Jonge werklozen

Wie afstudeert en niet meteen een vaste job vindt, heeft nu na 9 maanden recht op een wachtuitkering (zo’n 400 euro per maand voor een samenwonende en 755 euro voor een alleenstaande).

Om recht te hebben op een volwaardige werkloosheidsuitkering moet je 312 dagen gewerkt hebben tijdens de afgelopen 18 maanden. Jongeren die van het ene tijdelijk contract naar de volgende interimjob hoppen, komen daar niet makkelijk aan.

De toegang tot de wachtuitkering (die nu inschakelingsuitkering gaat heten) wordt verstrengd. Voortaan moeten jonge werkzoekenden 1 jaar wachten. Ze krijgen die uitkering ook pas na drie evaluaties. Samenwonenden en 30-plussers verliezen ook hun wachtuitkering na drie jaar.

Die maatregel komt er op een moment dat de jeugdwerkloosheid nog altijd heel hoog is. Jongeren waren vaak de eerste slachtoffers van de crisis van 2008. Zij zullen dat ook zijn van de crisis die er mogelijk volgend jaar weer aankomt.

Oudere werknemers

Voor oudere werknemers verandert er heel wat. Het vervroegd pensioen kan voortaan pas op 62 na een loopbaan van 40 jaar (nu is dat nog 60 en 35 jaar loopbaan). De brugpensioenleeftijd wordt verhoogd naar 60 en de loopbaanvereiste wordt 40 jaar vanaf 2016. Tot nu toe kon het nog op 58 na een loopbaan van 38 jaar.

In 2014 komt er een evaluatie. Als de werkgelegenheidsgraad niet snel genoeg stijgt in vergelijking met de EU-15, wordt de brugpensioenleeftijd verhoogd tot 62 jaar.

Van de uitzondering voor de zware beroepen (wisselende ploegen en onderbroken uurroosters) is voorlopig geen sprake meer. Zij konden tot nu toe op 58 met brugpensioen na een loopbaan van 35 jaar.

Oudere werknemers die geconfronteerd worden met een herstructurering zullen ook moeilijker op brugpensioen kunnen. De leeftijd wordt verhoogd van 50 tot 55. De verhoging wordt wel gespreid in de tijd zodat de herstructurering bij ArcelorMittal wel nog volgens het oude regime kan.

Mensen die langer aan de slag hopen te blijven door wat minder te werken, zijn er ook aan voor de moeite. De zogenaamde landingsbanen (tijdkrediet voor 50-plussers) wordt afgebouwd. Het tijdkrediet vermindert tot 1 jaar (2 jaar halftijds en 5 jaar 4/5) met enkel nog een beperkt extra krediet voor zorg of opleiding. De loopbaanonderbreking in openbare sector en onderwijs wordt daarop afgestemd.

Alle werklozen

Werklozen zullen hun uitkeringen veel sneller zien dalen naarmate ze langer werkloos zijn. “Dit is echt de armoede organiseren”, klinkt het streng bij de christelijke vakbond ACV. De minimumuitkering voor gezinshoofden zal 30 procent onder de Europese armoedenorm zitten, de minimumuitkering voor alleenstaanden 11 procent. De armoede bij werkloze gezinnen steeg de voorbije jaren nu al van 39 naar 48 procent, rekende onderzoekster Bea Cantillon voor op de G1000.

Alle mensen die overleven met een uitkering

Na jarenlang actievoeren verkregen de vakbonden enkele jaren geleden de welvaartsvastheid van de uitkeringen. Tweejaarlijks wordt een enveloppe vrijgemaakt om te verdelen over de verschillende uitkeringen. Dat geld is nodig om er voor te zorgen dat bijvoorbeeld de pensioenen gelijke tred houden met de gestegen welvaart.

De nieuwe regering schrapt 40 procent van die enveloppe voor 2013 en 2014.

Vrouwen

Vrouwen onderbreken nog altijd vaker hun loopbaan om bijvoorbeeld voor de kinderen te zorgen. Zij zullen het zeer moeilijk hebben om aan de loopbaanvoorwaarden van vervroegd en brugpensioen te voldoen.

Bovendien zal er ook gesleuteld worden aan de zogenaamde gelijkstellingen. Dat zijn periodes waarin niet gewerkt werd (door werkloosheid, tijdkrediet of loopbaanonderbreking bijvoorbeeld), maar die toch meetellen in de berekening van de loopbaan.

Ook het tijdkrediet waar vrouwen vaker beroep op doen, wordt afgebouwd.

Zieken

De gezondheidszorg moet in 2012 2,3 miljard inleveren en in 2013 zelfs 3,3 miljard. Di Rupo maakt zich sterk dat dat kan zonder te raken aan de rechten van de patiënten. Er is inderdaad marge om te besparen, klinkt het bij de mutualiteiten. Maar dan moeten er wel enkele taboes sneuvelen zoals de dure medicijnen, de overconsumptie en de nutteloze onderzoeken. Als daar niet aan geraakt wordt, zal die enorme inspanning toch op de nek van de patiënten terechtkomen.

De “hardwerkende Vlaming en Waal”

Dat mensen met een vaste job helemaal ontzien worden, klopt niet. Er zal gesnoeid worden in een aantal aftrekposten. Dienstencheques worden duurder vanaf 2013 (8,5 euro).

En dan is er nog de index. Aan de index wordt niet geraakt, bezweren de socialisten in de regering. Maar Open Vld-voorzitter Alexander De Croo wees in Terzake al fijntjes op de studie van de Nationale Bank en de evaluatie door de Europese Commissie die er aankomen. Op de persconferentie zei hij daarover: “Er is nu een consensus om niet te raken aan de index.”

Bedrijven

Er wordt gesleuteld aan de notionele interestaftrek. Zo wil de toekomstige regering vermijden dat enkele zeer winstgevende bedrijven als Electrabel helemaal geen belastingen betalen in België. In 2009 kostte de notionele interestaftrek de Belgische schatkist al 5,8 miljard euro. Dat wordt 1,6 miljard euro minder.

Vermogens

Er komt een crisisbijdrage van 4 procent op de inkomsten hoger dan 20.000 euro uit vermogens. Dat geldt niet uit inkomsten uit meerwaarden (iemand die bijvoorbeeld veel verdient door aandelen te verkopen die in waarde gestegen zijn). 

De hele Derde Wereld

De budgetten voor ontwikkelingssamenwerking worden bevroren. Bye bye groeipad richting 0,7-procentnorm dus.

De openbare diensten

Er wordt gesnoeid in alle overheidsdiensten en in de openbare diensten. Zo zou de NMBS 200 miljoen euro moeten ophoesten. “Daarbij zullen ze verder een kwaliteitsvolle dienst kunnen leveren”, verzekert Di Rupo.