Doordat Groep Arco werd meegesleept in de val van Dexia, verloor het ACW geld. Volgens sommigen verloor het dan ook maar meteen zijn legitimiteit. Het lijkt er op dat opiniemakers er als de kippen bij zijn om naar aanleiding van de vereffening van Arco het proces van de Beweging als geheel te maken. De vele commentaren die in de media verschenen, liegen er niet om: dit is blijkbaar hét moment om af te rekenen met een beweging die reeds decennia lang een vooraanstaande politieke en maatschappelijke rol speelt.
Sommige commentatoren beweren dat de Arco-sage op een pijnlijke manier de ACW-geloofwaardigheid in het publieke debat aantast. Anderen verklaren de beweging zelfs ‘moreel failliet’. De onderliggende boodschap luidt in feite: het ACW houdt er nu best even mee op om zijn maatschappelijke rol te spelen.
Wij durven te beweren dat dat dramatisch zou zijn, en tot een maatschappelijk verlies zou leiden dat niet in harde euro’s is uit te drukken. Een aanzienlijk maatschappelijk verlies, omdat sociale bewegingen zoals ACW een heel belangrijke rol spelen in het aanpakken van maatschappelijke uitdagingen. Die rol wordt door vriend en vijand erkend. Als het ACW zich niet meer zou mogen engageren, wie zal het dan in zijn plaats doen?
Ten eerste is het ACW actief in het stimuleren van politieke participatie in tijden van toenemende politieke desinteresse, zelfs politieke aversie. Want dat horen we toch altijd en overal: mensen vinden de politiek maar niks meer. Welnu, dezer dagen gaan honderden ACW’ers de boer op om mensen te stimuleren om na te denken over hoe het beleid in hun gemeente er zou moeten uitzien. Door middel van een bevraging, telkens aangepast aan de lokale context, krijgt elke burger de kans om actief na te denken over wat volgens hem of haar belangrijk is: een soort G1000 in het kwadraat zo je wil. Deze actie wordt positief onthaald: reeds duizenden mensen namen deel, en ze doen dat met overtuiging. Op die bescheiden manier probeert ACW mensen te stimuleren om politiek betrokken te zijn. Als ACW nu even uit het publieke debat moet verdwijnen, wie zal deze rol dan overnemen?
Ten tweede verwijzen we naar nieuwe vormen van samenwerkingen die worden opgestart en ondersteund vanuit de Beweging. Iedereen weet ondertussen dat energie te duur is, en dat particuliere klanten in ons land meer betalen dan in de ons omringende landen. In die optiek is het initiatief tot samen-aankoop duurzame energie, op initiatief van West-Vlaamse ACW-provincieraadsleden, een poging om mensen de kans te bieden om aanzienlijk te besparen op hun energiefactuur. Als ACW nu even uit het publieke debat moet verdwijnen, wie kan en zal dan in hun plaats dergelijke initiatieven nemen?
Ten derde, en misschien nog het belangrijkste van al, wijzen wij op de vooraanstaande rol van ACW en deelorganisaties in het lokale sociaalculturele werk. Tienduizenden vrijwilligers van organisaties als OKRA (senioren), KAV, KWB, en KAJ (jongeren), Pasar en Wereldsolidariteit werken dag in dag uit via heel concrete acties en projecten om buurten, wijken en gemeenten een beetje leefbaarder te maken: veilig verkeer, mantelzorg, sociaalculturele vorming, integratie van kansarmen, enzovoort. Als ACW nu even uit het publieke debat moet verdwijnen, moeten al die vrijwilligers er dan maar mee ophouden? Hebben we in onze samenleving sociaal kapitaal op overschot, zodat we het ons kunnen permitteren om het aandeel van ACW in dat kapitaal af te stoten?
Op basis van de bovenstaande voorbeelden (er zijn er veel meer te bedenken), is het onverantwoord om naar aanleiding van het Arco-verhaal dan maar meteen de ganse Beweging het recht te ontzeggen om zich te blijven engageren voor de belangrijke maatschappelijke uitdagingen. Dat zou een klap in het gezicht zijn van de vele tienduizenden vrijwilligers die het ACW rijk is, en die vandaag meer dan ooit overtuigd zijn van hun engagement. Net omdat het ACW, meer dan ooit, een grote rol te spelen heeft die andere maatschappelijke actoren niet kunnen of willen spelen.
Laat ons dus het debat over Groep Arco en het al dan niet rechtmatig zijn van een eventuele staatswaarborg niet verwarren met het debat over het maatschappelijk belang van een sociale beweging inzake het aanpakken van de grote uitdagingen waar onze maatschappij mee geconfronteerd wordt.
Bram Verschuere is voorzitter gemeentelijk ACW Kortrijk
Ondertekend door gemeentelijk ACW Kortrijk
