Dagen

527 na de vorige en 936 dagen voor de volgende verkiezingen heeft België nog altijd geen regering. Het wereldrecord regeringsvorming (248 dagen) werd 278 dagen geleden gebroken. Elio Di Rupo is al 190 dagen formateur. 138 dagen geleden schoot N-VA-voorzitter Bart De Wever de nota-Di Rupo af. De koning houdt voor de derde keer een ontslag van Di Rupo in beraad.

Breekijzers

Een jaar lang was de communautaire kwestie het breekijzer om het sociaal-economische systeem in België grondig te hervormen. Bart De Wever is daar altijd heel eerlijk over geweest. Mocht dat systeem kunnen ontmanteld worden door een federale regering, dan zou hij daar vrede mee nemen. “Als het mogelijk zou zijn om de nu noodzakelijke hervormingen in een Belgische staat op het goede spoor te zetten, zou ik dat niet verhinderen. Maar dat is niet mogelijk”, zei hij in zijn ophefmakende interview in het Duitse weekblad Der Spiegel.

Dat dat in een Belgische regering niet mogelijk is, komt door de aanwezigheid van de PS, de grootste Franstalige partij. Vandaar dat af en toe het scenario opduikt om het zonder de PS te proberen. Een regering zonder PS is al een staatshervorming op zich, zoals het ooit klonk. Voor zo’n noodregering die stevig saneert en hervormt, wil De Wever zelfs gerust de staatshervorming in de koelkast stoppen.

Nieuwe breekijzers

Begin dit jaar doken er nieuwe breekijzers op: Europa en de financiële markten. “We moeten de Europese aanbevelingen volgen”, is het mantra van Open VLD, maar ook van werkgeversorganisaties Unizo, het VBO en Voka.

Volgens die zes aanbevelingen moet België het begrotingstekort terugdringen, de effectieve en eventueel ook de wettelijke pensioenleeftijd verhogen, in overleg met de sociale partners het loonoverleg en het indexsysteem hervormen, de werkloosheidsuitkeringen sneller laten dalen, de belastingdruk verschuiven van arbeid naar consumptie, de concurrentie op de energiemarkt aanwakkeren en de regels in de distributiesector (zoals zondagsluitingen) soepeler maken

Verplicht of vrijblijvend?

Alleen de begrotingsdiscipline is verplicht. Daaraan verzaken kan een sanctie van 700 miljoen euro opleveren. Maar de vijf andere aanbevelingen zijn niet helemaal vrijblijvend. Sinds kort beschikt de Europese Unie over het sixpack, zes wetgevende voorstellen die het toezicht verstrakken en die wel sancties mogelijk maken. Alleen moet dat systeem nog verder worden uitgewerkt.

Voorlopig besteedt de Europese Unie de sanctionering van landen die zich niet schikken naar de aanbevelingen uit. Op de EU-website staat: “Implementation of the country-specific recommendations will be driven primarily by peer pressure, though market pressure will also play an important role.” De Europese Unie hoopt dus dat de speculanten weerspannige lidstaten tot de orde roepen.

De financiële markten

In The Financial Times zegt ene Harvinder Sian dat “de markten hun geduld verliezen” met België. Sian wordt aangekondigd als “rate guru” bij RBS. RBS staat voor Royal Bank of Scotland. RBS was één van de drie banken waarin de Britse overheid in 2008 47 miljard euro belastinggeld moest pompen om hen van de ondergang te redden. Milder en bescheidener zijn die banken er alvast niet van geworden.

De financiële markten en de Europese Unie dwingen ons om hard te saneren, zeggen de voorstanders van zo’n zware inlevering. Hun druk lijkt effect te hebben. Uit een grafiek van zakenkrant De Tijd blijkt dat de rekening voor aandeelhouders en bedrijven daalde van 4,7 miljard euro in de nota-Di Rupo naar 2,8 miljard in de recentste voorstellen. De besparingen in de sociale zekerheid en de openbare diensten stegen van 2,3 miljard naar 4,3 miljard euro.  

De vemogensbelasting verschrompelde van een half miljard tot 150 miljoen euro. En nog is dat te veel volgens ondernemer Marc Saverys (CMB en Euronav). Een vermogensbelasting is een “domme en doctrinaire belasting”, zei hij in Trends. Saverys zit op een vermogen van 756 miljoen euro…

De regeringsonderhandelaars laten nog een pak miljoenen liggen. De Creg schat de nucleaire rente op 1,2 miljard euro per jaar (geld dat consumenten te veel betalen omdat de kerncentrales al lang afbetaald zijn). Electrabel zal van die buit slechts 550 miljoen euro moeten terugbetalen.

Zakenkabinet

Moet een zakenkabinet het dan maar overnemen? Kunnen we zoals in Italië niet beter de sleutel van de Wetstraat 16 aan een ex-bankier van Goldman Sachs geven? De krant De Standaard maakte het hele idee van een zakenkabinet belachelijk met een verkiezing op haar website. Een van de opties was een zakenregering met Electrabel-manager Sophie Dutordoir, Jef Vermassen, Prinses Astrid, Marc De Vos, Etienne Vermeersch, Brice De Ruyver, Mia Doornaert, Paul D’Hoore en Etienne Davignon.

Alleen onbegrijpelijk dat Lesley-Ann Poppe, kardinaal Danneels en Maurice Lippens over het hoofd werden gezien.