Gemeenteraad geschorst
Politie in burger en uniform was massaal aanwezig in en rond het stadhuis. Er werden overuren geklopt. Zes Occupy’ers werden in de boeien geslagen en administratief aangehouden, een zevende geïdentificeerd. Dat gebeurde nadat de raadsleden de slogan ‘Echte democratie, echte inspraak dat zien wij ‘geire’ in Antwerpen’ voor de neus kregen. Er werden valse bankbiljetten naar de verkozenen gegooid. Burgemeester Patrick Janssens (SP.A) was verplicht de raad voor vijftien minuten te schorsen. Een unicum …
Occupy-Antwerp zette met deze directe actie de aantasting van de burgerlijke vrijheden op de kaart. De media hadden er reeds de avond zelf ruime aandacht voor. De Antwerpse regionale TV-zender ATV wijdde er een correct item aan. “Onaanvaardbare wetten en reglementen zijn er om overtreden te worden”, hoorden we zeggen (ATV-video). (1)
“Onaanvaardbare wetten en reglementen zijn er om overtreden te worden”
Occupy-Antwerp vroeg nooit toelating voor haar activiteiten op straat. Is dat niet van plan, vraagt niets aan ‘het gezag’, maar eist en néémt. Dat veroorzaakt grote onrust bij de politieke overheid, die de voorbije weken haar flikken opdracht gaf tientallen actievoerders agressief te arresteren. Daarbij wetten en reglementen aan haar laarzen lappend. (‘Arrestaties op vredevolle optocht’) (2)
Woede
In een persmededeling over de gemeenteraad van 19 december zei Occupy-Antwerp: “Waarom deze escalatie van politiegeweld? En wij zijn niet de enigen die op ‘bevel van hogerhand’ in de kiem gesmoord zijn’. Wie wind zaait, zal storm oogsten. De burgemeester komt uit de reclamewereld en gaat prat op zijn spitse ‘communicatie’.”
“En wij zijn niet de enigen die op ‘bevel van hogerhand’ in de kiem gesmoord zijn”
Tegen het engagement en de tactiek van een volgens hem ‘zootje ongeregeld’ is hij niet opgewassen. Dat ‘zootje’ gijzelde heel de gemeenteraad. De media konden er deze keer niet omheen. De verblufte raadsleden kregen een les van ‘de straat’.
Het vakbondsverzet tegen de besparingsmaatregelen van de regering-Di Rupo wordt massaal en strijdvaardig. De door de actievoerders in de Antwerpse gemeenteraad gehanteerde ‘strijdvorm’ was nog braaf vergeleken met deze van terecht woedende arbeiders. Dat men geen ‘respect’ heeft voor de meeste politici en overheden, klopt. Stakende arbeiders hebben dat ook niet voor hun bazen.
Burgemeester krijgt lik op stuk
Occupy-Antwerp zoekt het conflict op, maakt de tegenstellingen helder. Het is juist dat het om provocatie gaat. Men heeft geen boodschap aan een ‘goed gesprek’ bij de koffie, waarop de burgemeester aanstuurt. Hij overschrijdt een grens die een vijandige provocatie tegen burgers inhoudt. Hij krijgt lik op stuk.
De wereldwijde Occupy-beweging maakt deel uit van het verzet tegen het kapitalisme, de vrije markt, de banken die de mensen verarmen. Ondanks de pogingen om Occupy-Antwerp te marginaliseren tot een paar randfiguren, nemen er tal van mensen uit de middenklasse aan deel. Ook maandagavond.
Moeders met kinderen, vakbondsmensen, studenten en werkende mensen die soms voor het eerst kennis maken met brutale onderdrukking. Wat hen politiek bewust en militant maakt. Wat verder de basis legt voor een brede beweging.
“Moeders met kinderen, vakbondsmensen, studenten en werkende mensen die soms voor het eerst kennis maken met brutale onderdrukking. Wat hen politiek bewust en militant maakt. Wat verder de basis legt voor een brede beweging”
Voor en in het stadhuis was een tiental leden van Rood! solidair aanwezig, met daarbij Erik De Bruyn. Met ABVV-vakbondsmilitanten. De jongeren van Antwerp Youth Break Out, verwant aan de linkse LSP, manifesteerden voor het stadhuis met spandoeken en bordjes tegen het afwezige jongerenbeleid, de hoge jeugdwerkloosheid en de discriminatie van armen.
Hun actie was niet toegelaten wegens de … Kerstmarkt. Ook zij volgden dat verbod niet op. De diverse progressieve, linkse oppositie vindt elkaar. (‘Antwerp Youth Break Out’) (3)
De gedachten zijn vrij
‘De gedachten zijn vrij’ is een lied uit de Tweede Wereldoorlog, het werd in de nazi-concentratiekampen geneuried. Ook oudere sociaaldemocraten herinneren zich de tekst en melodie. In Antwerpen en elders in het land is het weer actueel. Het zou het ‘volkslied’ van de Occupy-beweging kunnen zijn.
En als men mij sluit
In donkere kerker
dan lach ik ze uit
mijn Geest is toch sterker
hij breekt onverdroten
de grendels en sloten
en werpt ze ter zij
De Gedachten zijn vrij
Nadat vorige keren de politie tijdens arrestaties zware fouten maakte en er verschillende klachten werden ingediend bij het Comité P, de Algemene Inspectie van de federale politie, bij het Intern Toezicht van de plaatselijke flikken en de Antwerpse ombudsvrouw is men gaan nadenken. Het is dat plaatselijk Intern Toezicht dat de klachten nu centraliseert.
Het ‘zootje ongeregeld’ blijkt niet ongevaarlijk voor het ‘gezag’. Laten we stellen dat Janssens en C° aanvoelen dat er ‘stront aan de knikker’ kleeft. Tijdens acties hebben de militanten contact met een advocaat van het Progress Lawyers Network ‘te velde’. Occupy-Antwerp heeft dan wel geen leiders of ‘centraal comité’, doch is niet onnozel.
Gaf Intern Toezicht richtlijnen?
Wat overkwam de arrestanten? Het agressieve, brutale, onwettelijke gedrag van de flikken sloeg om in een bijna vriendelijke, zelfs met humor doorspekte, respecterende stijl. Ze kunnen het dus. Gaf het Intern Toezicht van de politie richtlijnen?
Wat ook hielp was dat hoofdcommissaris Serge Muyters, verantwoordelijke voor openbare orde, ‘niet van dienst’ was. Hij was het die vorige week Occupy-mensen op het Astridplein willekeurig liet arresteren. Deze diehard die kickt op zero tolerance is ook bij zijn agenten weinig populair.
Goed, in een dubbele houdgreep meegesleurd, tegen de combi met de armen omhoog gezet worden, op straat gefouilleerd en in de boeien geklonken, het went nooit. Aangesproken worden met ‘u’, dat was nieuw.
“Goed, in een dubbele houdgreep meegesleurd, tegen de combi met de armen omhoog gezet worden, op straat gefouilleerd en in de boeien geklonken, het went nooit”
Straffer, de arrestanten hoorden dat ze geen twaalf uur administratief aangehouden zouden blijven, maar tot even voor middernacht. Ze hadden recht op water en eventueel een maaltijd bij langere opsluiting. Ze mochten een vertrouwenspersoon, familie of advocaat verwittigen. Wat ook gebeurde. Men hield rekening met gezondheidsproblemen. De vrouwelijke agenten zorgden voor een zachtere aanpak.
De politie je vriend …
In de kazerne van de Luchtbal – traditioneel het verbanningsoord voor ‘relschoppers’ – nam die correcte houding een hogere vlucht. De flikken lachten, de Occupy’ers dus ook. De afgenomen bezittingen werden zoals het hoort in ‘het boek’ genoteerd en later terug gegeven. Ten slotte werden ze rond middernacht vrijgelaten, zelfs met de celwagen naar de binnenstad gevoerd in plaats van als naar gewoonte gelost in het havengebied zonder openbaar vervoer.
Toegegeven, wanneer het voorheen op straat of tijdens de vorige gemeenteraad om willekeurige, preventieve arrestaties ging, hadden ze deze keer bewust ‘de orde verstoord’ door de gemeenteraad een kwartier plat te leggen. Burgerlijke ongehoorzaamheid, beschermd door de Rechten van de Mens.
“Burgerlijke ongehoorzaamheid, beschermd door de Rechten van de Mens”
Vijftien minuten, amper voldoende om de Occupy’ers met een overmacht van de recherche uit de tempel van de plaatselijke, dorpse democratie te slepen. Er vielen wel wat blauwe plekken, maar laat men dat met de mantel der liefde bedekken in het licht van een politieoptreden waarover de agenten duidelijk gemaakt was dat hun klassieke overschrijding van de grenzen van het welvoeglijke, even bijgeschaafd moest worden. De politie, je vriend?
Veldslag gewonnen. Nu de oorlog nog
Moraal van dit verhaal? Occupy-Antwerp won een veldslag, de oorlog volgt. Zowel met haar opgemerkte aanwezigheid in het stadhuis, als door de druk die op Janssens en zijn politiekorps wordt uitgeoefend. Directe actie, burgerlijke ongehoorzaamheid, buitenparlementair verzet loont. Een opsteker voor de militanten, die zonder aanvraag, toelating, ‘dialoog’ op straat zullen blijven komen voor hun en ieders rechten.
Het deze keer correcte gedrag van de politie mag geen uitzondering zijn, maar moet in alle omstandigheden normaal worden. De geargumenteerde klachten bij inspectiediensten van de politie – zoals het Comité P – hadden nu reeds ‘achter de schermen’ effect. Burgemeester Janssens werd op zijn plaats gezet.
Korpschef van de Antwerpse politie, E. Baelemans, liet weten: “Uw klacht handelt over ‘aanhouding en slachtoffer van politiegeweld’. Deze klachten behoren tot het onderzoeksterrein van onze dienst intern toezicht”. Men werkt er aan. Benieuwd naar de afloop.
Vals geld in raadszaal
Janssens voelde zich geroepen om voor de aanvang van de raad het intern reglement inzake de ‘publieke tribune’ uit te leggen. Ook een primeur. Tijdens de vorige raad – waar vijf Occupy’ers opgepakt werden – werd dat reglement met de voeten getreden. Hij gaf onder meer geen waarschuwing vooraleer de flikken te laten toeslaan. Er was ook geen reden tot een waarschuwing, de aanwezigen op de publieke tribune waren immers rustig.
Waarschuwen doet hij wel vriendelijk wanneer extreemrechts de boel op stelten zet. Toen senator en raadslid Freya Piryns (Groen!) hier op wees, noemde hij haar een ‘leugenaarster’. De rest van de raad zat zoals gewoonlijk met de bek vol tanden. Janssens liet ‘verdraagzaam’ weten geen rechtszaken in te spannen. Merci, blijft hij hierbij nadat de militanten deze keer zijn hele show stalen en hem uit de lucht haalden? (‘Vijf Occupy’ers opgepakt’) (5)
“De rest van de raad zat zoals gewoonlijk met de bek vol tanden”
Occupy-Antwerp beheerste dus de volledige raadszitting. Na de inleidende verklaring van Janssens werden de agendapunten afgerammeld en zat iedereen te wachten op ‘hét’ moment dat via Facebook voorspeld werd. Het kwam er dan ook. De ‘harde kern’ trad naar voren, ontvouwde een affiche, gooide vals geld in de raadszaal, bleef tien minuten staan vooraleer door een uit de kelder opduikende overmacht aan rechercheurs gearresteerd te worden. Ze hadden zelfs de bekende rode armband om. Opdracht van Occupy-Antwerp geslaagd.
(Burger)journalist van DeWereldMorgen.be Flash Gordon / Luc Janssens interviewde Freya Piryns.) (‘Gemeenteraad van Babel’) (6)
Freya Piryns (Groen!) interpelleert Janssens
Freya Piryns – lerares in het basisonderwijs – is op haar best wanneer ze kwaad is. Haar interpellatie was aangekondigd. Ze wees op het recht op vrije meningsuiting en de onderdrukking er van in Antwerpen. Zoals Occupy Wall Street komen in Antwerpen mensen bij elkaar op het openbaar domein om te praten op volksvergaderingen en vreedzaam actie te voeren. Dat recht weigeren ze te onderwerpen aan een toelating, die in de stad in veel gevallen toch geweigerd wordt.
Janssens is van zijn eerste leugen niet gebarsten. Hij trachtte de raad wijs te maken dat alle Occupy-Antwerp-bijeenkomsten ‘gedoogd’ werden. Dat was het geval met de eerste, op de Groenplaats met een vijfhonderd aanwezigen. En enkele later. Bij de volgende was de politie of intimiderend aanwezig, of vielen er lukraak tientallen arrestaties.
Toen het duidelijk werd dat Occupy-Antwerp aan invloed won bij de bevolking en heikele thema’s aanbracht, werden de grove middelen ingezet. Net als in de VS volgde repressie tegenover een brede beweging die door het establishment gevreesd wordt. (‘Eerste Occupy op Groenplaats’) (7)
Piryns: “Afgelopen zaterdag kwam Occupy-Antwerp samen op het Astridplein. Nog voor ze een woord hadden gesproken, werden ze door de politie opgepakt omdat ze ‘de intentie hadden actie te voeren’. Vindt u echt dat zulke volksvergaderingen met zulk machtsvertoon moeten worden afgebroken? Was het echt nodig om mensen enkele uren vast te houden?” Op het Astridplein zag een moeder haar kinderen – waarbij een minderjarige – in de cel verdwijnen. Gedoogd?
De macht van Occupy-Antwerp
Triest hoogtepunt in Janssens’ repliek was de beschuldiging van druggebruik door de actievoerders. Pakt altijd verf bij een bepaald publiek waar de burgemeester graag stemmen ronselt. Een niet bewezen beschuldiging die naadloos past in zijn criminaliseren van elke progressieve oppositie.
Van ‘druggebruik’ gesproken, de stad Antwerpen werd zopas door de Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame (JEP) veroordeeld voor onethisch gedrag bij het reclame maken voor de harddrug alcohol op het jaarlijkse Bollekesfeest (‘Oneerlijke reclamepraktijken’). (JEP) (8)
“Triest hoogtepunt in Janssens’ repliek was de beschuldiging van druggebruik door de actievoerders. Pakt altijd verf bij een bepaald publiek waar de burgemeester graag stemmen ronselt”
Occupy-Antwerp gaf maandagavond het beleid tijdens de gemeenteraad een slag in het gezicht. Ze zette zich voort op de politieke kaart van de stad. Het zijn Janssens en C° die hun wonden likken. Het totaal domineren en platleggen van de raad was een logische reactie op de provocaties vanuit het stadsbestuur, waarvoor het de politie gebruikt.
Occupy-Antwerp toonde haar intelligente en gedurfde macht. ‘Ze’ zijn nog niet verlost van deze in omvang en kwaliteit toenemende beweging. Afspraak volgende zaterdag om 14 uur op de Linkeroever voor een weer niet aangevraagde actie.
Koen Calliauw
Koen Calliauw is oprichter en voorzitter van de Antwerpse ‘grassroots’-organisatie het Daklozen Aktie Komitee (DAK). Het ontstond uit een kraakpand en organiseerde in zestien jaar zes kraakpanden voor armen. Het werkt met gelijkgezinden samen op plaatselijk, Vlaams, federaal en Europees niveau. Calliauw werd twee keer verkozen in de Antwerpse Districtsraad.
(1) ‘Video ATV’http://www.atv.be/item/dagnieuws-20-december-2011
(2) ‘Arrestaties op vredevolle optocht’ www.dewereldmorgen.be/foto/2011/11/21/occupy-antwerp-vredevolle-rouwoptocht-gekapte-lindebomen-eindigt-in-cel
(3) ‘Antwerp Youth Break Out’ (Scrollen) www.socialisme.be/actieflinks
(4) ‘Video gemeenteraad + arrestaties’. 1 2 3
(5) ‘Vijf Occupyers gearresteerd’ www.dewereldmorgen.be/blogs/koen-calliauw/2011/11/22/vijf-occupyers-tijdens-antwerpse-gemeenteraad-gearresteerd
(6) ‘Gemeenteraad van Babel’ (Met foto reportage) http://www.fotogordon.wordpress.com/2011/12/20/occupy-op-de-gemeenteraad-van-babel
(7) ‘Eerste Occupy op Groenplaats’ www.fotogordon.wordpress.com/2011/10/23/occupy-antwerp
