Sinds enkele jaren houdt de Amerikaanse muziekliefhebber Frank Gnosser de wereld in beroering met zijn succesvolle Voodoo funk-blog. De blog is volledig gewijd aan zijn zoektocht naar oude West-Afrikaanse rariteiten in afrobeat, afrofunk, highlife van de jaren zestig-zeventig in onder meer Guinee-Conakry, Ghana, Benin en Nigeria.
Zijn blog wekt de diepste emoties los voor de schoonheid van deze muziekstijlen. Trouwe blogvolgers van Gnosser betonen in hun commentaren diepe bewondering voor zijn inwijdingen in de zwoele, sublieme wereld van de West-Afrikaanse afrofunk.
Het opgraven van platen
Het vinden van oude platen beleeft Gnosser als een archeologisch avontuur. Gnosser gaat telkens op dezelfde manier tewerk. Met de hulp van enkele contactpersonen ter plekke begint hij bij aankomst in een stad overal honderden flyers uit te delen en honderden posters op te hangen met de mededeling dat hij platen zoekt. Mensen die hem vervolgens contacteren, begeleiden hem dan mee naar hun huizen, muziekstalletjes, vervallen opslagplaatsen en oude teloorgegane platenwinkels.
Eens aangekomen op de ‘archeologische sites’ valt hij vaak van de ene verbazing in de andere. Soms vindt hij zoals in het Beninse Bohicon zelfs tussen de kakkerlakken platen van funkgoden zoals Gnossas Pedro, Tohon Sanslisas, Orchestre Polyritmo de Cotonou, Tokoto Ashanti.
Reisverslagen van Conakry tot Nigeria
Op zijn blog kan je ook regelmatig ‘recht uit het hart’-reisverslagen lezen van zijn archeologische ‘digging for records’-avonturen. Hij heeft het over de culinaire hoogstandjes en ondoorgrondelijke wegen van vodoo in het zuiden van Benin. Soms zijn er grappige uitweidingen van compleet verkeerde ontmoetingen en van hoe hij al die opgekochte platen probeert te vervoeren.
Dit alles wordt opgesmukt met prachtige foto’s die aantonen dat Gnosser zich volledig heeft ondergedompeld in het dagelijkse leven van West-Afrikaanse steden.
Soms gaat hij ook de politieke toer op. Zo staat hij geregeld stil bij de politieke turbulenties in Guinee-Conakry na het overlijden van dictator Lansana Conté in 2008. Guinee is het enige land waar Gnosser zich drie jaar lang heeft gevestigd en dat dus enkel om naar platen te zoeken.
Soms waagt hij zich ook aan een stuk Afrikaanse muziekgeschiedenis. Maar de nadruk ligt toch telkens op het zoeken naar de heilige graal van West-Afrikaanse funk.
In Benin groeien de platen aan de bomen
Volgens Gnosser is Cotonou, de grootste stad in Benin, de beste plek op aarde als het aankomt op platen. In Benin boden voodoopriesters zelfs hun hulp aan om de platen voor hem te vinden. Het was maar een kwestie om het orakel van Fa gunstig te stemmen en een plaat van Orchestre Polyritmo de Cotonou te offeren.
Niet alleen Nigeria, maar ook Benin was tijdens de hoogdagen van afrofunk een belangrijke muziekbron. Er floreerden honderden kleine platenlabels. De in 1973 opgerichte Societé Africain de Techniques Electroniques (SATEL) groeide snel uit tot één van de meest populaire platenlabels in West-Afrika.
In Benin groeien de platen nog steeds aan de bomen. SATEL brengt nog steeds muziek uit en wie in het nachtleven van Jonquet in Cotonou onderduikt, kan de funky sfeer van de jaren zeventig er nog opsnuiven.
Le tout puissant Orchestre Polyritmo de Cotonou
Muziek is een prominent onderdeel van de Beninse culturen en overal te horen. We denken alleen maar aan de bedwelmende traditionele voodooritmes van de Fon die in het zuiden van Benin overal in de bidonvilles uit krakende transistorradio’s schallen.
Bij Gnossers Vodoun 2008-compilatie kan je jezelf laten bedwelmen door voodoopareltjes zoals Papa Zibote van Billedey, Memeton hede hede van Ezim Gangnon Guissey en Hohoton vo van Agbehounkpan of het magische N’na ho so bo ha van Soclub Toba Hanye Sezonmon.
Die sato-ritmes en het opzwepende gezang werken ook door in de almachtige funk van Orchestre Polyritmo de Cotonou. In een song als Gbeti Madjro schreeuwt Roger Damawuzan zowaar James Brown van het podium.
Hoewel Damawuzan tegenwoordig niet meer beschikt over de kracht van zijn zangerig geschreeuw uit de jaren zeventig heeft de band als het ware alle West-Afrikaanse dictators overleeft en toert ze nog geregeld de wereld rond.
Terwijl tientallen onbekende platen van Orchestre Polyritmo een fascinerende hoofdrol spelen in de archeologische opgraafwerken van Gnosser wijdt hij ons ook van Grand Popo tot Porto Novo en van Ouidah tot Natitingou en Parakou in de funk van Orchestre Anassoa Jazz de Parakou, Picoby Band, Super Star de Ouidah, El Rego et ses Commandos, enzovoort. Volgens Gnosser tonen bands als Orchestre Polyritmo, Picoby band en Super Star de Ouidah aan dat de westerse popmuziek schatplichtig is aan Afrikaanse culturen.
Afrofunk voor iedereen
Het blijft een raadsel waar Gnosser het geld vandaan blijft halen om dit kostelijk archeologische muziekproject vitaal te houden. De vliegtuigtickets zijn immers duur. Hij geeft blijkbaar ook een goede prijs voor de platencollecties. Wellicht weet hij de kosten nog in te perken door zich niet te verschansen in de dure westerse wijken en hotels waar de ontwikkelingshelpers zich vaak ophouden. Zijn platenlabel, mailorder en het organiseren van funk parties in New York zullen het ook wel wat verlichten.
En toch is zijn blog ook een klein archief van meer dan 30 uren gratis luisterplezier. De platen kraken van alle kanten, maar de kwaliteit blijft hoe dan ook hoogstaand. De absolute topper is ongetwijfeld de compilatie Psychedelic Afro shop.
Psychedelic man van de Ghanese band The Frank & his Professionals is een ware meezinger. Mampam Sukuruwe van The Sweet Talks en Abiafao van de Ghanese Jeff Tagoe & the Vis-A-Vis zijn dan weer psychedelische trips in highlife. In feite is alle muziek die Gnosser gratis aanbiedt, supergoed.
Het komt almaar minder voor in deze neoliberale hoogdagen van commercialisering en winstbejag, maar Gnosser is een muziekproducent van het eerste uur en hij wil zijn West-Afrikaanse ontdekkingen in afrofunk met de wereld delen.
Bron:
