Je kan of kon er niet naast kijken de voorbije weken. De G1000 zou de absolute hoogmis worden van rechtstreekse burgerdemocratie.
Ik heb daarbij een beetje last van een flashback. Eentje die me terugbrengt naar de jaren 70. Ik zie mezelf weer als een jonge –ongeschoolde- werknemer bij Philips in Turnhout. Omwille van een aantal ‘conflictjes’ in de afdeling waar ik werkte, werd ik al snel benaderd door iemand van de vakbond (ACV) Niet lang daarna volgde ik mijn eerste ‘militantencursus’ bij het ACV Metaal. Een meerdaagse waarbij we ondermeer heel wat leerden over ons sociaal zekerheidsstelsel. Over het belang ervan voor zieken, werklozen, gepensioneerden. Maar ook over het belang van het solidariteitsprincipe waarop deze sociale zekerheid werd opgebouwd en wat zeker ook overeind moet blijven.
Enkele jaren later deed ik voor de eerste keer mee aan de sociale verkiezingen –als jongere- en kon zo als verkozene mee opkomen voor de belangen van mijn collega’s. Maar ook ruimer dan dat. Ik herinner mij nog hoe ik ‘onder de indruk was’ van het eerste vakbondscongres wat ik mocht meemaken. En meemaken moet in deze echt wel letterlijk worden geïnterpreteerd. Immers gingen (en gaan) aan het feitelijke congres heel wat bespreking- en discussiemomenten vooraf. Zo ondermeer ook over die sociale zekerheid. Over hoe de fundamenten ervan kunnen worden verstevigd, hoe het herverdelingsprincipe zo eerlijk mogelijk kan worden toegepast enz. Deze bespreking- en discussiemomenten waren ook zeer belangrijk om met mekaar tot gedragen voorstellen (in congrestaal : amendementen) te komen. Om tot groepsvorming te komen ook en om de finale standpuntbepaling op het congres te bepalen.
Een andere flashback brengt mij naar een veel recenter verleden. In september 2008 lanceerde het ACW de campagne ‘de sociale zekerheid is er voor u’. Een gans (werk)jaar trok men ‘de boer op’ om met militanten, bestuursleden –allemaal vrijwilligers- te discussiëren over het ‘hoe en wat en de toekomst van onze sociale zekerheid’. Met Rerum-Novarum, 21 mei 2009, rondde het ACW deze campagne af met het groots opgezette ‘feestival social’ te Antwerpen. Ik citeer even uit een verslag van Indymedia (voorloper van DWM) van ene ‘Christophe’ :De christelijke arbeidersbeweging pakte op Rerum Novarum uit met een groot feest op verschillende plaatsen in de buurt van het Centraal Station in Antwerpen. Het ‘Feestival Social’ was het slotakkoord van de campagne ‘De sociale zekerheid is er voor u’. Het ACW heeft tien voorstellen om de sociale zekerheid te versterken. “De sociale zekerheid sterk houden en aanpassen aan de noden van de tijd”, zo vatte ACW-voorzitter Jan Renders de uitdaging samen. Hij deed dat van op een groot podium op het Sint-Jansplein. Op dat podium tekenden de voorzitters van de grootste organisaties van het ACW de eisenbundel voor de sociale zekerheid.
Deze en veel andere gelijkaardige campagnes kregen destijds ‘amper’ weerklank in de reguliere pers. En sindsdien is het wat dat betreft enkel maar bergaf gegaan. De ‘media’ hebben de middenveldorganisaties –voornamelijk de vakbonden- stelselmatig aan kant geschoven. Als ze aan bod kwamen/komen is het eerder in de verwijtende sfeer. Te oubollig en te veel vasthoudend aan verworven rechten noemen ze het dan in de pers.
Het staat allemaal in schril contrast met de mega-aandacht waarop de G1000 zich heeft mogen verheugen. Nochtans was één van de thema’s die hier uitvoerig aan bod zijn gekomen ‘de sociale zekerheid’. En bovendien werd bij de start op 11/11/11 nog eens uitdrukkelijk gesteld dat de G1000 géén aanval is op de democratie maar een aanvulling.
Hoe dan ook : ik heb en had bij dit initiatief zeer gemengde gevoelens. Zij hebben zeer deskundig gebruik gemaakt van internet en het sociale netwerkgebeuren. Zij hebben een zeer goed uitgekiende communicatiestrategie opgezet, daarin goed geholpen door het BV-schap van enkele initiatiefnemers. Daar kan het ‘traditionele’ middenveld best wat van leren. Maar daar stopt, wat mij betreft, de positieve benadering.
Het enige vernieuwende was volgens mij enkel de ‘methodiek’. Het ‘bedreigende’ van dit initiatief lijkt mij te zijn dat het ‘traditionele middenveld’ nu nog meer aan de kant zal worden geschoven. Akkoord dat de G1000 géén aanval is op de democratie! Maar ik kan me niet van de indruk ontdoen dat het wel een aanval is op het bestaande middenveld. Of beter : dat de media dit gebeuren zullen aangrijpen om het ‘gekende middenveld’ nu nog meer, defintief zelfs, aan de kant te schuiven. Datzelfde mochten we ook al eens meemaken ten tijde van de regering Verhofstadt (1999). Vanuit zijn burgermanifest vond hij het ook zijn eerste en belangrijkste opdracht om dat middenveld uit te schakelen. Toen was het adagium ‘het primaat van de politiek’. Hopelijk gaan we nu niet de richting uit van ‘het primaat van de niet-georganiseerde maar via internet samengebrachte burgers’ maar wordt het een belangrijk en/en verhaal.
Dré Wolput
