Dagelijks kamperen honderden asielzoekers uren lang in de winterkou voor de deuren van de UNHCR in afwachting om uit Van geëvacueerd te worden. (foto: Pieter-Jan De Pue)
Reportage, Nieuws, Wereld -

Asielzoekers gegijzeld in door aardbeving getroffen Van

Al meer dan twee weken wordt de stad Van, in Zuidoost-Turkije regelmatig door aardbevingen en naschokken getroffen. De meeste stadsbewoners hebben hun huizen al verlaten. Alleen enkele honderden asielzoekers die onder de bescherming van het Hoog Commissariaat voor Vluchtelingen (UNHCR) vallen, mogen dat niet. Daarvoor hebben ze de toestemming van de Turkse autoriteiten nodig.

vrijdag 11 november 2011 18:39
Spread the love

Bij een recent bezoek aan de stad Van klaagden verschillende asielzoekers die onder de bescherming vallen van het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen, de UNHCR, over de manier waarop ze al dan niet de eerste hulp kregen na de eerste aardbeving van meer dan twee weken geleden.

Hoewel volgens de huidige schattingen van de asielzoekers zelf meer dan twee derden onder hen uit de stad Van zijn geëvacueerd, wachten er nog steeds honderden asielzoekers op de toestemming van de Turkse politie, bevoegd voor de vreemdelingenzaken, om een veiliger stad op te zoeken.

Illegaal of je leven riskeren

H.R., een Iraniër die net als duizenden andere asielzoekers in Turkije wacht op de afhandeling van zijn asielaanvraag bij het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen, vertelt: “We hadden geluk dat we onmiddellijk na de eerste aardbeving de stad konden verlaten. Er heerste grote chaos en het politiebureau zelf, waar we toestemming gingen vragen, was vernield en men kon ons daar niet helpen. We hebben met enkele asielzoekers een auto gedeeld en zijn naar Ankara gereden. Maar in Van bleven er nog minstens 2000 anderen achter”.

Wat H.R. en zijn reisgenoten deden was niet evident voor het merendeel van hun lotgenoten die in de stad Van zijn ingeschreven. Volgens de Turkse wetgeving mogen asielzoekers die in een bepaalde stad zijn ingeschreven niet zo maar de stad verlaten. Deze regel is voor Van veel strenger dan elders omwille van de Turks-Koerdische spanningen in de regio. ‘Wie in Van is ingeschreven kan in geen geval zonder de toestemming van de politie de stad verlaten. Slaagt hij erin om dat toch te doen, dan overtreedt hij de nationale wet. In dat geval moet hij voor de rechter verschijnen en een geldboete betalen”, aldus H.R.

In de steek gelaten

Een koppel uit Afghanistan, Mohammad en zijn vrouw, werden gelukkig twee dagen geleden naar een andere stad geëvacueerd, maar ze zijn niet te spreken over de manier waarop ze behandeld werden net na de eerste aardbeving. “We hebben een kind van acht maanden oud en we durfden niet meer in onze woning slapen. Buiten vroor het. We vroegen meerdere keren aan de UNHCR om een tent om in te overnachten. Ons huis is bouwvallig omdat we geen betere woning kunnen betalen”, vertellen ze.

En zo zijn er nog meer klachten over het bemachtigen van een tent. Daaruit blijkt dat de Turkse autoriteiten voorrang geven aan hun eigen landgenoten. “We hebben alleen de UNHCR om hulp aan te vragen, en die geven ons alleen maar eten. Ik heb geen eten nodig maar een tent tot ik uit deze stad mag vertrekken”, aldus nog Mohammad.

We doen ons best

De hoofdverantwoordelijke van de UNHCR in Van, Thomas Faustini, beweert niet op de hoogte te zijn van de discriminatie ten opzichte van de asielzoekers bij het uitdelen van tenten en dekens. “In deze kritieke situatie proberen we de mensen zo snel en zo goed mogelijk te helpen. Ik ben erg trots op mijn team dat met man en macht in dienst staat van de asielzoekers”, zegt hij.

F.F., een tolk die bij een Turkse hulporganisatie werkt en zelf een asielzoeker is, getuigt dat er zeker 100 tenten en dekens aan asielzoekers zijn uitgedeeld, maar die zouden verkocht zijn op de markt. “Toch overschrijdt het aantal aanvragen het aanbod en het duurt te lang vooraleer de asielzoekers naar een andere stad worden gestuurd”, aldus de tolk. Ook hijzelf wacht nog steeds op een beslissing om naar een andere stad te mogen gaan.

Het is de schuld van de Turkse politie

“Elke dag vanaf 8u ’s morgens tot laat in de avond ‘kamperen’ we voor de deur van de UNHCR om te weten te komen waar we naartoe gestuurd zullen worden. Kiezen mogen we niet. De Turkse autoriteiten bepalen onze bestemming”, vertelt A.L.N. uit Iran. Volgens deze getuige werkt de Turkse politie niet efficiënt genoeg om zo snel mogelijk de asielzoekers naar een veiligere stad te sturen.

“Samen met 200 andere asielzoekers, ben ik nu in totaal vijf dagen aan het wachten op een beslissing. Elke dag staan we in de kou zonder enige beschutting en sanitair aan de deur van de UNHCR onze beurt af te wachten. De medewerkers van de UNHCR tonen begrip voor onze situatie, maar zonder de toestemming van de Turkse politie kunnen ze ons niet laten vertrekken”, aldus nog A.L.N.

Alles achterlaten

“We krijgen geen enkele ondersteuning om naar een andere stad te gaan. Ik wacht al vier jaar lang in Van op de afhandeling van mijn asielaanvraag. Ik heb met veel moeite wat huishoudmateriaal bijeen vergaard”, vertelt een andere asielzoeker. Het enige wat de asielzoekers krijgen is een ticket naar de stad waar ze naar toe mogen gaan. Hun huishoudmateriaal moeten ze ofwel in minstens twee dagen verkopen of in Van achterlaten. “We krijgen geen materiële noch financiële ondersteuning om onze verhuis te regelen. Als we in een andere stad aankomen, moeten we opnieuw vanaf nul beginnen”, aldus de asielzoeker.

Het ongenoegen wordt beantwoord met politiegeweld

Volgens de laatste berichten uit Van blijkt dat de Turkse autoriteiten door de aardbeving van gisteravond terug op volle kracht aan het werken zijn om de asielzoekers naar een veiliger oord te sturen. Volgens een getuige zal de UNHCR tot middernacht open zijn om zodoende alle asielzoekers uit de stad te evacueren. “Maar een antwoord krijgen betekent niet dat je Van effectief kan verlaten want de transportfirma’s zijn overbevraagd. We moeten minstens een week wachten voor we echt uit Van kunnen vertrekken”, vertelt deze getuige.

Volgens hem krijgen zelfs de autochtone bewoners van Van amper ondersteuning van de Turkse overheid. Vandaag beantwoordden de ordediensten het ongenoegen van de betogers in Van met stokslagen en traangas. “Als de Turkse autoriteiten hun eigen landgenoten al niet adequaat helpen, wat kunnen wij dan nog verwachten”, verzucht deze getuige.

Na 17 uren wachten aan de deuren van de UNHCR keren honderden asielzoekers vandaag opnieuw zonder enig antwoord huiswaarts. Elke dag opnieuw krijgen ze de belofte om geëvacueerd te worden maar nog steeds veel gezinnen zitten zonder tent en zonder toestemming om de stad te verlaten in Van gegijzeld. Ze vragen zich allen af waar al die hulpgoederen naar toe zijn gegaan en wanneer ze uit deze gevaarlijke stad mogen vertrekken. “We zijn uit ons land gevlucht om ons leven te redden. Maar naar het schijnt, hebben we nog geen garantie of we levend uit Van zullen geraken”, aldus een bange asielzoeker in Van.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!