Ruisdael.

Anderzijds is er de artistieke vernieuwing. Met de schilders van de Haagse School zoals Hendrik Willem Mesdag doet het impressionisme zijn intrede in Nederland. In de twintigste eeuw volgt de Nederlandse kunst de internationale stijlrichtingen. Aanvankelijk vindt Willem Paerels aansluiting bij het impressionisme, maar komt later onder invloed van het kubisme.

Kees van Dongen wordt naar voorbeeld van Matisse en Picasso een gevierd vertegenwoordiger van het fauvisme. De doeken van Carel Willink en Pijke Koch zijn door de natuurgetrouwe weergave, de droomachtige sfeer en de onheilspellende dreiging kenmerkend voor het magisch realisme. Met zijn abstracte schilderijen verkent Bram Bogaert de mogelijkheden van doek en verf.

Jan Cox

Dan volgt het verhaal van de artistieke relaties en contacten tussen Nederland en België. Kunst uit Nederland toont niet alleen werk van meesters uit het Noorden die in de negentiende eeuw tijdelijk naar België afzakken vanwege het gunstige artistieke klimaat.

Bekende voorbeelden hiervan zijn Lawrence Alma-Tadema, Vincent van Gogh en Willem Roelofs. Een aantal in Nederland geboren kunstenaars, zoals Jan Cox, vestigen zich in België om er te blijven en zijn intussen bij de Belgische kunstgeschiedenis ingelijfd.

En tot slot belicht Kunst uit Nederland hoe de verzameling Nederlandse moderne kunst in het Koninklijk Museum is ontstaan. Verzamelaars en mecenassen als Henri Hymans en Johannes Fredericus Samuel Esser verrijkten het KMSKA met waardevolle aanwinsten, naast de Nederlandse staat en de stichting Dutch Art Works. Voor deze tentoonstelling zijn verder werken bijeengebracht van onder meer Isaac en Jozef Israëls, Jakob Smits, George Hendrik Breitner, Jan Toorop, Jan Sluijters, Raoul Hynckes, Karel Appel en Lucebert.

Rubens doorgelicht

Het KMSKA voert met de financiële steun van The Getty Foundation een grondig wetenschappelijk onderzoek naar de schilderijen uit zijn unieke Rubenscollectie. Een selectie van tussentijdse resultaten wordt gepresenteerd onder de titel Rubens doorgelicht.

Deze dossierpresentatie focust deze tentoonstelling op Rubens ontwerp voor de Zegewagen van Kallo, en is een van de meest intrigerende olieverfschetsen van Rubens uit de verzameling van het Koninklijk Museum. Triomf op wielen vertelt in welke historische context de schets is ontstaan. Kardinaal-infant Ferdinand versloeg in juni 1638, tijdens een van de grootste veldslagen uit de Tachtigjarige Oorlog, het leger van de Noordelijke Nederlanden bij Kallo. Enkele dagen later kreeg hij de Fransen op de knieën in Saint-Omer. In de sfeer van euforie na deze overwinningen, bestelde de Antwerpse stadsmagistraat bij Peter Paul Rubens een ontwerp voor een triomfwagen. Deze praalwagen maakte deel uit van de Ommegang, een eeuwenoude feestelijke optocht die jaarlijks door het centrum van Antwerpen trok.

Schaalmodellen

De nieuwste editie van Rubens doorgelicht geeft uitleg over de Antwerpse Ommegang en de allegorische triomfwagens die speciaal voor deze gelegenheid gemaakt werden. Het parcours analyseert de complexe iconografie van Rubens zegewagen. Het onderzoek identificeert de talrijke figuren die de praalwagen bemannen, en brengt ze in verband met gelijkaardige voorstellingen uit Rubens oeuvre.

Bozzetti of schaalmodellen geven een beeld hoe imposant de wagen er moet hebben uitgezien. Een audiovisuele presentatie licht talrijke details van Rubens schets uit en vertelt het verhaal van verschillende Ommegangen door de eeuwen heen.

Praktisch:

Kunst uit Nederland – Koningin Fabiolazaal, Jezusstraat 28, 2000 Antwerpen – Van zaterdag 28 januari tot zondag 19 augustus 2012 – Dinsdag tot zondag: van 10 tot 17 uur, zaterdag van 10 tot 18 uur. Gesloten op maandag en op donderdag 17 mei (Hemelvaart).

Rubens doorgelicht – Triomf op wielen. Schets voor de Zegewagen van Kallo – Museum Rockoxhuis, Keizerstraat 12, 2000 Antwerpen – Van zaterdag 11 februari tot zondag 13 mei 2012 – Dinsdag tot zondag van 10 tot 17 uur. Gesloten op maandag, maar open op paasmaandag 9 april 2012.

take down
the paywall
steun ons nu!