De tentoonstelling bevat meer dan honderd polaroidfoto’s bewerkt met een kleurenkopieerapparaat (geselecteerd door Twombly zelf), aangevuld met enkele andere werken van zijn hand, en een filmportret door Tacita Dean. De tentoonstelling Cy Twombly. Photographs 1951-2010 viseert een minder bekend aspect van Twombly’s oeuvre: zijn fotografisch werk. De foto’s bieden een nieuwe invalshoek en aanvulling op het creatieve universum van de kunstenaar.

Polaroid

Op vraag van uitgeverij Schirmer/Mosel selecteerde de kunstenaar meer dan honderd nooit eerder gepubliceerde polaroidfoto’s voor een catalogus, die uitkwam net voor zijn overlijden op 5 juli 2011. Deze selectie vormt het onderwerp van een reizende tentoonstelling, die eerder al in Duitsland te bezichtigen was in het Museum Brandhorst (München) en het Museum für Gegenwartskunst (Siegen).

De tentoonstelling wordt in het Paleis voor Schone Kunsten verder aangevuld in samenwerking met dr. Hubertus von Amelunxen, die een essay schreef bij de catalogus van Twombly. Hij maakt voor Bozar een selectie van tekeningen en schilderijen van Twombly die dieper ingaan op het spel van lijnen en licht in zijn werk.

Tot slot wordt de tentoonstelling vervolledigd met de vertoning van het intieme filmportret Edwin Parker (Twombly’s officiële voornaam) van Tacita Dean.

Twombly en de fotografie

Twombly startte al in zijn studententijd in de jaren vijftig met fotografie, en is blijven fotograferen doorheen zijn carrière. Pas in de jaren negentig trad hij met zijn fotografisch werk in de openbaarheid met galerijtentoonstellingen en publicaties.

Alle foto’s in de tentoonstelling werden genomen met een polaroidcamera, vergroot, geprint met een speciale vorm van droogdruk en gereproduceerd in een beperkte oplage. Dit zelf ontworpen procédé geeft de foto’s een wazige glans en groffe korrel.

Twombly versterkt dit gevoel van ‘flou’ nog meer door te spelen met licht en schaduw, overbelichting, een uitgekiende kleurensaturatie en door gebruik te maken van extreme close-ups. Het gebrek aan scherpte geeft zijn foto’s een zekere onbestemdheid en poëtische dimensie.

De aandacht gaat niet meer naar het onderwerp, maar naar de textuur van het beeld. In zekere zin gaat Twombly te werk zoals de pictorialisten: zijn foto’s lijken haast schilderijen waarin het licht in penseelstreken gevat is.

Engelentrompetten

De onderwerpen van de polaroidfoto’s zijn heel uiteenlopend. Er zijn traditionele stillevens met tulpen, citroenblaadjes en engelentrompetten, maar ook foto’s van tempels of sfeervolle landschappen. Twombly verrast de kijker met intieme beelden van alledaagse objecten zoals zijn pantoffels, een detail van een schilderij, zijn penselen, een momentopname van zijn studio.

De foto’s zijn vooral boeiend omdat ze een nieuw licht werpen op de creatieve geest en beeldtaal van Twombly. De ongrijpbare en kwetsbare beelden zijn doordrongen van dezelfde thema’s die de schilderijen, tekeningen, beeldhouwwerken en grafische kunst van de kunstenaar hebben geïnspireerd.

De atmosferische kleuren en de diffuse motieven van zijn foto’s zijn een onverwachte aanvulling van zijn creatieve kosmos. Bovendien draait heel het oeuvre van Twombly om het licht – en is fotografie niet het medium van het licht bij uitstek?

Tacita Dean

In het tentoonstellingscircuit wordt het intieme cinemaportret Edwin Parker van de Britse kunstenaresTacita Dean vertoond. Dean wijdde haar filmportret aan Edwin Parker, zoals Twombly’s officiële voornaam luidt (‘Cy’ is een traditionele koosnaam in zijn familie).

De publiciteitsschuwe Twombly was een mythe geworden in de wereld van de hedendaagse kunst. Dean biedt met haar film een uitzonderlijk zeldzame inkijk in het leven van de kunstenaar. De camera volgt Twombly terwijl hij in zijn atelier naar zijn beelden kijkt, brieven leest, door de zonneblinden kijkt naar het verkeer in zijn geboortestad of met vrienden aan tafel zit.

Tacita Dean is een Britse hedendaagse kunstenares, vooral bekend voor haar films. Momenteel is haar nieuwste werk FILM, een 35mm-film die continu geprojecteerd wordt op een 13 meter hoge monoliet, te bezichtigen in de Turbine Hall van de Londense Tate Modern (nog tot 11 maart 2012).

Lexington

Cy Twombly, geboren in Lexington in de staat Virginia in 1928 en gestorven in Rome op 5 juli 2011, volgde lessen aan de school van het Museum of Fine Arts in Boston (1947-1949), de Art Students League in New York (1950-1951) en het Black Mountain College in North Carolina (1951-1952).

In het midden van de jaren 1950 werd hij, na reizen door Europa en Noord-Afrika, een belangrijke figuur in een groep New Yorkse kunstenaars waarvan ook Robert Rauschenberg en Jasper Johns deel uitmaakten.

In 1957 verhuisde hij naar Italië. Daar ontwikkelde hij zijn persoonlijke stijl via abstract expressionisme en action painting tot een soort handschrift dat hem toeliet het potentieel en de expressiviteit van lijnen te verkennen. De grens tussen schilderen en tekenen is vaak heel dun. Twombly haalt zijn inspiratie vaak uit de poëzie, de mythologie, de geschiedenis en het landschap van de streek.

Cy Twombly Gallery

In 1995 werd in de Menil Collection in Houston, Texas, de Cy Twombly Gallery geopend. Ze werd ontworpen door de beroemde architect Renzo Piano, naar schetsen van Twombly zelf. Er loopt een permanente retrospectieve over de kunstenaar.

Het werk van Cy Twombly hangt in alle grote musea, en was het onderwerp van tentoonstellingen overal ter wereld zoals in Brussel (Paleis voor Schone Kunsten, 1965), New York (MoMA, 1994-1995), Sint-Petersburg (State Hermitage Museum, 2003), Houston (Museum of Fine Arts, 2005) en Londen (Tate Modern, 2008).

In 2010 installeerde Twombly een blijvend werk in het Musée du Louvre in Parijs: een geschilderd plafond voor de Salle des Bronzes.

Praktisch: Cy Twombly. Photographs 1951-2010, Paleis voor Schone Kunsten, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel. Vanaf woensdag 1 februari tot en met zondag 29 april 2012, open van dinsdag tot zondag van 10 tot 18 uur, op donderdag tot 21 uur. Gesloten op maandag.