Luc Hamelinck, voorzitter van ACV-Openbare Diensten
In de overheidssector wordt het voortaan moeilijker om deeltijds te werken. “Eén van de bouwstenen die werken bij de overheid aantrekkelijk maakt, wordt zo onderuit gehaald”, zegt Luc Hamelinck, voorzitter van ACV-Openbare Diensten.
Ook bij de overheid wordt de leeftijdsgrens voor vervroegd pensioen verhoogd van 60 naar 62. Een aantal specifieke groepen zoals politie en gevangenispersoneel konden vervroegd uitstappen. Bij ACV-Openbare Diensten vrezen ze dat ook zij voortaan pas na een loopbaan van 40 jaar op vervroegd pensioen zullen kunnen.
Ambtenaren zien ook hun pensioen dalen. Voortaan wordt het pensioen berekend op de laatste tien jaar in plaats van de laatste vijf jaar. Luc Hamelinck: “Die maatregel treft ook de laagste pensioenen en die bestaan wel degelijk. Er bestaat een dynamiek om het pensioensysteem van de openbare sector af te bouwen. Nochtans zitten de pensioenen daar op de gemiddelde Europese vervangingsgraad. Zullen ambtenaren dan binnenkort ook een tweede en derde pijler nodig hebben om een waardig pensioen te hebben?”
Ook de lineaire besparing op alle departementen komt hard aan. “We hebben net bij Justitie 0,7 procent bespaard. Dat konden we nog intern compenseren door wat meer bij de administratie te snoeien zodat aan het personeel in de gevangenissen niet geraakt werd. Maar wij schatten de komende besparing op 8 procent in drie jaar. Dat zal ook effect hebben op de gevangenissen en de inspectie, en dat brengt bovendien ook de informatisering en modernisering in gevaar”, zegt Luc Hamelinck.
Voorlopig laat het akkoord geen ruimte voor sociaal overleg. “Als de regering een beetje haar verstand gebruikt, komt er nog overleg. Als die ruimte er niet is, dan krijgen we een harde confrontatie en dat zou voor niemand goed zijn. Je zal ons niet horen zeggen dat de financiën gezond moeten zijn, maar dat moet op een rechtvaardige manier gebeuren”, aldus Hamelinck.
Erwin De Deyn, voorzitter van BBTK (foto Luc Janssens)
In het akkoord zit een groot onevenwicht tussen nieuwe inkomsten en besparingen, zegt Erwin De Deyn, voorzitter van de socialistische bediendecentrale BBTK. “Een onevenwicht dat de komende jaren alleen maar groter zal worden. De vermogens blijven buiten schot. Er komt alleen een belasting van 4 procent op de roerende inkomens boven 20.000 euro. Dat heet dan nog crisisbijdrage wat er op wijst dat het een tijdelijke maatregel is. Meerwaarden op de verkoop van aandelen blijven onaangeroerd. Nochtans weet iedereen dat speculanten zo de grootste winsten maken.”
“Er is nergens sprake van een werkgelegenheidsproject. Nergens iets dat hoop kan geven aan mensen die getroffen worden door de besparingsmaatregelen en de hervormingen”, zegt De Deyn.
Die hervormingen zijn ingrijpend. Ze gaan veel verder dan het Generatiepact, zo klopte Open VLD zich al op de borst. Erwin De Deyn: “Brugpensioen wordt iets voor de happy few, want wie zal nog aan een loopbaan van 40 jaar komen om op 60 op brugpensioen te gaan? Zeker als er ook gemorreld wordt aan de gelijkgestelde periodes.”
De nieuwe regering wil ook het tijdkrediet en de landingsbanen inperken. “Net die technieken die mensen gebruiken om het langer vol te houden, worden afgebouwd”, zegt De Deyn.
Bij herstructureringen wordt de leeftijdsgrens voor brugpensioen verhoogd tot 55. “Door brugpensioen kunnen naakte ontslagen vermeden worden. Dat wordt nu veel moeilijker. Voor de sociale zekerheid maakt dat geen verschil. Die mensen komen in de werkloosheid terecht. Door de crisis zullen we nog met herstructureringen geconfronteerd worden. Zonder brugpensioen dreigen die uit te draaien op harde conflicten”, vreest De Deyn.
De versnelde degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen zal tot drama’s leiden in regio’s als Charleroi en La Louvière. “Daar zit een harde kern van langdurige werklozen. Die zien hun uitkering herleid tot een minimum dat ver onder de armoedegrens ligt”, zegt De Deyn.
Voor de harmonisering van het arbeiders- en bediendestatuut krijgen de sociale partners nog even de tijd. “Maar de regering bereidt zich duidelijk voor om het dossier zelf in handen te nemen. De vrees is dat er dan een eenheidsstatuut komt waarbij de bedienden zwaar zullen inleveren en de arbeiders niet krijgen waar ze recht op hebben.”
De Deyn hoopt dat er vrijdag genoeg volk is om bijsturingen af te dwingen. “Maar we moeten ook realistisch zijn. De geest van deze begroting keren, zal niet lukken met deze zes partijen rond de tafel. We gaan dus ook moeten werken aan de politieke krachtsverhoudingen. Het neoliberale gedachtegoed aanpakken zal tijd vergen. Nu al botsen we op het eenheidsdenken. In de media hoor je alleen maar zegebulletins over de begroting. Als er al kritiek komt, hoor je dat het allemaal niet ver genoeg gaat.”
Walter Cnop, algemeen secretaris van ACV-Metea
Walter Cnop, algemeen secretaris van ACV-Metea, ziet weinig evenwicht in de maatregelen: “De begroting is in evenwicht maar dat levert nog geen evenwichtige begroting op. De laatste week voor het akkoord zagen we de posities verschuiven. Plots werd besloten om helemaal niets te doen aan de grote vermogens en ook de vennootschappen die de belastingen kunnen ontwijken, worden ongemoeid gelaten.”
“Het is heel vervelend als overheden een begroting beginnen te maken om de markten te plezieren. Onder druk van de financiële markten en Europa wordt overal gesaneerd. Maar als je de consument treft, daalt de binnenlandse vraag en sputtert de economie. En dan is het hele saneringsplan een maat voor niets”, zegt Walter Cnop.
Deze begroting treft alle werknemers, zegt Cnop. “Het begint al bij de jongeren die na hun studies gedwongen worden om uitzendwerk te doen en zo onvoldoende rechten opbouw voor een werkloosheidsuitkering. Het eerste jaar na hun studies krijgen ze helemaal geen uitkering meer. Tegelijk doet men niets om die mensen uitzicht te geven op een duurzame job.”
“Hoe meer de media dat door onze strot duwen, hoe meer mensen beginnen te geloven dat we inderdaad met zijn allen veel langer moeten werken. Wij vertegenwoordigen werknemers die al op jonge leeftijd in een zware job terechtkomen. Aan die mensen zegt men nu plots om enkele jaren langer te werken. Het is alsof je aan een renner die in een tijdrit van de Tour zijn inspanningen mooi gedoseerd heeft, plots aan de meet vertelt dat hij nog 20 kilometer langer moet rijden.”
“Ik zou de toekomstige ministers graag eens twee weken zo’n zware job zien uitoefenen. Veel mensen die een lastige job hebben, vallen niet binnen de definities van een zware job. Zij zullen die zware baan langer moeten volhouden. We zullen daar een verschuiving zien van het brugpensioen naar andere takken van de sociale zekerheid zoals de ziekenkas of de werkloosheid. Want werknemers zijn helemaal niet geïnteresseerd in oudere werknemers. Ze zijn enkel op zoek naar de goedkoopste manier om er van af te geraken. Ik denk dat er veel animo zal zijn op de betoging.”
Paul Lootens, algemeen secretaris van de Algemene Centrale
“De leeftijd voor brugpensioen wordt niet met twee maar met vier jaar verhoogd”, zegt Paul Lootens, algemeen secretaris van de Algemene Centrale van het ABVV. “In 2014 kan dat na een evaluatie dus 62 worden. Die evaluatie moest er eigenlijk al dit jaar komen. Dat was afgesproken in het Generatiepact. De werkgevers hebben dat geweigerd en de verhoging is er toch gekomen. Dus men kan nu al voorspellen wat er in 2014 zal gebeuren.”
“De uitzonderingen voor arbeiders in de bouw en mensen die 20 jaar nachtarbeid deden, blijven bestaan. Die worden om de twee jaar afgesproken in het interprofessioneel overleg. Maar je kan nu al voorspellen dat daar veel druk zal bestaan om ook dat systeem met twee jaar te verhogen”, zegt Paul Lootens.
“De versnelde daling van de werkloosheidsuitkeringen zal een pak mensen in de armoede duwen. Langdurige werklozen vallen terug op een minimum dat ver onder de armoedegrens ligt. Ik verneem dat sommige OCMW-voorzitters nu al hun hart vasthouden voor de gevolgen”, zegt Paul Lootens. “Ondertussen worden jongeren uitgesloten terwijl men hen geen enkel perspectief geeft op een job.”
“De toekomstige regering heeft nu ook besloten om uitzendarbeid toe te laten in de openbare sector. Iets waar wij ons altijd tegen verzet hebben want zo ruilt men volwaardig werk in tegen precaire jobs. Maar dat komt er nu allemaal door. Het gaat van kwaad naar erger”, zegt Lootens.
“Dat de hardwerkende Vlaming en Waal gespaard wordt, is een fabeltje. Ook hardwerkende mensen worden ziek, willen na een lange loopbaan op brugpensioen of kunnen werkloos worden als hun bedrijf de deuren sluit”, zegt Lootens.
“Dit is nog maar het begin. Als we nu niet in het verzet gaan, krijgen we tien jaar lang een neoliberaal saneringsbeleid over ons heen. Vrijdag is er de betoging in Brussel. Op 7 december is er een betoging in Luik om de werknemers van ArcelorMittal te steunen. En daarna lijkt een algemene staking onvermijdelijk, want ik denk niet dat deze regering snel zal milderen. Ook op langere termijn zullen we andere krachtsverhoudingen moeten opbouwen.”
