Europese democratie op standby of bye-bye?

Europese democratie op standby of bye-bye?

donderdag 17 november 2011 16:16
Spread the love

Hendrik Vos stelt vandaag in de Standaard dat de Eurocrisis de democratie op stand-by zet. Hij voelt zich daar niet echt lekker bij, dat is duidelijk, en vreest ook voor de toenemende kloof tussen de EU-leiders en de bevolking. Maar hij suggereert dat er voorlopig weinig anders opzit, gezien de systeemcrisis die de Eurozone op haar grondvesten doet daveren. Hij hanteert daarbij een Titanic-metafoor – “Als de Titanic zinkt, is het ook niet slim om een referendum te organiseren over de vraag of de reddingssloepen langs links of rechts te water moeten worden gelaten”. Helemaal ongelijk heeft hij niet. Er lijkt op het eerste zicht iets voor te zeggen dat de Europese democratie even ‘on hold’ gezet wordt, tot de Eurocrisis overwonnen is. Wat allicht een veel sterkere rol van de Europese Centrale Bank zal vergen, zo lijkt het op dit ogenblik. Het alternatief is een opsplitsing van de eurozone.

En toch kun je je serieuze vragen stellen bij het betoog van Vos. Het komt immers bij de Europese excellenties niet op om de markten en de speculanten even ‘on hold’ te zetten, tot we de Europese instellingen hebben om de crisis te bezweren. En het is duidelijk dat ondertussen de lobbyprocedures van financiële instellingen en ratingbureaus ook gewoon doorgaan, “business as usual” – zie de teleurgestelde reactie van Saïd El Khadraoui gisteren over de fel afgezwakte Commissievoorstellen over ratingagentschappen. Ik citeer De Standaard: “Volgens het Belgisch parlementslid hebben de financiële lobby en de ratingbureaus de voorbije weken op een erg agressieve manier gelobbyd om de Europese maatregelen af te zwakken. “Ze beschuldigen de Commissie ervan de ratingagentschappen te willen nationaliseren en de sector te vernietigen. De twee belangrijkste voorstellen van onze fractie zijn daardoor uit de tekst gehaald.”

Bizar toch. Technocraten moeten ‘structurele hervormingen’ doorvoeren, die parlementen daarna braaf mogen goedkeuren, maar lobbymachines blijven ondertussen wel gewoon verder functioneren in de coulissen. Democratie op zijn Europees. Het lijkt er overigens sterk op dat die technocraten systeemhervormingen moeten doorvoeren, die voor decennia de Europese socio-economische structuur moeten vastleggen in de landen van de eurozone. Papademos en andere Monti’s moeten het vuile werk doen. Waarna allicht terug de “mening van de bevolking” zal gevraagd worden over relatief mineure kwesties. Europese burgers over serieuze zaken of systeem-issues bevragen, ho maar, dat is duidelijk een brug te ver.

Ik kan dan ook niet anders dan vaststellen dat de grote statements van Europese leiders, of ze nu Barroso, Van Rompuy of Merkel & Sarkozy heten, op dit ogenblik één onderwerp zorgvuldig vermijden: nl. hoe ze de Europese burger denken te bevragen, eenmaal de crisis onder controle. Marc Eyskens is één van de weinigen die al goeie voorstellen gedaan heeft terzake: hij stelde bv. voor om in de toekomst de Commissievoorzitter en de Europese president rechtstreeks te laten verkiezen door de Europese bevolking. Wat mij betreft zijn dat misschien nog valabeler suggesties dan een Europees referendum over de Europese economische unie die Merkozy en co nu in de steigers proberen te zetten.

Maar voorlopig blijft het oorverdovend stil op dat front in Brussel, Berlijn en Parijs. Onze Europese leiders blijven blijkbaar geloven in een technocratische grote sprong voorwaarts, in combinatie met wat financiële spitstechnologie. Ik vrees dat ze heel binnenkort tot hun scha en schande zullen moeten ondervinden dat je de publieke opinie niet kunt blijven negeren.

take down
the paywall
steun ons nu!