“De overheid zet vooral in op ontsmetting, eerder dan de gezondheid te beschermen van kinderen en zwangere vrouwen”, zegt Aileen Mioko Smith, een actievoerster die aan het hoofd staat van de milieuorganisatie Groene Actie Japan. “We drongen aan op snellere evacuatieprogramma’s voor de risicogroepen, maar we kregen alleen beloftes dat het radioactieve afval zal worden opgeruimd.”

Gevoelloze regering

Smith nam deel aan een driedaagse sit-in van een tweehonderdtal vrouwen uit Fukushima en andere actievoerders voor de gebouwen van het Japanse ministerie van Handel en Industrie. Die actie, die eindigde op 30 oktober, werd gevolgd door andere protestacties die gisteren (zondag) werden afgerond. Vrouwen deelden pamfletten uit en verzamelden handtekeningen om hun eisen kracht bij te zetten.

De vrouwen eisen betere beschermingsmaatregelen tegen straling en meer openheid vanwege de overheid. Ze dringen ook aan op een kernuitstap. “We zullen niet opgeven vooraleer de regering haar gevoelloze houding verandert”, zweert Smith.

De Japanse regering en Tepco, de elektriciteitsmaatschappij die de kerncentrales in Fukushima beheert, hebben beloofd de straling in de besmette gebieden terug te dringen tot minder dan 1 millisievert per jaar. Volgens Smith is dat een poging om de publieke verontwaardiging over de aanpak van de ramp te sussen.

Na de meltdown in maart werd de maximale stralingsdosis voor de inwoners van de prefectuur Fukushima verhoogd tot 20 millisievert per jaar. Smith gelooft dat dit gebeurde om de evacuatie van omwonenden te beperken. Er zijn ongeveer 36.000 mensen geëvacueerd uit de gebieden die op minder dan 22 kilometer van de beschadigde kerncentrale liggen. Maar volgens Smith is het goed mogelijk dat veel meer van de 2 miljoen inwoners van de prefectuur Fukushima blootgesteld zijn aan een schadelijke dosis straling. De nieuwe maximumnorm mag volgens de actievoerders in geen geval gelden voor kwetsbare bevolkingsgroepen als kinderen en zwangere vrouwen.

Nucleaire vluchteling

Rika Mashiko was samen met haar zevenjarige dochter een van deelnemers aan het protest. Mashiko verliet haar biologische boerderij in Miharumachi, op 50 kilometer van de centrale, in april. Nu leeft ze in Tama, een voorstad van Tokio. Ze werkt er halftijds om het hoofd boven water te houden.

“Ik krijg geen steun van de overheid, want officieel ben ik vrijwillig vertrokken. Maar ik ben een nucleaire vluchteling. Ik heb geen vertrouwen in de nieuwe stralingsnormen in Fukushima. Ik kan de gezondheid van mijn kind niet op het spel zetten.”

De actievoersters pleiten voor een kernuitstap. “We willen een verzekering dat een gelijkaardig ongeval nooit meer zal gebeuren in Japan, en dat de regering meer doet om onze vrienden en verwanten te beschermen”, zegt Ayako Ooga, een evacué en lid van de organisatie Moeders van Fukushima tegen Straling.

Heropstart

Maar de vrouwen beseffen dat ze nog een lange strijd te voeren hebben. Op 1 november kondigde het elektriciteitsbedrijf Kyushu Electric Power Company aan dat ze een haperende reactor in de kerncentrale van Genkai in het zuidwesten van Japan weer zou opstarten. De regering had daar eerder het groene licht voor gegeven. Op 4 oktober was de reactor automatisch uitgeschakeld nadat er bij reparatiewerkzaamheden fouten waren gebeurd.

Rond het heropstarten van de reactor is een schandaal uitgebroken. De directie van de Kyushu Electric Power Company zou de publieke opinie gemanipuleerd hebben en werknemers onder druk hebben gezet om in te stemmen met de snelle herneming.

Hatsumi Ishimaru, een boerin uit Genkai, was ook in Tokio voor het vrouwenprotest. Samen met andere omwonenden heeft ze klacht ingediend tegen de centrale van Genkai. Ze zegt dat ze niet zal rusten voor het boerendorp met zijn 3000 inwoners de centrale kwijt is.

“Vrouwen lopen vandaag vooraan in de campagne tegen kernenergie. We hechten meer waarde aan het leven dan aan financiële returns.”